Ekologicznie i Ekonomicznie – nowoczesne sortowanie odpadów

Niniejsze opracowanie zawiera kompleksową analizę otoczenia prawnego dla realizacji przedsięwzięć na przykładzie konkretnego pomysłu na biznes. Omawiany projekt zakłada prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie wdrożenia innowacyjnej technologii dotyczącej ekologicznego i ekonomicznego sortowania śmieci.

Jednakże ten dokument skierowany jest również do osób chcących rozpocząć działalność w zakresie segregacji odpadów, ich przetwarzania, w tym recyklingu, a także odbierania odpadów komunalnych od mieszkańców poszczególnych gmin.

Przedsiębiorco, po zapoznaniu się z treścią tego opracowania będziesz wiedział czym jest recykling, kto odpowiada za odbiór odpadów komunalnych, jakie pozwolenia i zezwolenia musisz uzyskać przed rozpoczęciem działalności związanej z przetwarzaniem odpadów oraz odbiorem odpadów, do jakich rejestrów musisz zostać wpisany.

Dodatkowo wskażemy Ci możliwe formy prowadzenia działalności, a także możliwe finansowanie Twojego przedsiębiorstwa, przy uwzględnieniu środków unijnych. Wreszcie, co bardzo istotne, dowiesz się jak możesz chronić swoją własność intelektualną, tak aby Twój pomysł nie został wykorzystany przez podmiot nieuprawniony.

Przedsiębiorco, firma zajmująca się przetwarzaniem odpadów może być prowadzona w dowolnej formie prawnej, z wyjątkiem spółki partnerskiej. Innym słowy, nie istnieją przepisy szczególne, które narzucałyby odpowiednią formę.

Jeżeli jednak Twoje przedsiębiorstwo miałoby się zajmować odzyskiem sprzętu elektrycznego lub elektronicznego, a także zużytych opon i olejów smarowych, to ustawodawca wymaga prowadzenia tej działalności w formie spółki akcyjnej, wskazując przy tym wartość minimalną kapitału zakładowego spółki, który musi zostać pokryty w całości wkładem pieniężnym przed wpisem do KRS. Wartości te przedstawiają się następująco:

5.000.000,00 zł – sprzęt elektroniczny i elektryczny;

1.000.000,00 zł – zużyte opony i oleje smarowe.

W związku z powyższym, opisywaną działalnością należy zarejestrować w CEIDG (jako jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę cywilną) lub w KRS (jako spółkę jawną, spółkę komandytową, spółkę komandytowo-akcyjną, spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, prostą spółkę akcyjną, spółkę akcyjną).

Realizacja omawianego projektu wymaga zatem wyboru odpowiedniej formy prowadzenia działalności. W pierwszej kolejności powinieneś zdecydować, czy planujesz samodzielnie realizować swój pomysł, czy może masz już zaufanych partnerów branżowych, czyli współtwórców lub biznesowych. Każda forma prowadzenia działalności gospodarczej ma swoje zalety, ale niesie też za sobą określone ryzyka. Dlatego też wybrany przez Ciebie model, musi być dopasowany do charakteru i zakresu planowej działalności. Decydując się na wybór jednej z opisanych poniżej form prowadzenia przedsiębiorstwa, powinieneś wziąć pod uwagę również zakres Twojej odpowiedzialności cywilnoprawnej, a więc finansowej. Możesz więc postawić na własne siły i rozpocząć działalność w formie jednoosobowej lub też w formie spółki cywilnej lub handlowej. Mając na względzie jednak dużą odpowiedzialność, którą niesie za sobą prowadzenie tego rodzaju przedsiębiorstwa, warto ograniczyć Twoją odpowiedzialność materialną. Oczywiście, o czym dowiesz się w dalszej części opracowania, są różne możliwości finansowania Twojej działalności, jednakże mimo wszystko w tym przypadku warto rozważyć jej prowadzenie w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Patrz bliżej: wybór form prawnych, prowadzenie działalności na mikroporady.pl

Jeśli wiesz, że nie będziesz działał sam i nawiązujesz już na samym początku z innymi osobami, warto zadbać o uregulowanie podstawowych kwestii.

Dobrym pomysłem może być spisanie w formie wstępnego projektu porozumienia o współpracy lub listu intencyjnego, wspólnego przedsięwzięcia, które planujesz podjąć z poszczególnymi osobami lub firmami. Ustalenie pewnych kluczowych kwestii jest ważne już na samym początku, a pozwoli na uniknięcie nieporozumień i konfliktów na dalszych etapach podjętej kooperacji i współpracy. Wasze wzajemne ustalenia, relacje, uzgodnienia spisane w formie podpisanego dokumentu przez upoważnione osoby z podaniem kogo dane osoby reprezentują i pełnomocnictwem,  stanowić będą o Waszym profesjonalizmie i zaangażowaniu w tworzone przedsięwzięcie.

