Mobilna kawiarnia

Poniższe opracowanie przedstawia otoczenie prawne dla podjęcia działalności o charakterze mobilnej kawiarni. Otoczenie prawne może zostać wykorzystane także przy innych pomysłach na biznes, dotyczących ruchomych punktów gastronomicznych. Znajdziesz tu informacje na temat formy prawnej działalności, certyfikacji, finansowania oraz wymogów sanepidu dla ruchomych punktów gastronomicznych. Dowiesz się też m.in.:

• na czym polega franczyza,
• co powinna zawierać umowa franczyzy,
• co jako franczyzodawca powinieneś zapewnić przedsiębiorcy w ramach umowy.

Do prowadzenia opisywanej działalności potrzebny Ci jest rower, wózek, przyczepa „gastronomiczna”. Takie kawiarnie można spotkać na ulicach miast oraz podczas różnego rodzaju wydarzeń. Są wyposażone w dobrej jakości sprzęt. Z reguły prowadzą je lub są w nich zatrudnieni profesjonalni bariści. Klienci mogą w nich kupić na wynos swoją ulubioną kawę.

Prowadząc taką kawiarnię lub herbaciarnię możesz również sprzedawać zdrowe przekąski, np. zbożowe batoniki czy ciasteczka.

Mobilna kawiarnia czy herbaciarnia może być prowadzona w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, a także na zasadzie franczyzy. W takim wypadku możesz być:

• franczyzodawcą, tj. podmiotem gospodarczym, który odpłatnie udostępnia prawa do swojego znaku towarowego i know-how w ramach umowy franczyzy,
• franczyzobiorcą, tj. podmiotem gospodarczym działającym pod szyldem i wg koncepcji franczyzodawcy, w oparciu o umowę franczyzy.

Możesz rozpocząć swój biznes od jednoosobowej działalności gospodarczej i w miarę rozwoju zdecydować się na założenie sieci w formie franczyzy. Taką działalność możesz przekształcić w spółkę kapitałową.

Mobilna kawiarnia (czy też inny ruchomy punkt sprzedaży) nie jest działalnością reglamentowaną - nie wymaga uzyskania licencji ani koncesji. Może mieć formę:

• indywidualnej działalności gospodarczej, prowadzonej przez osobę fizyczną, która jest jednocześnie właścicielem firmy i tę działalność wykonuje osobiście,
• przedsiębiorstwa rodzinnego, prowadzonego w dowolnej formie prawnej,
• spółki (osobowej, handlowej).

Rejestrowanie działalności.

Konieczne jest zgłoszenie w miejscu zamieszkania - osobiście w gminie lub też przez Internet, korzystając z odpowiedniej aplikacji na stronie danej gminy.

Jeżeli planujesz działalność jako franczyzobiorca - nie może to być spółka kapitałowa. Możesz ją założyć, kiedy będziesz chciał prowadzić sieć mobilnych kawiarni w formie franczyzy i być franczyzodawcą (szerzej o franczyzie oraz umowie franczyzy przeczytasz w pkt. 6.). Rejestracja spółek kapitałowych odbywa się ona we właściwym, ze względu na siedzibę spółki, sądzie rejestrowym (KRS); tu również istnieje możliwość rejestracji online.

W jakich formach możesz prowadzić działalność gospodarczą - sprawdż w serwisie mikroPorady.pl:

 Poradnik: Zakładam firmę. Poradnik dla osób rejestrujących działalność gospodarczą

W zgłoszeniu indywidualnej działalności gospodarczej należy posługiwać się klasyfikacją PKD (dotyczy to też innych form prawnych).

PKD dla mobilnej kawiarni:

1. Kod PKD 56.10.B - Ruchome placówki gastronomiczne. Podklasa obejmuje działalność:

• obwoźnych sprzedawców lodów,
• wózków z żywnością,
• przyczep gastronomicznych,
• związaną z przygotowywaniem żywności na straganach.

2. Kod PKD 56.30.Z - Przygotowywanie i podawanie napojów. Podklasa obejmuje przygotowywanie i podawanie napojów do konsumpcji na miejscu. Obejmuje działalność:

• barów,
• tawern,
• koktajlbarów,
• dyskotek (serwujących głównie napoje),
• piwiarni i pubów,
• sklepów z kawą,
• pijalni soków owocowych,
• ruchomych punktów,
• przygotowywania i podawania napojów w środkach transportu, wykonywaną przez oddzielne jednostki.

