Nierejestrowana działalność gospodarcza: kiedy można ją prowadzić?

Kiedy można prowadzić działalność bez rejestracji?

Masz już swój pomysł na biznes, ale zastanawiasz się, którą formę działalności wybrać? Na pewno słyszałeś już o możliwości prowadzenia własnej firmy jako indywidulany przedsiębiorca wpisany do CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej). Inne formy prowadzenia działalności gospodarczej, które być może rozważasz to spółka cywilna, czy też spółki prawa handlowego (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo – akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna.

Doskonale zdajemy sobie sprawę, że wybór nie jest prosty i trzeba sporo poszperać, żeby dowiedzieć się, która forma będzie najkorzystniejsza dla Twojego biznesu. W końcu na starcie nie chcesz za dużo wydawać i zajmować się biurokracją. Nie martw, jesteśmy tutaj dla Ciebie i chętnie pomożemy Ci przebrnąć przez gąszcz przepisów i w końcu zdecydować, co będzie dla Ciebie najlepsze!

Na początku warto zastanowić się, czy w ogóle musisz rejestrować swoją firmę? Pewnie jest to dla Ciebie niespodzianka, ale nie każda działalność wymaga rejestracji! Być może Twój pomysł uda się zrealizować bez przechodzenia przez formalności! Wszystko zależy od tego, na jaką skalę będziesz działał na początku. Tak naprawdę przede wszystkim chodzi o to, ile będzie zarabiała Twoja firma. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że być może ciężko to ocenić od ręki, jednak z naszą pomocą na pewno dasz radę! Dopiero po przekroczeniu przez Twoją firmę limitu przychodu określonego w ustawie, będziesz musiał zarejestrować działalność.

Poniżej wyjaśnimy Ci wszystko krok po kroku, ale już teraz warto, żebyś wiedział, że istnieje coś takiego jak Firma na próbę! Możesz ją prowadzić:

- bez rejestracji w CEIDG¹, urzędzie skarbowym i GUS;

- bez ponoszenia składek ZUS i składania deklaracji ZUS;

- bez ponoszenia okresowych zaliczek na podatek dochodowy;

- bez prowadzenia księgowości – wystarczy uproszczona ewidencja sprzedaży.

Brzmi dobrze? Na pewno tak! Firma na próbę ma służyć przede wszystkim osobom, które nie prowadziły jeszcze działalności gospodarczej, a chciałyby na początek sprawdzić rynek, konkurencję, no i przede wszystkim samych siebie. Zapraszamy Cię do lektury.

Jeśli jeszcze nie wiesz jaką formę działalności wybrać koniecznie przeczytaj poradnik- wybór formy działalności 

oraz Instrukcję- jaka forma prawna będzie odpowiednia dla twojej działalności. 

Firma na próbę, czyli działalność gospodarczą nierejestrowana.

Działalność nierejestrowa, potocznie nazywana Firmą na próbę jest działalnością nieewidencjonowaną, której prowadzenie nie wymaga rejestracji w CEIDG, urzędzie skarbowym oraz w GUS. Jest to drobna działalność zarobkowa, przy prowadzeniu której trzeba jednak ponosić podatek dochodowy. Chodzi o drobną sprzedaż bądź drobne usługi.

Możliwość prowadzenia Firmy na próbę została wprowadzona w dniu 30 kwietnia 2018 roku przez ustawę Prawo przedsiębiorców. Działalność nieewidencjonowana polega na tym, że można ją prowadzić w bardzo prosty sposób, bez konieczności dopełniania zbyt wielu formalności. Definicja tego rodzaju firmy została zawarta w art. 5 ust 1 Prawa przedsiębiorców, zgodnie z którym nie jest działalnością gospodarczą działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Zbyt skomplikowane? Już wyjaśniamy! Przede wszystkim działalność nierejestrowa nie jest działalnością gospodarczą.

Czym więc jest działalność gospodarcza?

Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły (czyli bez przerw) (art. 3 Prawa przedsiębiorców). Zatem można powiedzieć, że Firma na próbę spełnia te cechy, jednak nie jest działalnością gospodarczą, ponieważ tak właśnie postanowił prawodawca we wspomnianym art. 5 ust 1 Prawa przedsiębiorców.

Możesz otworzyć Firmę na próbę niezależnie od tego, jaki masz pomysł na biznes. Działalność nierejestrowa może być stosowana niemalże do każdego rodzaju działalności, z wyjątkiem takiej, do której prowadzenia konieczne jest uzyskanie koncesji, licencji, zezwoleń lub wpisu do rejestru działalności regulowanej (nie wiesz jakie działalności wymagają koncesji przeczytaj nasz artykuł: https://mikroporady.pl/porady/jakie-dzialalnosci-wymagaja-koncesji).