Popularne i odpowiednie formy prowadzenia działalności przedstawiamy poniżej.

2.1. Jednoosobowa działalność gospodarcza

To firma, którą możesz prowadzić samodzielnie i jako jej właściciel możesz zatrudniać innych pracowników lub współpracować z członkami rodziny w firmie rodzinnej. Nie potrzebujesz żadnych oszczędności, żeby założyć swoją firmę, jednak odpowiadasz za nią wobec osób trzecich całym swoim majątkiem, a odpowiedzialność ta rozciąga się również na małżonka (dotyczy to odpowiedzialności ze wspólnego majątku) i na osobę, którą się posługujesz.

Twoim podstawowym obowiązkiem aby rozpocząć prowadzenie tego typu działalności jest uzyskanie statusu przedsiębiorcy na podstawie złożonego wniosku przez wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Zanim tego dokonasz osobiście w urzędzie lub przez Internet musisz ustalić kilka kwestii spraw i dokonać wyboru, a przede wszystkim:

• Wybrać firmę — w niej musi znaleźć się twoje imię i nazwisko,
• datę, od kiedy rozpoczniesz działalność — dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie to data, od której będziesz płacić składki na ubezpieczenie społeczne. Ta data nie może być wcześniejsza niż data złożenia wniosku,
• miejsce prowadzenia działalności — adres (nazwa ulicy, numer budynku, mieszkania) albo nietypowe miejsce (na przykład pawilon nr X w przejściu podziemnym przy ul nr____). Takie miejsce nie musi być twoją własnością. Może być to na przykład mieszkanie, które wynajmujesz. Nie możesz podać miejsca, które nie istnieje lub miejsca, które nie jest przez Ciebie wynajmowane na prowadzoną przez Ciebie działalność;
• wybrać kody działalności gospodarczej — są to kody Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Warto od razu przemyśleć zakres działalności, tak aby ustalić poszczególne kody PKD, tak aby możliwie szeroko odzwierciedlały przedmiot działalności gospodarczej. Ponadto należy zdecydować, która działalność będzie działalnością przeważającą i wybrać jeden przedmiot działalności przeważającej. Jest to istotne na etapie rejestracji działalności. Obecnie obowiązuje klasyfikacja PKD 2007 wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Poszczególne kody PKD właściwe dla danego rodzaju działalności możesz też ustalić korzystając ze strony https://www.biznes.gov.pl/tabela-pkd. W ramach opisywanej działalności, której przedmiotem jest przetwarzanie odpadów, zasadne jest wykorzystanie następujących kodów:

38.11.Z. – Zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne, podklasa ta obejmuje:

• zbieranie stałych odpadów (śmieci), takich jak: odpady pochodzące z gospodarstw domowych lub odpady przemysłowe z pojemników na odpady, kontenerów itp., które mogą zawierać różne materiały nadające się do odzysku,
• zbieranie surowców wtórnych,
• zbieranie odpadów z koszy na śmieci w miejscach publicznych,
• zbieranie odpadów pochodzących z budowy lub rozbiórki,
• zbieranie i usuwanie resztek typu zarośla, krzewy, gruz, tłuczeń, - zbieranie odpadów z produkcji zakładów tekstylnych,
• zbieranie stałych odpadów (śmieci), takich jak: odpady pochodzące z gospodarstw domowych lub odpady przemysłowe z pojemników na odpady, kontenerów itp., które mogą zawierać różne materiały nadające się do odzysku,
• zbieranie surowców wtórnych,
• zbieranie odpadów z koszy na śmieci w miejscach publicznych,
• zbieranie odpadów pochodzących z budowy lub rozbiórki,
• zbieranie i usuwanie resztek typu zarośla, krzewy, gruz, tłuczeń,
• zbieranie odpadów z produkcji zakładów tekstylnych

38.21.Z – Obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne, podklasa ta obejmuje:

• obróbkę i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne stałych lub nie:
• działalność składowisk odpadów innych niż niebezpieczne,
• usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne poprzez spalanie lub inne metody, któremu może towarzyszyć produkcja prądu, pary, kompostu, paliw zastępczych, biogazu, popiołu lub innych produktów ubocznych do dalszego zastosowania itp.,
• obróbkę odpadów organicznych w celu ich usunięcia.