Sieci franczyzy - kod PKD 77.40.Z – Dzierżawa własności intelektualnej i podobnych produktów, z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim. Podklasa obejmuje działalności związane z dzierżawą własności intelektualnej i podobnych produktów, za którą pobierane są opłaty w formie tantiemów lub opłat licencyjnych dla ich właściciela. Dzierżawa tych produktów może dotyczyć:

- zezwolenia na reprodukcję,

- wykorzystywania w późniejszych procesach lub produktach,

- koncesji autoryzowanej dystrybucji (franczyzy).

Obejmuje ona w szczególności:

• dzierżawę własności intelektualnej, z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim, takich jak książki lub oprogramowanie komputerowe,
• tantiemy lub opłaty licencyjne płacone za prawo do korzystania z:
  - prawa do patentu,
  - znaków handlowych, nazwy marek,
  - prawa do badania i oceny minerałów,
  - franczyzy.

Obecni właściciele mogą, ale nie muszą, być twórcami tych produktów.

1. Lokal/siedziba działalności związanej z prowadzeniem mobilnej kawiarni/ruchomych punktów gastronomicznych

Jeżeli zamierzasz prowadzić działalność w postaci mobilnej kawiarni czy też innego ruchomego punktu gastronomicznego w formie sieci franczyzy, to musisz dysponować budynkiem/lokalem, z którego Twoi franczyzobiorcy będą mogli odbierać towary czy materiały, takie jak: opakowania, serwetki, kubeczki, kawa, herbata itp.

1.1. Najem miejsca od miasta/gminy lub osoby prywatnej

Mobilna kawiarnia jest rodzajem działalności, który może się przemieszczać. W tym przypadku nie jest należny podatek od nieruchomości. Musisz jednak uiścić opłatę lokacyjną za miejsce, w którym będziesz chciał stawiać swoją mobilną kawiarnię czy inny ruchomy punkt gastronomiczny.

Masz różne możliwości:

• Możesz skontaktować się z urzędem miasta/gminy. Jeżeli miasto/gmina dysponuje odpowiednim miejscem, to będziesz mógł na podstawie umowy wydzierżawić teren za miesięczną, stałą opłatą.
• Możesz wynająć miejsce od osoby prywatnej lub spółdzielni mieszkaniowej.

Z uwagi na fakt mobilnej działalności - możesz wybrać sobie, np. dwa miejsca, w których będziesz świadczyć usługi. Przykładowo, tygodniu mobilna kawiarnia może stać tam, gdzie pracuje duża liczba osób, a w weekendy - blisko klubów czy miejsc gdzie odbywają się różnego rodzaju imprezy, wydarzenia, eventy.

Pamiętaj - stała lokalizacja zapewni stałych klientów, którzy będą przyzwyczajeni, że zawsze w konkretnym miejscu stoi Twoja mobilna kawiarnia. Będą pamiętać, by zajrzeć do Ciebie w drodze do pracy lub do domu.

1.2. Wykup miejsca na targowisku

Inna opcja to wybór lokalizacji na targowiskach, straganach czy jarmarkach. W takich wypadkach musisz uiścić tzw. opłatę targową. Kwestie te reguluje Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy, opłatę targową pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach. Opłatą targową obciążona jest sprzedaż prowadzona na targowisku. Terminem tym określa się wszystkie miejsca, w których prowadzona jest sprzedaż. Jest to niezależnie od objęcia danego terenu uchwałą gminy, dotyczącą lokalizacji targowiska.

Pamiętaj! Szczegółowe zasady pobierania opłaty targowej, tj. jej wysokość, częstotliwość poboru oraz forma i termin płatności regulowane są w drodze uchwały rady gminy, właściwej ze względu na miejsce położenia targowiska. Gminy mogą w sposób dowolny regulować te kwestie. Są jednak ograniczone górnym pułapem wysokości opłaty targowej, który na rok 2023 wynosi 953,38 zł dziennie.