Działalność nieewidencjonowana: kiedy mogę otworzyć firmę na próbę?

Jest kilka wymogów, które musisz łącznie spełnić, aby rozpocząć prowadzenie Firmy na próbę, poniżej krótko je omówimy. Możesz prowadzić działalność nieewidencjonowaną, jeżeli:

a) Jesteś osoba fizyczną

Ten warunek na pewno nie będzie dla Ciebie trudny do spełnienia. Osobą fizyczną jest każdy człowiek, jest to pojęcie wywodzące się z Kodeksu cywilnego. Termin osoba fizyczna stanowi prawne określeniem człowieka. Zgodnie z art. 8 Kodeksu cywilnego każda osoba fizyczna (każdy człowiek) posiada zdolność prawną od chwili urodzenia. Zdolność prawna jest z kolei właściwością osób do bycia podmiotem praw i obowiązków. Zdolności prawnej nie można jednak mylić ze zdolnością co czynności prawnych.

Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat zdolności prawnej, zajrzyj tutaj:

- Słowniczek „Zdolność prawna”

W serwisie mikroPorady.pl wyjaśniamy także, czym jest zdolność do czynności prawnych słownik pojęć- zdolność do czynności prawnej.

- Słowniczek „Zdolność do czynności prawnej"

b) Nie prowadziłeś działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy

Jeśli prowadziłeś już swoją firmę, tzn. zarejestrowałeś ją w CEIDG w ciągu ostatnich 60 miesięcy, to niestety nie możesz otworzyć swojej Firmy na próbę. W końcu, jak sama nazwa wskazuje, Firma na próbę przeznaczona jest dla osób, które nie miały jeszcze styczności z prowadzeniem działalności gospodarczej i chcą spróbować swoich sił. Chodzi o to, żeby na początku ułatwić -w szczególności młodym i niedoświadczonym osobom - prowadzenie swojej własnej firmy. Jeszcze nie wiesz, czy Twoje zarobki, będą Cię satysfakcjonowały, więc nie warto inwestować w Twój biznes przedwcześnie.

Wyjątek od zasady 60 miesięcy stanowi tzw. okres przejściowy przewidziany w Prawie przedsiębiorców. Otóż, jeżeli w ciągu 12 miesięcy przed wejściem w życie Prawa przedsiębiorców nie prowadziłeś działalności gospodarczej w oparciu o wpis do CEIDG, możesz skorzystać z działalności nieewidencjonowanej. Z działalności nierejestrowanej mogą skorzystać więc także osoby, które w okresie 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie ustawy nie były wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, nawet jeżeli w okresie 60 miesięcy przed dniem wejścia w życie tej ustawy wykonywały działalność gospodarczą.

Wyjaśniamy, Prawo przedsiębiorców weszło w życie w dniu 30 kwietnia 2018 roku, więc jeśli nawet prowadziłeś działalność gospodarczą, ale wykreśliłeś ją przed datą 30 kwietnia 2017 roku i do momentu wejścia w życie Prawa przedsiębiorców nie rejestrowałeś nowej działalności, to spokojnie możesz prowadzić Firmę na próbę i cieszyć się jej wszystkim zaletami.

c) Twój miesięczny przychód z działalności nie przekroczy 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2020 roku wynosi ono 2600 zł, więc miesięczny przychód nie może przekroczyć 1300 zł).

Możesz prowadzić działalność nieewidencjonowaną, jeśli ze swojej działalności nie będziesz osiągał wyższego przychodu, niż 1300 zł.

Czym jest przychód? Jaka jest różnica pomiędzy przychodem a dochodem?

Wiemy, że terminy mogą Ci się mylić, brzmią dosyć podobnie, ale oznaczają zupełnie coś innego. Przychód jest kwotą pieniężną, którą otrzymujesz z prowadzenia Twojej działalności – ze sprzedaży dóbr, usług oraz towarów, bez podatku VAT. Jest to więc kwota netto. Dochód jest natomiast kwotą, którą uzyskujesz po odjęciu kosztów, które poniosłeś w związku z osiągniętym przychodem. Innymi słowy dochód to po prostu przychód minus koszty prowadzenia działalności.

Przykład: w ramach swojej działalności sprzedajesz ubrania, które sam szyjesz. Najpierw musisz więc kupić materiał, który posłuży stworzeniu ubrań. Za materiał zapłaciłeś 300 zł, a ubrania sprzedałeś za 450 zł. Twój przychód wynos więc i 450 zł, a dochód 150 zł (450 zł – 300 zł).

Co zaliczać do przychodu, a czego nie?

