Jak łamać zasady, czyli kreatywne poszukiwanie rozwiązań

Na dzisiejszym rynku zawodowym dobrze rozwinięta kreatywność i innowacyjność stanowią istotną przewagę konkurencyjną. Jest ona szczególnie ważna dla mikro i małych przedsiębiorstw.

Kreatywność to zdolność człowieka do tworzenia nowych, wartościowych pomysłów: rzeczy, idei, sposobów działania.

Jak rozwijasz swoją kreatywność? Jak często stosujesz niestandardowe techniki poszukiwania rozwiązań? Jakie znasz metody twórczego podejścia do problemów?

Poniżej znajdziesz dwie, wybrane techniki kreatywnego poszukiwania rozwiązań. Możesz stosować je zarówno w pracy, jak i codziennym życiu pozazawodowym.

Technika I - Łamacz Zasad

Nasze przekonania oraz nawykowe sposoby postrzegania rzeczy i sytuacji wpływają na to, jakie mamy podejście do problemów i jak twórczo wytwarzamy nowe pomysły. Niestety, większość z tych przekonań i nawyków tworzy bariery, ogranicza różnorodność, atrakcyjność i skuteczność wymyślanych przez nas rozwiązań. Jeśli na przykład założymy, że kawa rozpuszczalna powinna być sprzedawana w słoiczkach o różnej gramaturze (wadze), wszystkie nasze pomysły dotyczące stworzenia innowacyjnego produktu będą opierały się o to założenie.

Jak to zmienić? Wykorzystaj „łamacza zasad”!

Wypisz wszystkie swoje założenia i przekonania, jakie masz odnośnie danego problemu, produktu, sytuacji itp.
Złam każde z nich! Zaprzecz każdemu przekonaniu, jakie zapisałeś w punkcie 1.
W miejsce każdego starego założenia – stwórz nowe.
Wykorzystaj nowe założenia do sformułowania nowych rozwiązań problemów oraz nowych sposobów działania.

Przykład:

Przyjmijmy, że chcesz stworzyć innowacyjny (nowy) produkt w kategorii kaw rozpuszczalnych.

1. Przykładowe obecne założenia i przekonania:
- kawa rozpuszczalna pakowana jest w słoiczki o standardowych gramaturach,
- powinna mieć smak po prostu kawy, co najwyżej zróżnicowaną intensywność,
- cała zawartość słoiczka to kawa o jednym, tym samym smaku,
- kawę rozpuszczalną zalewa się gorącą wodą.

2. Złam każde z powyższych przekonań:
- kawa rozpuszczalna nie musi być pakowana w słoiczki,
- może mieć różne smaki, aromaty i dodatki, np. czekoladę, karmel, wanilię, suszone owoce, orzechy etc.
- opakowanie można podzielić na dwie lub więcej części,
- dobrze rozpuszcza się w zimnej wodzie.

3. Stwórz nowe:
- kawa rozpuszczalna pakowana w jednorazowe saszetki i małe, poręczne torebki; pakowana w papierowe pudełka; w ozdobne puszki,
- różne smaki: czekoladowy, waniliowy, z pomarańczą, karmelem, seria „zimowa” z cynamonem i goździkami,
- słoiczek podzielony na dwie / trzy / cztery części, a w każdej z nich inny rodzaj / smak kawy,
- kawa idealnie rozpuszczalna w zimnej wodzie np. do przygotowania mrożonych deserów,

4. W oparciu o założenia z punktów 2 i 3 wygeneruj nowe, niestandardowe pomysły, sposoby rozwiązania problemów i działania.

Technika II - SCAMPER

Model SCAMPER jest kolejną techniką kreatywnego generowania pomysłów i rozwiązań. Celem jest zmiana, przekształcenie dotychczasowych przekonań w nowe, otwierające spostrzeżenia. Nazwa SCAMPER podpowiada nam kolejne kroki, jakie dobrze jest wykonać stosując ten model w praktyce:

S = substitute = ZASTĄP
C = combine = ŁĄCZ
A = adapt = ADAPTUJ
M = modify = MODYFIKUJ
P = put to other uses = NOWE ZASTOSOWANIA
E = eliminate = ELIMINUJ
R = rearrange, reverse = REARANŻUJ, ODWRÓĆ

Jak stosować SCAMPER w codziennym rozwiązywaniu problemów i poszukiwaniu nowych pomysłów? Kiedy myślisz o danej sytuacji, trudnościach, obecnych sposobach działania, obecnej ofercie produktów i usług… pomyśl inaczej!

Określ temat, jaki chcesz rozważyć, na przykład: Chcę wymyślić i wprowadzić na rynek nową kategorię kaw rozpuszczalnych. Następnie, wygeneruj jak najwięcej innowacyjnych pomysłów, korzystając z pytań zawartych w poniższej tabeli.

ZASTĄP	Czym lub kim można to zastąpić? Inne osoby? Inne materiały, procesy, funkcje? Inne miejsca? np. kawa pakowana w ozdobne puszki zamiast standardowych słoiczków.
ŁĄCZ, KOMBINUJ, ZESTAWIAJ	Z czym można to połączyć? Połączyć składniki produkty, zastosowania, kanały sprzedaży: np. kawa pakowana w papierowe kartoniki sprzedawana w zestawie z ozdobną puszką / puszka kawy dodawana do porcelanowych filiżanek, w sklepach z wyposażeniem wnętrz oraz dekoracjami.
ADAPTUJ, POŻYCZAJ	Do czego to jest podobne? Co można skopiować, zapożyczyć? np. kawa, kakao, kawa zbożowa, herbata liściasta, czekolada instant… - co je łączy? Co jest inne?
MODYFIKUJ, ZWIĘKSZAJ, ZMNIEJSZAJ	Jak można to ulepszyć? Jak można zmienić zapach, smak, formę serwowania, opakowanie, kanały dystrybucji, grupę docelowych konsumentów? Co można dodać, powiększyć, podwoić? Co można odjąć, pomniejszyć, pominąć? np. kawa rozpuszczalna pakowana w jednorazowe saszetki, kawa o różnych smakach, kawa z czekoladą.
NOWE ZASTOSOWANIA	Jakie są tego funkcje? Jakie jeszcze mogą być? Do czego to może służyć? np. kawa rozpuszczalna w zimnej wodzie do przygotowywania mrożonych deserów.
ELIMINUJ	Co można pominąć, ukrócić? Co nie jest potrzebne? np. kawa bezkofeinowa, kawa w jednorazowych saszetkach w różnych wersjach: z cukrem i bez cukru, z mlekiem i bez mleka, tzw. 2w1, 3w1 etc.
REARANŻUJ, ODWRÓĆ	Jakie jest tego przeciwieństwo? Co będzie, jeśli odwrócisz obecną koncepcję „do góry nogami”? np. kawa rozpuszczalna sprzedawana „na wagę” w prestiżowych kawiarniach i cukierniach.

Podczas generowania nowych pomysłów zapisuj wszystko, co przychodzi Ci do głowy.

W tym momencie nie ma dobrych i złych odpowiedzi.

Wszystkie są poprawne!

Niech będą one dla Ciebie inspiracją do wytworzenia innowacyjnych produktów i usług oraz wygenerowania nowych sposobów działania i rozwiązywania problemów na drodze do osiągnięcia celów, jakie sobie wyznaczasz.

autor: Aneta Sękowska

Aktualizacja:listopad 2022 r.

Jak łamać zasady, czyli kreatywne poszukiwanie rozwiązań