Następnie powinieneś wybrać:

• formę opodatkowania oraz częstotliwość, z jaką będziesz wpłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (co miesiąc czy co kwartał),
• formę prowadzenia rachunkowości — zazwyczaj początkujący przedsiębiorcy wybierają podatkową księgę przychodów i rozchodów, czyli prostą formę ewidencjonowania kosztów i przychodów,
• podstawę i zakres ZUS — na przykład to, czy zgłosisz do ubezpieczenia pracowników, których zatrudnisz,
• rachunek bankowy — konieczne jest wskazanie numeru rachunku, który będzie służył m.in.  do rozliczeń z urzędem skarbowym czy ZUS. Możesz założyć nowy rachunek dedykowany do prowadzenia działalności gospodarczej lub posługiwać się tym, który już masz do użytku prywatnego.

Po dokonaniu tych ustaleń i wyborów możesz przygotować i złożyć wniosek o rozpoczęcie działalności.

Dla rozpoczęcia działalności trzeba także oznaczyć lokal na miejsce świadczenia usług, sprzedaży produktu, siedzibę firmy, zakupić kasę fiskalna, oraz przygotować wymaganą dokumentację regulacje (regulaminy, warunki sprzedaży, istotne dla kontrahentów regulacje RODO.

Po złożeniu kompletnego i poprawnie wypełnionego wniosku o wpis do rejestru do 1 dnia roboczego po dniu złożenia wniosku dane Twojej firmy zostaną wpisane do CEIDG i od tego dnia (od wpisania) możliwe jest rozpoczęcie prowadzenia działalności.

2.2. Spółka cywilna

Spółkę cywilną mogą utworzyć co najmniej 2 osoby fizyczne bądź prawne. Spółka cywilna nie podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, jednak wspólnicy spółki będący osobami fizycznymi  bądź osobiście prowadzącymi działalność gospodarczą podlegają wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Do rejestracji spółki cywilnej nie jest wymagany kapitał.

Aby zarejestrować wspólników jako przedsiębiorców działających w spółce należy przede wszystkim uzyskać ich wpis do CEIDG, przedstawić na piśmie umowę spółki, dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego do właściwego urzędu skarbowego. W umowie trzeba zawrzeć m.in. informację o wspólnikach, cel gospodarczy, jaki spółka ma realizować, okres funkcjonowania spółki, zakres działalności według PKD, kwestie podziału zysków i wielości wniesionych wkładów.

Zakres działalności PKD nie musi się w pełni pokrywać z PKD wspólników, ale co najmniej jeden wspólnik musi mieć daną działalność wpisaną w swoim zakresie prowadzenia działalności.

Wspólnicy spółki cywilnej mają do wyboru opodatkowanie dochodu na zasadach według skali podatkowej, liniowo lub w formach zryczałtowanych (karta podatkowa czy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).

Za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę odpowiadają wszyscy wspólnicy swym majątkiem wspólnym oraz każdy ze wspólników z osobna majątkiem osobistym - bez żadnych ograniczeń o czym szerzej w art. 864 i n. Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

2.3. Spółki prawa handlowego

Jaka forma prawna będzie odpowiednia dla Twojej działalności?

 Instrukcja - Jaka forma prawna będzie odpowiednia dla Twojej działalności?

W spółkach osobowych (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna) podstawowe znaczenie mają wspólnicy, ich kwalifikacje i wykonywana praca. Co do zasady za zobowiązania spółki osobowej wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem. W spółkach kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna) najważniejszym elementem jest kapitał pochodzący od wspólników, na którym opiera się funkcjonowanie spółki. Wspólnicy spółki kapitałowej nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki o czym stanowi art. art. 151 § 4, art. 3001 § 5 oraz art. 301 § 5 Ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Ryzykują jedynie wniesionym wkładem, którego mogą nie odzyskać w razie niepowodzenia.

Patrz bliżej mikroporady.pl:

Wzory Umów Spółek

Spółka handlowa to jedna z form współdziałania w celu zarobkowym co najmniej dwóch osób, za wyjątkiem spółki z o.o., prostej spółki akcyjnej i spółki akcyjnej, które może założyć jeden podmiot, o ile założyciel sam nie jest jednoosobową spółką z o.o. Spółka powstaje w wyniku zawarcia umowy, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz ewentualnie przez współdziałanie w inny określony sposób. Funkcjonowanie spółek handlowych regulują przepisy prawa, a także wspólnicy bądź akcjonariusze w umowie albo statucie spółki.

3.1. Postępowanie z odpadami – czym jest recykling?

Kwestie związane z postępowaniem z odpadami w Polsce zostały uregulowane przede wszystkim w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (dalej jako „Ustawa o odpadach”).