Zwróć uwagę, że do przychodów należy zaliczyć także kwoty należne, nawet jeśli jeszcze ich nie otrzymałeś. Chodzi np. o sytuację, w której wykonałeś już usługę, wystawiłeś nabywcy dokument potwierdzający sprzedaż, ale zapłatę otrzymasz dopiero później, np. za miesiąc.

Pamiętaj! Do przychodu nie możesz zaliczyć jednak wartości towarów, które zostały Ci zwrócone. Dodatkowo do przychodu nie zalicza się także udzielonych bonifikat oraz obniżek za uregulowanie płatności przed terminem – tzw. skont.

W Twojej Firmie na próbę przychód ustalisz w oparciu o uproszczoną ewidencję sprzedaży.

Pamiętaj! Niestety nie możesz prowadzić Firmy na próbę w ramach umowy spółki cywilnej.

Więcej na temat spółki cywilnej oraz różnicy pomiędzy spółką cywilna a działalnością gospodarczą przeczytasz tutaj:

https://mikroporady.pl/pytania-do-eksperta/porady-eksperta/dzialalnosc-gospodarcza-a-spolka-cywilna#_=_

Działalność nierejestrowana a ZUS

Prowadząc działalność nierejestrową nie musisz opłacać składek ZUS. Nie podlegasz obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Na temat preferencyjnych składek ZUS – czyli o tzw. małym ZUSie przeczytasz tutaj:

Słownik pojęć- Mały ZUS

Zobacz także:

Kazus- Przedsiębiorca a ZUS 

Działalność nierejestrowana: opodatkowanie

a) Podatek dochodowy

Prowadzenie Firmy na próbę nie zwalnia Cię z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego z tytułu osiąganych dochodów. Przychody z prowadzenia działalności nierejestrowanej nie są zwolnione od podatku.

Działalność nierejestrowa co prawda nie podlega obowiązkowi odprowadzania okresowych (miesięcznych lub kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy, ale osiągane przychody i ponoszone koszty uzyskania przychodów powinny zostać wskazane w rocznym zeznaniu PIT-36. Przychody z działalności nierejestrowanej zalicza się do tzw. „innych źródeł” przychodów i w ramach tego źródła ujmuje w rocznej deklaracji podatkowej. Mogą to być dodatkowe przychody z tytułu umów zlecenia czy też o dzieło.

Pamiętaj! zgodnie z art. 5 ust. 3 i 4 Prawa przedsiębiorców, jeżeli przychód należny z działalności, przekroczy kwotę 50% minimalnego wynagrodzenia to działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości przychodu! Wtedy musisz złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości przychodu.

Wracając do podatku dochodowego, Firmę na próbę możesz opodatkować jedynie na zasadach ogólnych. Jest to forma opodatkowania dochodów uzyskanych między innymi:

- z działalności nieewidencjonowanej (Firmy na próbę);

- ze stosunku pracy;

- z działalności, którą wykonujesz osobiście, np. na podstawie umowy o dzieło, czy też zlecenia.

Podatek dochodowy na zasadach ogólnych odprowadzisz w wysokości 17 % uzyskanego przez Ciebie dochodu, po obniżeniu go o kwotę wolną od podatku – 556,02 zł. W sytuacji, w której Twój dochód przekroczy kwotę 85 528 zł, Twój podatek dochodowy wyniesie 32% Twojego dochodu.

Więcej na temat form opodatkowania oraz form prowadzenia działalności gospodarczej przeczytasz tutaj:

https://mikroporady.pl/pytania-do-eksperta/porady-eksperta/wybor-formy-prowadzenia-dzialalnosci-gospodarczej-i-jej-opodatkowania

b) Podatek VAT

Prowadząc Firmę na próbę, co do zasady nie jesteś zobowiązany do ponoszenia podatku VAT. W takiej sytuacji jesteś objęty zwolnieniem przedmiotowym na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Prowadząc więc działalność nierejestrową oczywistym jest, że nie przekroczysz wskazanego wyżej limitu. Wyłączenia od prawa do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego są zawarte art. 113 ust. 13 pkt 1 – 2 ustawy o VAT, obejmują one m.in. osoby świadczące usługi prawnicze, doradcze, jubilerskie oraz niektóre przypadki dostawy towarów.

Jeśli więc Twoja firma będzie zajmowała się świadczeniem usług lub sprzedażą towarów, które nie są objęte obowiązkiem ponoszenia podatku VAT – nie musisz go odprowadzać.

Firma na próbę: jak rozliczać?

Nie martw się, prowadząc działalność nierejestrową nie musisz prowadzić skomplikowanej księgowości. Twoim obowiązkiem jest prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży. Możesz ją prowadzić w formie elektronicznej lub papierowej.