O wysokości opłaty będzie decydować między innymi wielkość stoiska oraz rodzaj sprzedawanego towaru. Czynniki te nie mają jednak wpływu na obowiązek uiszczania opłaty targowej. Jest nim objęta gotowość sprzedaży, która przejawia się m.in. zajęciem miejsca na targowisku i wyeksponowaniem towaru. Zazwyczaj uchwały gminy stanowią, że opłata targowa opłacana jest codziennie przez handlującego u zarządcy targowiska lub inkasentów, uprawnionych do pobierania opłaty.

2. Warunki sanitarne dla obiektów mobilnej gastronomii

Prowadzenie mobilnej kawiarni czy innej ruchomej gastronomi to konieczność posiadania odpowiedniego roweru, wózka czy przyczepy gastronomicznej. Takie środki transportu muszą spełniać określone wymogi dla ruchomych punktów gastronomicznych, które określają przepisy Rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.Urz.UE.L 2004 Nr 139, str. 1). Jeżeli chcesz prowadzić jedynie punkt sprzedaży, oferujący gorącą kawę czy herbatę to wymogi sanitarne będą o wiele mniej wymagające niż w przypadku ruchomych punktów gastronomicznych.

3. Ogólne wymogi dla ruchomych punktów gastronomicznych

Zgodnie z pkt. 1 Rozdziału II do Załącznika II do ww. rozporządzenia, projekt i wystrój pomieszczeń, w których:

• przygotowuje się,
• poddaje obróbce,
• przetwarza środki spożywcze (włączając pomieszczenia zawarte w środkach transportu),

musi umożliwiać dobrą praktykę higieniczną żywności, w tym ochronę przed zanieczyszczeniem między oraz podczas działań.

Ważne wymogi:

• Powierzchnie podłóg muszą być utrzymane w dobrym stanie i muszą być łatwe do czyszczenia oraz w miarę potrzeby - do dezynfekcji.
• Konieczne jest stosowanie nieprzepuszczalnych, niepochłaniających, zmywalnych oraz nietoksycznych materiałów (chyba, że podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze mogą zapewnić właściwe organy, że inne użyte materiały są odpowiednie). Podłogi muszą gwarantować odwadnianie podłogowe (jeżeli sytuacja tego wymaga).
• Powierzchnie ścian muszą być utrzymane w dobrym stanie i muszą być łatwe do czyszczenia i w miarę potrzeby - do dezynfekcji.
• Konieczne jest stosowanie nieprzepuszczalnych, niepochłaniających, zmywalnych oraz nietoksycznych materiałów.
• Wymagana jest gładka powierzchnia - do wysokości odpowiedniej dla wykonywanych czynności (chyba, że podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze mogą zapewnić właściwe organy, że inne użyte materiały są odpowiednie).
• Sufity (gdy nie ma sufitu - wewnętrzna powierzchnia dachu) i osprzęt napowietrzny muszą być zaprojektowane i wykończone w sposób uniemożliwiający gromadzenie się zanieczyszczeń oraz redukujący kondensację, wzrost niepożądanych pleśni oraz strząsanie cząstek.
• Okna i inne otwory muszą być skonstruowane w sposób uniemożliwiający gromadzenie się zanieczyszczeń. Otwierane na zewnątrz muszą (tam gdzie jest to niezbędne) być wyposażone w ekrany zatrzymujące owady, które mogą być łatwo demontowane do czyszczenia.
• W miejscach, gdzie otwarte okna mogą spowodować zanieczyszczenie, muszą być zamknięte i unieruchomione podczas produkcji.
• Drzwi muszą być łatwe do czyszczenia oraz w miarę potrzeby - do dezynfekcji. Wymaga to wykorzystania gładkich i niepochłaniających powierzchni (chyba, że podmioty prowadzący przedsiębiorstwo zapewni właściwe organy, że inne użyte materiały są odpowiednie).
• Powierzchnie, które mają kontakt z żywnością muszą być w dobrym stanie i łatwe do czyszczenia i w miarę potrzeby - do dezynfekcji.

Wymaga to stosowania gładkich, zmywalnych, odpornych na korozję oraz nietoksycznych materiałów (chyba, że podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze mogą zapewnić właściwe organy, że inne użyte materiały są odpowiednie).

Ponadto, zgodnie z pkt. 2 i 3 Rozdziału II do Załącznika II do ww. rozporządzenia, jeżeli zachodzi potrzeba to w pomieszczeniach muszą być stosowane odpowiednie urządzenia do czyszczenia oraz dezynfekcji narzędzi roboczych oraz wyposażenia.