Przedmiotowa ustawa określa środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi zapobiegające i zmniejszające negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie ludzi wynikający z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz ograniczające ogólne skutki użytkowania zasobów i poprawiające efektywność takiego użytkowania. Innymi słowy ustawa normuje zasady postępowania z odpadami i gospodarowania nimi. Ustawa o odpadach stanowi implementację (wprowadzenie) do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2008/98/WE, która na terenie Unii Europejskiej normuje kwestie związane z gospodarką odpadami. Jak zostało wskazane w treści samej dyrektywy, zawiera ona zasady dotyczące sposobu postępowania z odpadami, mające na celu ochronę życia i zdrowia ludzi oraz jej celem jest  dotyczącą gospodarki odpadami w Unii Europejskiej, określa zasady postępowania
z odpadami, które mają na celu przede wszystkim ochronę życia i zdrowia ludzi, ale również ochronę środowiska.

Ustawa o odpadach określa następującą hierarchię postępowania z odpadami:

1. zapobieganie powstawaniu odpadów;
2. przygotowywanie do ponownego użycia;
3. recykling;
4. inne procesy odzysku;
5. unieszkodliwianie.

Zgodnie z Ustawą o odpadach odzysk to jakikolwiek proces, którego głównym wynikiem jest to, aby odpady służyły użytecznemu zastosowaniu przez zastąpienie innych materiałów, które w przeciwnym przypadku zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji, lub w wyniku którego odpady są przygotowywane do spełnienia takiej funkcji w danym zakładzie lub ogólnie
w gospodarce.

Natomiast unieszkodliwianie odpadów stanowi proces niebędący odzyskiem, nawet jeżeli wtórnym skutkiem takiego procesu jest odzysk substancji lub energii. Należy dodatkowo zaznaczyć, iż niektóre odpady mogą zostanie unieszkodliwione wyłącznie w jeden sposób określony przez ustawodawcę, np.. odpady medyczne i substancje niebezpieczne mogą zostać unieszkodliwione jedynie poprzez ich spalenie.

Recykling

W art. 3 ust. 1 ppkt. 23 Ustawy o odpadach została zawarta definicja recyklingu, zgodę z którą jest to odzysk, w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach. Obejmuje to ponowne przetwarzanie materiału organicznego (recykling organiczny), ale nie obejmuje odzysku energii i ponownego przetwarzania na materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do prac ziemnych.

Można wyróżnić kilka rodzajów recyklingu:

• materiałowy;
• organiczny;
• surowcowy;
• termiczny.

Recykling organiczny polega na obróbce tlenowej, w tym kompostowaniu, lub obróbce beztlenowej odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której powstaje materia organiczna lub metan. Jednocześnie  składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny.

Ustawodawca unijny wprowadził progi recyklingu w dyrektywie 2004/12/WE z dnia 11 lutego 2004 roku w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, które wynoszą co najmniej 55% wagowo i co najwyżej 80% wagowo odpadów opakowaniowych.

• Progi recyklingu zostały również określone przez polskiego ustawodawcę w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej jako „Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach”). Zgodnie z art. 3 tej ustawy gminy: tworzą punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych w sposób umożliwiający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych:, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych powstałych w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon, odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz odpadów tekstyliów i odzieży;
• mogą tworzyć i utrzymywać punkty napraw i ponownego użycia produktów lub części produktów niebędących odpadami;

Nie bez znaczenia dla recyklingu są także przepisy ustawy z dnia 13 czerwca 2013 roku o gospodarce opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi (dalej jako „Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi”). Przedmiotowa ustawa stanowi implementację między innymi postanowień dyrektywy 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych. Stosownie do tej ustawy Polska zobowiązana jest do osiągnięcia określonego w ustawie poziomu recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych.

3.2. Kto odpowiada za odbiór odpadów od mieszkańców gminy?

Jak już zostało wcześniej wskazane, stosownie do unormowań Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, za gospodarowanie odpadami komunalnymi odpowiedzialność ponoszą gminy. Powołana ustawa określa zadania gminy w zakresie utrzymania czystości i porządku,
a więc również stosowania poszczególnych sposobów gospodarowania odpadami. Zgodnie
z nimi, to gmina ponosi odpowiedzialność za zapewnienie osiągnięcia odpowiednich poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania. Dodatkowo, to również na gminie spoczywa obowiązek podejmowania działań informatycznych i edukacyjnych w zakresie prawidłowego gospodarowania odpadami komunalnymi, w szczególności w zakresie selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

3.3. W jaki sposób przedsiębiorca może odbierać odpady komunalne w imieniu gminy?

3.3.1. Zawarcie umowy z gminą - przetarg

W związku z powyższym, gmina odpowiada także za zorganizowanie przetargu w ramach którego dojdzie do wyboru firmy, które będzie na rzecz gminy świadczyła usługi związane
z odbieraniem odpadów od mieszkańców.