Prowadzenie ewidencji na szczęście nie jest trudne. Prowadzenie jej polega na wprowadzaniu sprzedaży na dany dzień – najlepiej robić to najpóźniej na koniec danego dnia. Wszystkie pozycje sprzedaży muszą bowiem zostać wprowadzone do ewidencji najpóźniej do momentu dokonania sprzedaży w dniu następnym.

Dzięki prowadzeniu uproszczonej ewidencji sprzedaży będziesz w stanie na bieżąco badać swój przychód i tym samym obliczyć jego wartość łączną w danym miesiącu.

Dokładna ewidencja pozwoli Ci szybko ustalić, czy nie przekroczyłeś progu przychodów uprawniających do prowadzenia działalności nierejestrowej.

Prawo nie wymaga żadnych wymogów formalnych dla ewidencji, wystarczy więc, że zawrzesz w niej nr porządkowy sprzedaży, jej datę, wartość oraz np. nr dowodu sprzedaży. Ewidencję możesz prowadzić np. w formie wygodnej tabelki w Exelu!

Działalność bez rejestracji: czy muszę mieć kasę fiskalną?

Prowadząc drobną sprzedaż w formie Firmy na próbę, co do zasady nie musisz mieć kasy fikanej. Taki obowiązek powstaje dopiero w sytuacji, gdy Twój roczny obrót przekroczyłby kwotę 20.000,00 zł – wtedy oczywiście nie mógłbyś prowadzić działalności nierejestrowej.

Pamiętaj! Prowadzenie niektórych rodzajów działalności zobowiązuje Cię jednak do posiadania kasy fiskalnej, zostały one wymienione w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, należą do nich między innymi przewóz osób oraz usługi fryzjerskie.

Jeśli ciekawi Cię, czy możesz wystawić fakturę prowadząc Firmę na próbę, przeczytaj koniecznie:

Poradę eksperta- działalność nieewidencjonowana a faktura 

Jakie inne obowiązki muszę wypełniać prowadząc działalność nierejestrową?

Niestety oprócz przywilejów, prowadzenie Firmy na próbę prawo wymaga od Ciebie również spełnienia pewnych obowiązków. O większości z nich przeczytałeś już powyżej, pozostałe wymieniamy tutaj.

Przede wszystkim jesteś zobowiązany do wystawiania rachunków. Jak pamiętasz, musisz prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, którą uzupełniają wystawione przez Ciebie rachunki. Każdy rachunek powinien zawierać datę jego wystawienia, nazwę sprzedawcy i nabywcy, nazwę usługi oraz kwotę do zapłaty.

Pomimo tego, że Twoja działalność nie będzie rejestrowana, ponosisz odpowiedzialność cywilną. W końcu ktoś musi odpowiadać za prowadzenie Twojej firmy, w sytuacji, gdy coś pójdzie nie tak, czyli np. w sytuacji, gdy nabywca nie będzie zadowolony z otrzymanego od Ciebie towaru. Warto więc, abyś zaznajomił się z prawami konsumenta, których musisz przestrzegać.

Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

O tym wspomnieliśmy już na wstępie. W sytuacji, w której przekroczysz ustawowy limit przychodu miesięcznego wynoszący w 2020 roku 1300 zł, będziesz musiał w terminie 7 dni zarejestrować swoją firmę w CEIDG. Twoja działalność staje się działalnością gospodarczą począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie opisywanego limitu.

Nie martw się na zapas, w końcu to dobrze, że zaczniesz zarabiać więcej, właśnie to od początku było Twoim celem. Zakończyłeś pozytywnie okres próbny i jesteś już gotowy na zarejestrowanie swojej firmy.

Pomożemy Ci ze wszystkimi formalnościami! Już teraz pobierz za darmo i przeczytaj nasz poradnik dotyczący wyboru formy działalności w serwisie mikroPorady.pl: Poradnik- wybór formy działalności 

Zobacz także:

Poradę- co zrobić, żeby podjąć działalność gospodarczą, już od pierwszego dnia rejestracji firmy 

Jeżeli zaś zastanawiasz się, jak pozyskać środki na „rozkręcenie biznesu”: przeczytaj Instrukcję Uzyskiwanie kredytu na inwestycje lub finansowania projektu

Pamiętaj, że jeśli masz dodatkowe pytania dotyczące firmy na próbę lub innej kwestii prawnej, możesz bezpłatnie skorzystać z porady online:

- E-Punkt Konsultacyjny: Zapytaj Eksperta

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 26 stycznia 2018 r. Prawo przedsiębiorców Dz.U. z 2018 r. poz. 646);
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Nr 80, poz. 350);
3. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej i punkcie informacji dla przedsiębiorcy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1291);
4. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106);
5. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351)
6. Rozporządzenie ministra finansów z dnia 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur (Dz.U. z 2013 r. poz. 1485);
7. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887);