Urządzenia te:

• muszą być skonstruowane z materiałów odpornych na korozję,
• muszą być łatwe do czyszczenia,
• muszą posiadać odpowiednie doprowadzenie ciepłej i zimnej wody.

W stosownych przypadkach, należy przestrzegać odpowiednich przepisów, dotyczących czynności związanych z myciem żywności. Każdy zlewozmywak lub inne urządzenie przeznaczone do mycia żywności musi mieć właściwe doprowadzenie ciepłej i/lub zimnej wody pitnej. Powinno być utrzymane w czystości i w miarę potrzeby - dezynfekowane.

4. Szczegółowe warunki dla ruchomych punktów gastronomicznych

Zgodnie z pkt. 1 Rozdziału III do Załącznika II do ww. rozporządzenia nr 852/2004 pomieszczenia i automaty uliczne, na ile jest to rozsądnie praktykowane, mają być:

• odpowiednio usytuowane,
• właściwie zaprojektowane i skonstruowane,
• utrzymywane w czystości i dobrym stanie i kondycji technicznej,

aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia, w szczególności przez zwierzęta i szkodniki.
 

W szczególności w pomieszczeniach:

• muszą być dostępne odpowiednie urządzenia, aby utrzymać właściwą higienę personelu (włącznie ze sprzętem do higienicznego mycia i suszenia rąk, higienicznymi urządzeniami sanitarnymi i przebieralniami);
• powierzchnie, które mają kontakt z żywnością muszą być w dobrym stanie, łatwe do czyszczenia i w miarę potrzeby - do dezynfekcji. Konieczne jest stosowanie gładkich, zmywalnych, odpornych na korozję i nietoksycznych materiałów (chyba, że podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze mogą zapewnić właściwe organy, że inne użyte materiały są odpowiednie).

Ponadto należy:

• zapewnić warunki do czyszczenia i (w miarę potrzeby) dezynfekcji narzędzi do pracy oraz sprzętu;
• ustanowić odpowiednie procedury, aby środki spożywcze były myte w sposób higieniczny;
• zapewnić odpowiednią ilość gorącej i/lub zimnej wody pitnej;
• zapewnić odpowiednie warunki i/lub udogodnienia dla higienicznego składowania i usuwania niebezpiecznych i/lub niejadalnych substancji i odpadów (zarówno płynnych, jak i stałych);
• zapewnić odpowiednie udogodnienia i/lub warunki dla utrzymywania i monitorowania właściwych warunków termicznych żywności;
• w odpowiedni sposób umieszczać i przechowywać środki spożywcze, aby unikać ryzyka zanieczyszczenia.

• Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o bezpieczeństwie żywności i żywienia;
• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego.

5. Wymogi sanitarne dla punktów sprzedaży

Podmioty, które sprzedają żywność w opakowaniach jednostkowych bądź napoje, np. soki, kawę czy herbatę w jednorazowych kubkach, muszą uzyskać wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Wymogi sanitarne, jakie musi spełnić przedsiębiorca:

• środki spożywcze powinny być tak umieszczone, aby unikać ryzyka zanieczyszczenia;
• używanie sprzętu pomocniczego powinno być ograniczone;
• przy sprzedaży powinny być stosowane jednorazowe rękawiczki;
• podczas sprzedaży i przechowywania żywności, napojów, powinny być zachowane i przestrzegane zasady dobrej praktyki higienicznej;
• powinna być zapewniona odpowiednia ilość gorącej i/lub zimnej wody pitnej;
• pracownicy powinni mieć dostęp do wydzielonych WC z umywalkami, wyposażonymi w środki do mycia i higienicznego suszenia rąk.

Ważne! Przed otwarciem punktu sprzedaży warto zapoznać się z wymogami sanitarnymi zamieszczonymi na stronie Powiatowego Państwowego Inspektora Sanitarnego.

6. Zasady ogólne – warunki higieniczno-sanitarne

Najważniejsze wymagania sanepidu dla ruchomych punktów gastronomicznych:

- Sanitariaty

W wózku/przyczepie gastronomicznej muszą znajdować się m.in. zlewy i umywalki z dostępem do zimnej oraz ciepłej wody. To wymaga zamontowania podgrzewacza lub bojlera. Konieczne są dwa zbiorniki - na czystą wodę oraz ścieki.

