Kto dowodzi w firmie?

Kto dowodzi w firmie?

Każdy członek zespołu w firmie posiada potencjalne możliwości pełnienia roli lidera. Ważne jest zrozumienie, że w grupie jest wielu liderów, którzy dysponują wieloma unikalnymi umiejętnościami.

Wszyscy w określonych momentach naszego życia jesteśmy liderami i jednocześnie nieustannie podlegamy wpływom innych liderów. To istota przewodzenia komuś lub podążania za kimś bez umiejscowienia w konkretnym kontekście.

Spróbujmy dokonać rozróżnienia pomiędzy postawą lidera i przywódcy w organizacji. Jakie są różnice w działaniach lidera i przywódcy? W literaturze, ale też i w codziennym rozumieniu dość często spotykamy się z zamiennym traktowaniem obu słów.

Lider spełnia określoną rolę w grupie. Każda grupa posiada swojego lidera formalnego (z wyboru) lub też nieformalnego. To właśnie lider nieformalny wyłania się ze swoimi umiejętnościami w momencie, kiedy są one najbardziej potrzebne. Jeżeli grupa ma do wykonania określone zadanie, do którego potrzebne są określone umiejętności, zawsze pojawi się ktoś, kto posiada je rozwinięte w wystarczającym stopniu, aby osiągnąć cel. Wówczas inni członkowie grupy (nie posiadający takich zdolności) poddają się wpływom lidera, który tymi umiejętnościami dysponuje.

Pojawienie się lidera jest najważniejszym i zarazem najtrudniejszym do uchwycenia momentem przy realizowaniu zadań i celów w organizacji.

Często szefowie zlecający grupie wykonanie zadania lub osiągnięcie celów nie mają wystarczającej wiedzy ani umiejętności do tworzenia warunków dla ujawnienia lidera danej sytuacji. Lidera, czyli osoby, która jest najlepiej spośród wszystkich członków zespołu przygotowana do poprowadzenia innych do osiągnięcia zaplanowanego celu. Jeszcze trudniejszym zadaniem jest zrozumienie, że w grupie jest wielu liderów, którzy dysponują wieloma unikalnymi umiejętnościami, i że każda z nich jest potrzebna, a nawet niezbędna do wykonania różnych zadań.

Pozycja i rola lidera zmienia się.

Uznanie za fakt, że każdy członek zespołu posiada potencjalne możliwości pełnienia roli lidera jest fundamentem do poszukiwania najlepszych rozwiązań. Rolę lidera powinien spełniać ten, kto umie dać wystarczające poczucie bezpieczeństwa grupie. Lider potrafi przekonać, że posiada najbardziej potrzebne wszystkim umiejetności aby osiągnąć cel. I tę rolę może spełniać każdy, w zależności od sytuacji, czasu i zadań powierzonych grupie.

Czym zatem różni się lider od przywódcy? Jakie cechy wyróżniają spośród nas prawdziwego przywódcę, a jakie osobę posiadającą w danym momencie pozycję kierowniczą lub spełniającą rolę lidera?

Przywództwo może być definiowane na wiele sposobów:

- jako umiejętność wyrażania wizji,

- jako umiejętność wpływania na innych, inspirowania do pracy zespołowej,

- jako zachęcanie do współpracy w celu zrealizowania wizji oraz bycia przykładem dla innych w jej realizacji.

Przywódca posiada wizję i tworzy związki pomiędzy ludźmi dla jej osiągnięcia.

„Przewodzenie” (leading) i „przywództwo” (leadership) pochodzą od starego angielskiego słowa „lithan”, które znaczy „iść”. Według słownika Merriam Webster’s, „przywództwo” oznacza „prowadzić po drodze będąc na przedzie”. Innymi słowy, „przywództwo” oznacza „iść pierwszym” i oddziaływać na innych poprzez słowa lub czyny.

Przywództwo może też być definiowane jako zdolność do wskazania kierunku, aktywności lub postaw i doprowadzania innych do wspólnego wniosku. W szerszym znaczeniu przywództwo może być określane jako umiejętność zaangażowania innych w proces osiągania dalekosiężnych celów w dużym systemie.

Zbyt często w firmach mylone są pojęcia przywództwa i zarządzania. A przecież w gruncie rzeczy są to zupełnie inne zjawiska.

Zarządzanie to osiąganie celów za pomocą ludzi. W tym kontekście ludzie stanowią niejako środek, czy „narzędzie” do wykonania określonych zadań lub osiągania celów organizacji. Zarządzanie jest sprzężone ze zwiększeniem produktywności, ustaleniem porządku i stabilności, doprowadzeniem organizacji do efektywności poprzez kontrolę i budżetowanie.

Zupełnie inaczej wygląda sprawa przywództwa. Jego definicja to: „zaangażowanie innych do osiągania celów”. Przywództwo ściśle wiąże się z inspirowaniem innych, podmiotowo, a nie przedmiotowo traktuje pracowników, którzy osiągają wspólne i zaakceptowane cele. Ale przede wszystkim jest to umiejętność tworzenia środowiska, do którego ludzie będą chcieli należeć. Warto w tym momencie podkreślic słowo „chcieli”, jako wynik osobistego zaangażowania i chęci uczestnictwa w realizacji wizji. Co więcej, przywództwo jest konieczne szczególnie w czasach przekształceń i transformacji gospodarczo-politycznych.

Przywództwo wymaga zdolności, które potrzebne są do efektywnego i naturalnego prezentowania wizji, a dopiero podążanie w kierunku jej realizacji prowadzi do wspaniałych i oczekiwanych zmian.

To z kolei angażuje umiejętności komunikowania się, tworzenia efektywnych relacji między ludźmi w organizacji, budowania pozytywnych powiązań i społecznych postaw do osiągnięcia największych aspiracji.

Istotą przywództwa jest posiadanie wizji przyszłości. Musi to być wizja dająca się jasno i mocno opisać (wyjaśnić) przy każdej okazji.

Wizjonerskie przywództwo angażuje umiejętności formułowania wizji i pomaga ustalić kierunke drogi, która powiąże wizję ze specyficznym działaniem i zachowaniem.

Autor: dr Bogusław Feder