W ramach prowadzonego przetargu gmina przegotowuje Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia, w której zostają określone warunki współpracy pomiędzy gminą a firmą wykonującą omawiane usługi. Przedmiotowa specyfikacja obejmuje:

• wymogi dotyczące przekazywania odebranych zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych;
• rodzaje odpadów komunalnych odbieranych selektywnie od właścicieli nieruchomości;
• standard sanitarny wykonywania usług oraz ochrony środowiska;
• obowiązek prowadzenia dokumentacji związanej z działalnością objętą zamówieniem;
• szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości.

W zakresie zorganizowania przetargu przez gminę zastosowanie znajdą przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych.

Przedsiębiorco, jeżeli Twoja firma zostanie wyłoniona przez gminę w drodze przetargu, gmina podpisze z Twoją firmą stosowną umowę, a podstawie której będzie mogła odbierać odpady komunalne od właścicieli nieruchomości w imieniu gminy.

3.3.2. Wpis do Rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych

Omawiana działalność w zakresie odbioru odpadów komunalnych stanowi działalność regulowaną, dlatego też przed jej rozpoczęciem Twoja firma musi zostać wpisana do Rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych.

Obowiązek wpisu przedsiębiorcy do rejestru działalności regulowanej przewiduje art. 43 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców.

Omawiany rejestr prowadzony odpowiednio przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego miejscowo ze względu na miejsce odbierania odpadów komunalnych. Aby dokonać wpisu Twoja firma w pierwszej kolejności musi złożyć wniosek do ww. organu, w którym określi między innymi swoje dane oraz rodzaj odbieranych odpadów komunalnych. Wzór wniosku możesz pobrać ze strony internetowej urzędu gminy lub osobiście w urzędzie.

Do wniosku należy dodać oświadczenie o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości
o określonej treści oraz dowód uiszczenia opłaty skarbowej.

Dodatkowo, podmiot zajmujący się odbiorem odpadów komunalnych, obok konieczności uzyskania wpisu do Rejestru działalności regulowanej w zakresie odbierania odpadów komunalnych, musi również uzyskać wpis do Rejestru BDO – Baza Danych o Odpadach. Postępowanie w sprawie uzyskania wpisu w tym rejestrze zostało opisane w pkt 8 poniżej.

3.4. Jakich pozwoleń potrzebuje firma zajmująca się przetwarzaniem odpadów?

Jeżeli chcesz, aby Twoja firma zajmowała się przetwarzaniem odpadów, w pierwszej kolejności musisz uzyskać stosowne pozwolenia, zezwolenia oraz zgody. Przede wszystkim konieczne jest uzyskanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów.  Przedmiotowe zezwolenie wydawane jest
w drodze decyzji administracyjnej odpowiedniego organu administracji publicznej.

W pierwszej kolejności warto zaznaczyć, iż dla uzyskania przedmiotowego zezwolenia konieczne będzie przedłożenie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych oraz uzyskanie

Bardzo istotny jest także wpis do rejestru, o którym mowa w pkt 8 poniżej, ponieważ prowadząc swoją działalność w kontaktach z innymi podmiotami Twoja firma powinna się posługiwać przyznanym jej numerem w tymże rejestrze. 

3.4.1. Kto wydaje zezwolenie na przetwarzanie odpadów?

Jeżeli Twoja firma będzie zajmowała się przetwarzaniem odpadów, z wyłączeniem jednak odpadów niebezpiecznych oraz umieszczanych w wyrobiskach, odpowiednie zezwolenie wydaje starosta. W przypadku wymienionych odpadów niebezpiecznych i umieszczanych
w wyrobiskach, organem właściwym do wydania zezwolenia jest marszałek województwa.

W przypadku zaś przetwarzania odpadów na terenach zamkniętych – zezwolenie wydaje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

O konieczności posiadania przez Twoją firmę zezwolenia na przetwarzanie odpadów stanowi art. 27 ust 2 Ustawy o odpadach. Zgodnie z tą ustawą, podmiotami zwolnionymi z konieczności posiadania stosowego zezwolenia są między innymi podmioty, które wykorzystują odpady na własne potrzeby..

Wyjątkiem od konieczności uzyskania przedmiotowego zezwolenia jest także posiadanie przez Twoją firmę pozwolenia zintegrowanego, w którego zakres wchodzi przetwarzanie odpadów, a także pozwolenie na wytwarzanie odpadów, które obejmuje zbieranie  lub przetwarzanie odpadów. 