- Szafki

To obowiązkowe elementy każdego mobilnego punktu. Trzeba wydzielić część na ubrania oraz na środki czystości.

- Łatwe do zmywania powierzchnie

Należy pamiętać o zastosowaniu odpowiednich materiałów, np. ze stali nierdzewnych.

Przed odbiorem ruchomego punktu gastronomicznego przez pracownika sanepidu, należy przygotować odpowiednie dokumenty, takie jak:

• orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych,
• umowę dotyczącą wywozu śmieci,
• dokumentację HACCP lub Księgę Dobrych Praktyk GHP/GMP.

Ważne! Każdy lokal ruchomych punktów gastronomicznych powinien odpowiadać ww. wymogom. Gastronomia prowadzona zgodnie z powyższymi przepisami nie powinna mieć problemów podczas odbioru lokalu lub okresowej kontroli pracownika sanepidu.

7. Obowiązek ewidencjonowania sprzedaży – kasa fiskalna

Przedsiębiorcy świadczący usługi gastronomiczne mają obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy pomocy kasy fiskalnej. Jest to zgodne z art. 111 Ustawy o podatku od towarów i usług.

• Limit obrotu uprawniający do skorzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy fiskalnej dla kontynuujących i rozpoczynających działalność wynosi 20 000 zł rocznie.

Wyłączenia

W § 4 ww. rozporządzenia wymienione są niektóre czynności, które wyłączają możliwość korzystania ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania z uwagi na obroty.

Zgodnie z § 4 ust. 2 lit. i) rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas, o których mowa w § 2 i § 3 powołanego rozporządzenia, nie stosuje się przy świadczeniu usług:

• związanych z wyżywieniem (PKWiU 56) przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo,
• przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering).

Ważne!

Powyższe regulacje nie dotyczą jednak placówek niestacjonarnych, czyli ruchomych punktów gastronomicznych. Potwierdza to również definicja GUS-u. Zgodnie z nią „do placówek gastronomicznych nie zaliczamy ruchomych punktów sprzedaży detalicznej i automatów sprzedażowych”.

Wydawanie kawy lub herbaty nie jest usługą gastronomiczną, ale dostawą towarów. Ruchome punkty gastronomiczne, jako wyjątki w branży gastronomicznej, mogą korzystać z limitu 20.000 złotych. Przekroczenie tej kwoty to konieczność rejestrowania sprzedaży na kasie fiskalnej. Jeżeli z góry zakładasz, że możesz szybko ten limit przekroczyć, to warto się zastanowić nad zakupem kasy fiskalnej już na samym początku.

Ważne!

Jeżeli jesteś początkującym przedsiębiorcą i decydujesz się na zakup kasy fiskalnej, to możesz skorzystać z ulgi.

Ulga na zakup kasy fiskalnej

• Kwota odliczenia z tytułu zakupu urządzenia fiskalnego wynosi obecnie 90% ceny netto. Jednak maksymalnie można odliczyć około 700 zł.

Odliczenie kwoty wydanej na zakup kasy rejestrującej, jej zwrot następuje pod warunkiem:

• rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży przez podatnika przy użyciu kasy rejestrującej zakupionej w okresie obowiązywania potwierdzenia;
• posiadania przez podatnika faktury potwierdzającej zakup kasy rejestrującej oraz dowodu zapłaty całej należności za jej zakup;
• Szczegółowe zasady dotyczące zwrotu kwot wydatkowanych na kasy fiskalne określa Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwor przez podatnika.

8. Wybór opodatkowania

Ważny krok - ZUS

Ważne!

Przedsiębiorcy rozpoczynający prowadzenie jednoosobowej działalności mogą skorzystać również z tzw. preferencyjnych stawek ZUS przez okres 24 miesięcy, ponad ulgi/zwolnienia, o których mowa wyżej. Dzięki temu możesz płacić mniejsze ubezpieczenie społeczne.