Pozwolenie zintegrowane zostało określone w art. 201 ust. 1 ustawy dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska, zgodnie z którym pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej
w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości, z wyłączeniem instalacji lub ich części stosowanych wyłącznie do badania, rozwoju lub testowania nowych produktów lub procesów technologicznych. jeśli masz pozwolenie na wytwarzanie odpadów (obejmujące zbieranie lub przetwarzanie odpadów).

Zezwolenie na zbieranie odpadów wydawane jest odpowiednio przez starostę lub prezydenta miasta w przypadku miasta na prawach powiatu.

Wracając do zezwolenia na przetwarzanie odpadów, należy wskazać, iż ma ono charakter terminowy i jest wydawane na okres 10 lat.

Należy także zaznaczyć, iż aby uzyskać zezwolenie na przetwarzanie odpadów trzeba posiadać tytuł prawny do nieruchomości, w której to przetwarzanie będzie się odbywało - może to być na przykład akt notarialny stwierdzający nabycie własności, umowa najmu, czy też umowa dzierżawy.

Dla uzyskania zezwolenia na przetwarzanie odpadów, Twoja firma będzie również zobowiązana do przedstawienia zabezpieczeń roszczeń z tytułu ewentualnych szkód w środowisku. Ustawodawca dopuścił różne formy przedmiotowych zabezpieczeń. Może to być między innymi gwarancja ubezpieczeniowa, depozyt lub gwarancja bankowa.

Obok podmiotu przyznającego zezwolenie, w postępowaniu biorą udział bezpośrednio lub pośrednio także inne podmioty. Niezbędne jest wydanie opinii na temat zasadności uzyskania przez Twoją firmę zezwolenia na przetwarzanie odpadów przez odpowiednio wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.

Dodatkowo, jak zostało wspomniane na wstępie, wydanie zezwolenia na rzecz Twojej firmy poprzedzi także przeprowadzenia kontroli instalacji i stanu budynków przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska oraz przez Straż Pożarną.

Dla uzyskania przez Twoją firmę zezwolenia na przetwarzanie odpadów, konieczne będzie także przedłożenie decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Przypadki, w których niezbędne jest uzyskanie tej decyzji zostały określone w  rozporządzeniu Rady Ministrów
z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Organy odpowiednie do wydania omawianej decyzji zostały określone w art. 75 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.

Właściwość organu uzależniona jest od ściśle określonego przedmiotu działalności, np.
w przypadku składowania odpadów promieniotwórczych odpowiedni będzie Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska, zaś w przypadkach niewyszczególnionych w ustawie odpadów będzie to odpowiednio wójt/burmistrz/prezydent miasta.

3.4.2. Ile potrwa uzyskanie zezwolenia?

Organ powinien załatwić sprawę w terminie miesiąca od złożenia przez Twoją firmę wniosku, jednakże termin ten może zostać przedłużony do dwóch miesięcy, o czym zostaniesz przez Organ poinformowany. Sprawa załatwiana jest w drodze wydania decyzji administracyjnej.

3.5. Wpis do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty
w opakowaniach i gospodarujących odpadami (BDO).

Obok omówionego w pkt 6 zezwolenia na przetwarzanie odpadów, Twoja firma przed rozpoczęciem działalności w zakresie przetwarzania odpadów musi także uzyskać wpis do rejestru  podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami (BDO).

Zgodni z art. 49 ust. 1 Ustawy o odpadach marszałkowie województw prowadzą rejestr podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniachi gospodarujących odpadami, prowadzących jednostki handlu detalicznego lub hurtowego, w których są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, . Wpisu za dokonuje właściwy marszałek województwa.

Po uzyskaniu wpisu, Twoja firma otrzyma numer rejestrowy, którym następnie będziesz się posługiwać podczas prowadzenia swojej działalności.

Aby uzyskać wpis w omawianym rejestrze, Twoja firma musisz złożyć stosowny wniosek, którego formularz został udostępniony na stronie:

https://bdo.mos.gov.pl/web/wnioski-do-pobrania

3.6. Ochrona własności intelektualnej – Logo, nazwa, domena internetowa

3.6.1. Logo, nazwa, domena internetowa – aspekty prawno-ochronne

Jeśli już podjąłeś decyzję, masz pomysł na swój własny biznes polegający na wdrożeniu nowej technologii w zakresie segregacji odpadów lub na przetwarzaniu odpadów, czy też jedynie ich odbiorze,  który z biegiem czasu będzie się rozwijał i wprowadzisz na przykład także tę nową technologię na rynek, powinieneś skupić się na podstawowych elementach, które nie tylko wyróżnią Twój pomysł (produkt/technologię), ale też zapewnią Twojej firmie rozpoznawalność i pozwolą wypromować markę.

Kwestia wyboru logo i nazwy dla firmy lub Twojego przedsięwzięcia to sprawa indywidualna, zależy tylko od Ciebie. Możesz stworzyć je sam lub skorzystać z pomocy specjalistów marketingu lub grafików, którzy na Twoje zlecenie przygotują i zaprezentują kilka wersji elementów charakteryzujących Twój produkt lub startup, abyś mógł wybrać najbardziej ciekawy i przykuwający uwagę. Chcąc mieć gwarancję indywidualności i wyjątkowości elementów odróżniających Twój biznes od innych nie zapominaj jednak o tym, aby Twoja nazwa i logo nie naruszały praw innych podmiotów na rynku.

3.6.2. Jak chronić swoje logo (znak słowno-graficzny tzw. logotyp),  nazwę, domenę internetową?

Po pierwsze ochrona znaku słowno-graficznego (dalej: logotypu) może wynikać z prawa autorskiego, jeśli logo i nazwę będzie można określić jako utwory, a więc przedmioty prawa autorskiego. Utwór prawa autorskiego musi mieć charakter twórczy (być przejawem twórczej działalności człowieka), indywidualny (niepowtarzalny), a przy tym być ustalony i utrwalony w odpowiedniej postaci.

Pamiętaj, że w przypadku, gdy logo lub tylko jego grafikę tworzy dla Ciebie grafik, to on jest jego twórcą. Zadbaj więc, aby w umowie o wykonanie logo zamieścić odpowiednie zapisy dotyczące przeniesienia autorskich praw majątkowych. Warto rozważyć także zamieszczenie w umowie (bądź zawarcie osobnej umowy) o niewykonywaniu autorskich praw osobistych w stosunku do danego dzieła lub o przekazanie wykonywania autorskich praw osobistych nabywcy utworu graficznego (logo), a więc Tobie. Dodatkowo można także w takiej umowie wskazać karę umowną, której zapłaty będziesz mógł dochodzić w przypadku niewywiązywania się z umowy przez autora (np. grafika lub agencję marketingową przygotowującą m.in. Twoje logo).

3.6.3. Rejestracja znaków towarowych

Kolejnym istotnym zabezpieczeniem praw majątkowych do logo i elementów „tożsamości” Twojego biznesu recyklingowego może być rejestracja znaku towarowego. Dotyczy to zarówno logotypu, nazwy, jak też domeny internetowej czy nazwy produktu. Jeśli domena Twojej strony internetowej odpowiadać będzie nazwie przedsiębiorstwa, produktu lub Twojej firmie zabezpieczonej znakiem towarowym, to ochrona taka rozciągnie się równie na domenę internetową, pod warunkiem, że domena faktycznie będzie zawierać znak towarowy (nazwę), który nie będzie ogólnoinformacyjnym ogólnym znakiem opisowym. 

Organem właściwym do udzielania praw ochronnych na wzory użytkowe, przemysłowe, patenty i znaki towarowe jest Urząd Patentowy RP. Zapewnienie znakom towarowym (logo) odpowiedniej ochrony prawnej przede wszystkim pozwala uniknąć naruszeń ze strony osób trzecich, ale także pozwala na czerpanie korzyści majątkowych z ich wykorzystania (zysk np. z franczyzy).

Czym dokładnie jest znak towarowy? Znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony.

W szczególności: wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk.

Co muszę zrobić, aby zarejestrować znak towarowy?

1. Sprawdź i upewnij się, czy oznaczenie nie jest już zarejestrowane przez inną osobę lub podmiot. Pomoże Ci w tym profesjonalista (np. rzecznik patentowy, prawnik specjalizujący się w prawie własności przemysłowej). Nie jest to jednak zadanie trudne – przy wykorzystaniu dostępnych na stronie Urzędu Patentowego baz danych jesteś w stanie wykonać ten pierwszy krok samodzielnie.
2. Wypełnij podanie w celu zgłoszenia znaku towarowego. Pamiętaj o opłacie.
3. Od tego momentu Urząd Patentowy zajmuje się rozpoznaniem Twojego podania. W pierwszej kolejności weryfikuje podanie pod kątem formalno-prawnym i ogłasza dokonanie zgłoszenia. Ma to umożliwić zgłaszanie ewentualnych uwag  zastrzeżeń przez osoby trzecie, które mają podstawy do sprzeciwu przeciwko rejestracji danych znaków towarowych. Kolejny etap to już merytoryczna ocena zgłoszenia.
4. Jeśli Urząd nie stwierdzi przeszkód w rejestracji znaków towarowych, ogłoszenie o zgłoszeniu znaku towarowego zostaje opublikowane w Biuletynie Urzędu Patentowego RP.
5. Od momentu ogłoszenia, w terminie 3 miesięcy osoby trzecie mogą zgłaszać sprzeciw wobec zgłoszenia znaku towarowego. Po bezskutecznym upływie tego terminu lub w przypadku oddalenia sprzeciwu, Urząd Patentowy dokonuje rejestracji znaku towarowego.