Możliwe formy opodatkowania:

• na zasadach ogólnych według skali;
• według stałej stawki 19% z działalności gospodarczej;
• karta podatkowa;
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Więcej o formach opodatkowania znajdziesz w serwisie mikroPorady.pl

Wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej i jej opodatkowania 

9. Zatrudnianie pracowników

Jeżeli chcesz prowadzić ruchomy punkt gastronomiczny w postaci mobilnej kawiarni, herbaciarni lub tylko punkt sprzedaży - pomyśl o zatrudnieniu odpowiedniego pracownika. Może to być, np. barista, który zawodowo zajmuje się doborem, parzeniem i podawaniem kawy. Zatrudnienie może nastąpić na podstawie poniżej przedstawionych umów:

  Umowa o pracę

 Umowa zlecenia

 Umowa o dzieło

Jeżeli chcesz rozwinąć swoją działalność w formie sieci franczyzy, to warunki współpracy z franczyzobiorcami powinny być szeroko opisane nie tylko w umowach, ale również w regulacjach wewnętrznych firmy.

Kiedy będziesz zawierał umowy franczyzy, jako franczyzodawca z ruchomymi punktami gastronomicznymi, musisz mieć zapewniony dostęp do usług zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Dlatego przemyśl, czy będziesz korzystać z usługodawców zewnętrznych w zakresie podatków, księgowości, spraw pracowniczych, ubezpieczeń społecznych, ochrony danych osobowych, czy będziesz zatrudniał w tym celu pracowników.

Więcej na temat wyboru sposobu zatrudnienia oraz ubezpieczeń społecznych znajdziesz w serwisie mikroPorady.pl 

Porada Zatrudnianie 

10. Franczyza

Franczyza to system sprzedaży towarów, usług lub technologii. Jest oparty na ścisłej i ciągłej współpracy pomiędzy prawnie i finansowo odrębnymi i niezależnymi przedsiębiorstwami - franczyzodawcą i jego indywidualnymi franczyzobiorcami.

Istota franczyzy

Franczyzodawca, jako organizator sieci, nadaje swoim poszczególnym franczyzobiorcom prawo oraz nakłada na nich obowiązek prowadzenia działalności zgodnie z jego technologiami, koncepcją, marketingiem, know-how.

System współpracy oparty jest na tzw. umowie franczyzy czy franchisingu. Należy ona do kategorii tzw. umów nienazwanych czy mieszanych. Zawiera elementy innych umów nazwanych, np. sprzedaży, dzierżawy czy najmu. Przepisy prawa nie regulują konkretnie tego rodzaju umowy oraz nie wskazują, które z jej postanowień nie mogą być przez strony modyfikowane, a które mogą być dowolnie zmieniane.

Zgodnie z art. 353¹ Kodeksu cywilnego, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania. Ważne, by treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z tego przepisu wynika tzw. zasada swobody umów, która dopuszcza możliwość zawarcia umowy franczyzy.

10.1. Umowa franczyzy/ franchisingu

Udzielanie franczyzy jest uprawnieniem ustanowionym:

• w ramach umowy okresowej,
• w ramach umowy sporządzonej na piśmie;
• w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe.

Franczyzobiorca jest upoważniony do korzystania z:

• nazwy handlowej franczyzodawcy,
• znaku towarowego lub usługowego franczyzodawcy,
• know-how,
• metod prowadzenia działalności gospodarczej,
• wiedzy technicznej,
• systemu postępowania i innych praw własności intelektualnej lub natury zobowiązaniowej (z umowy),
• do korzystania ze stałej pomocy handlowej i technicznej franczyzodawcy.

Opracowanie wzorca umowy franczyzy daje możliwość dużej różnorodności. Jednak podstawowym wstępem do umowy jest określenie stanu faktycznego oraz celu działania. Warto również zawrzeć definicje podstawowych pojęć, które mogą pojawić się w tekście umowy. Podstawowe zapisy, jakie powinna określać umowa franczyzy:

• postanowienia związane z zawarciem umowy,
• postanowienia dotyczące praw i obowiązków stron umowy podczas jej trwania,
• postanowienia określające przyczyny oraz sposoby rozwiązania umowy,
• zasady przystąpienia do systemu,
• czas trwania umowy,
• obszar, na którym działa franczyzobiorca,
• prawa oraz obowiązki stron, zabezpieczenie znaków towarowych i oznaczeń sieci,
• zabezpieczenie tajemnicy przedsiębiorstwa,
• działalność konkurencyjna,
• wysokość opłat licencyjnych i marketingowych,
• kwestie dotyczące promocji i reklamy,
• rozwiązanie umowy.

Wzór umowy franczyzy/franchisingu znajdziesz w serwisie mikroPorady.pl:

Umowa franchisingu

10.2. Istota umów franczyzowych

Możesz być franczyzobiorcą

Istotą umów franczyzowych jest przede wszystkim możliwość czerpania z know-how i sprawdzonego, zyskownego konceptu biznesowego danej sieci. Jeżeli jesteś początkującym przedsiębiorcą - to zastanów się, czy nie warto zdecydować się na skorzystanie z oferty franczyzodawców. Taki sposób rozpoczęcia działalności może okazać się bezpieczniejszy i korzystniejszy niż w wypadku rozpoczęcia indywidulanej działalności gospodarczej.

Główna zaleta takiego rozwiązania to kupno gotowego, sprawdzonego pomysłu, który odniósł już sukces na rynku. Ponadto franczyzodawca zaopatrzy Cię w odpowiednie materiały niezbędne do prowadzenia firmy.

Możesz być franczyzodawcą

Być może rozpocząłeś działalność gospodarczą w postaci mobilnej kawiarni, herbaciarni czy innego ruchomego punktu gastronomicznego i Twój biznes świetnie się rozwija. Możesz zwiększyć swoje obroty i rozwijać firmę na zasadzie franczyzy. W takim przypadku musisz zapewnić franczyzobiorcy:

• dostęp do hurtowni, dystrybucję, dostawę;
• udostępnić znak towarowy, logo firmy, reklamę;
• materiały takie jak: opakowania, serwetki, kubeczki itp.

Franczyza to sposób prowadzenia działalności gospodarczej, w której współpracę określa pisemna umowa. To prowadzenie własnego biznesu pod szyldem innej marki.

Franczyzodawca dzieli się z partnerem nie tylko swoją marką, ale także know-how. Dzięki takiemu układowi franczyzobiorca może liczyć na:

• fachową pomoc w doborze lokalizacji, kontroli biznesowych, szkoleń dotyczących księgowości i rekrutacji pracowników itp.,
• wsparcie przy ustalaniu asortymentu.

Pamiętaj! Dzięki franczyzie można uzyskać przede wszystkim lepsze warunki współpracy zarówno z dostawcami jak i kontrahentami. Daje to możliwość negocjacji warunków z dostawcami dla całej sieci i może pomóc w wynegocjowaniu lepszych rozwiązań i cen.

11. Kawa objęta certyfikatem

Jeżeli chcesz prowadzić mobilną kawiarnię, to warto zaopatrzyć się w produkty posiadające certyfikaty unijne:

- BIO

Jest to jedyne oficjalne unijne logo produktów ekologicznych. Oznacza, że zarówno rolnicy, pośrednicy, jak i palarnia kawy spełniają surowe, obowiązujące w całej UE, wymagania dotyczące produkcji ekologicznej żywności. Ponadto wskazuje, że na żadnych etapach produkcji nie były używane środki ochrony roślin, sztuczne nawozy ani chemikalia. Logo BIO gwarantuje konsumentom w pełni naturalne, czyste ekologicznie produkty.

- Znak FAIRTRADE

Oznacza tzw. Certyfikat Sprawiedliwego Handlu. Gwarantuje plantatorom stabilne przychody, a tym samym odpowiednie warunki dla nich oraz ich rodzin. Taki certyfikat zapewnia, że wszyscy uczestnicy obrotu kawą spełnili rygorystyczne standardy FairTrade i przyczynili się do poprawy warunków życia plantatorów.

- RAINFOREST ALLIANCE

Certyfikat zapewnia, że kawa spełnia wszelkie rygorystyczne normy wyznaczone przez organizację Rainforest Alliance na wszystkich etapach produkcji. Organizacja kontroluje konserwację lasów, wód, emisję dwutlenku węgla oraz dobre praktyki uprawy rolnej, w celu zagwarantowania ekologicznego, społecznego i ekonomicznego zysku dla całej społeczności zgromadzonej wokół kawy. Gwarantuje, że pracownicy są dobrze wyszkoleni, pracują w dobrych warunkach przy zachowaniu higieny pracy, a także mają opiekę zdrowotną i dobre warunki mieszkaniowe.

- Certyfikat UTZ

Gwarantuje, że kawa pochodzi ze zrównoważonych upraw rolnych, które zapewniają rolnikom i ich rodzinom godziwą płacę i dobre warunki życia.

12. Dotacje i wsparcie ze środków UE

a) Dotacje z urzędów pracy

Przyszły przedsiębiorca, planujący założenie własnej działalności gospodarczej może starać się o bezzwrotną dotację z urzędu pracy.

Warunki uzyskania dotacji :

• Posiadanie statusu osoby bezrobotnej (po zarejestrowaniu w powiatowym urzędzie pracy jako osoba o takim statusie), statusu Absolwenta Centrum Integracji Społecznej lub Absolwenta Klubu Integracji Społecznej, bezrobotny nie może w przeciągu 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku bez uzasadnienia odmówić przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego bądź stażu;
• Odczekanie trzech miesięcy od rejestracji w urzędzie jako osoby bezrobotnej. Po tym czasie można złożyć wniosek o dofinansowanie. Niektóre urzędy skracają ten czas do miesiąca, a inne zwiększają liczbę wymogów. Dlatego warto się zapoznać z wewnętrznym regulaminem przyznawania dotacji obowiązującym w danym urzędzie.
• Bezrobotny, starający się o dotację z urzędu pracy nie może być studentem studiów dziennych. Może studiować zaocznie.
• Osoba, która stara się o dofinansowanie nie może prowadzić innej działalności gospodarczej. Dotyczy to okresu 12 miesięcy przed złożeniem wniosku (w niektórych urzędach pracy obowiązuje dłuższy okres).

Inne, ważne informacje.

• Dotacji z urzędu pracy nie otrzyma osoba, która w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku, bez uzasadnienia, odmówiła przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego lub stażu.
• Osoba, która stara się o dofinansowanie z urzędu pracy, nie może mieć na swoim koncie przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu. Dotyczy to okresu 2 lat, liczonych od dnia złożenia wniosku.
• Dotacji nie uzyska osoba, która już wcześniej otrzymała bezzwrotne środki publiczne na podjęcie działalności lub złożyła w tym samym czasie wniosek o dotację w innym urzędzie.
• Wysokość dotacji zależy od możliwości finansowych danego urzędu. W praktyce jest to maksymalnie sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
• Dofinansowanie należy wykorzystać zgodnie ze złożonym wnioskiem i we wskazanym w umowie terminie. W przypadku złamania warunków umowy lub prowadzenia działalności przez okres krótszy niż 12 miesięcy, trzeba zwrócić urzędowi pełną kwotę uzyskanej dotacji wraz z odsetkami, w terminie 30 dni.
• Zdarza się, że urzędy rozpatrujące wniosek o udzielenie dotacji, biorą pod uwagę to, czy przyszły przedsiębiorca dysponuje jakimiś środkami, które chce przeznaczyć
• na finansowanie planowanej działalności. Mówi o tym Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2020.1409 t.j.).

b) Środki unijne

Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem dotacji unijnej na swoją działalność, udaj się do jednego z punktów informacyjnych. Tam dowiesz się nie tylko o możliwościach uzyskania wsparcia finansowego, ale także o dotowanych szkoleniach, konkursach i kursach.

Obecnie są możliwe dwa źródła dofinansowania:

1. w przypadku osób poniżej 30 lat – wsparcie w Programie Wiedza Edukacja Rozwój (Europejski Fundusz Społeczny, Inicjatywa dla młodych)

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/wyszukiwarka/osoba-fizyczna/#/3764=3099/3756=Osoba%20fizyczna

2. w przypadku osób powyżej 30 lat – dotacje i pożyczki w Regionalnych Programach Operacyjnych, realizowanych w każdym województwie

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/wyszukiwarka/osoba-fizyczna/#/3764=3100/3756=Osoba%20fizyczna

13. Akty prawne

1. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2023.221 t.j.);
2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 2022.1360 t.j);
3. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. 2023.70 t.j.);
4. Rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz.Urz.UE.L 2004 Nr 139, str. 1);
5. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. 2022.2132 t.j.);
6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego (Dz.Urz.UE.L 2002 Nr 31, str. 1);
7. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2022.932 t.j.);
8. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. 2017 r. poz. .2454)
9. Rozporządzenie Ministra finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatników (Dz. U. 2019.04.03)
10. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. 2022.2241 t.j.);
11. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2022.690 t.j.).

Stan prawny - 28.02.2023