Patrz bliżej mikroporady.pl:

 Zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, towarowego, przemysłowego oraz procedury uzyskania patentu, prawa ochronnego lub z rejestracji (część A)

 Zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, towarowego, przemysłowego oraz procedury uzyskania patentu, prawa ochronnego lub z rejestracji (część B)

3.7. Zatrudnienie pracowników

Jeżeli chcesz prowadzić omawianą działalność, nie ulega wątpliwości, iż będziesz musiał zatrudniać pracowników – zarówno tych wykonujących konkretne czynności związane z odbiorem odpadów i ich segregacją, jak i specjalistów posiadających odpowiednie kwalifikacje.  Zatrudnienie ich nastąpić może na podstawie poniżej przedstawionych umów:

 Umowa o pracę

 Umowa zlecenia

 Umowa o dzieło

 Umowa o pracę nakładczą

3.8. Źródła finansowania działalności

3.8.1. Dotacje z urzędów pracy

Przyszły przedsiębiorca planujący założenie własnej działalności gospodarczej polegającej na przetwarzaniu odpadów, ich segregacji, czy też odbiorze odpadów komunalnych, w pierwszej kolejności może starać się o bezzwrotną dotację z urzędu pracy. Oczywiście przedmiotowe rozwiązanie znajdzie zastosowanie jedynie w przypadku wyboru jako formy prowadzenia działalności gospodarczej – jednoosobowej działalności gospodarczej.

Warunki uzyskania dotacji to:

• posiadanie statusu osoby bezrobotnej (po zarejestrowaniu w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba o takim statusie lub statusu Absolwenta Centrum Integracji Społecznej lub Absolwenta Klubu Integracji Społecznej, bezrobotny nie może w przeciągu 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku bez uzasadnienia odmówić przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego bądź stażu.  
• odczekanie trzech miesięcy od rejestracji w urzędzie jako osoby bezrobotnej. Dopiero po tym czasie można złożyć wniosek o dofinansowanie (warto zapoznać się z wewnętrznym regulaminem przyznawania dotacji obowiązującym w danym urzędzie, gdyż niektóre urzędy pracy skracają termin oczekiwania do miesiąca, a inne zwiększają liczbę wymogów),
• bezrobotny starający się o dotacje z urzędu pracy nie może być studentem studiów dziennych. Może studiować zaocznie.
• osoba występująca z wnioskiem o dofinansowanie nie może posiadać na swoim koncie innej działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku (w niektórych urzędach pracy obowiązuje dłuższy okres).

Dotacji z urzędu pracy nie przyznaje się osobom, które w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku bez uzasadnienia odmówiły przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego lub stażu.

Osoba starająca się o dofinansowanie z urzędu pracy, w okresie 2 lat liczonych od dnia złożenia wniosku, nie może mieć na swoim koncie przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu.

Warunkiem uzyskania dotacji jest także to, aby bezrobotny składający wniosek o dotację nie otrzymał już wcześniej bezzwrotnych środków publicznych na podjęcie działalności ani nie złożył w tym samym czasie wniosku o dotację w innym urzędzie.

Wysokość dotacji każdorazowo zależy od możliwości finansowych danego urzędu. W praktyce jest to maksymalnie sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Dofinansowanie należy wykorzystać zgodnie ze złożonym wnioskiem i we wskazanym w umowie terminie. W przypadku złamania warunków umowy lub prowadzenia działalności przez okres krótszy niż 12 miesięcy trzeba zwrócić urzędowi pełną kwotę uzyskanej dotacji wraz z odsetkami w terminie 30 dni.

Zdarza się, że urzędy rozpatrując wniosek o udzielenie dotacji, zwracają uwagę na to, czy przyszły przedsiębiorca dysponuje jakimiś środkami, które chce przeznaczyć na finansowanie planowanej działalności o czym stanowi m.in. ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

3.8.2. Środki unijne

Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej przedsiębiorcy obok samorządów stanowią głównych beneficjentów funduszy unijnych. Według informacji rozpowszechnianych m.in. przez Ministerstwo Finansów, w kolejnych  latach dotychczasowy system wsparcia przedsiębiorców ma zacząć zmieniać się z dotacji w stronę wsparcia poza dotacyjnego poprzez kredyty, poręczenia i pożyczki udzielane przez pośredników finansowych, w tym banki oraz fundusze pożyczkowe i poręczeniowe na preferencyjnych warunkach, korzystniejszych od tych panujących na rynku komercyjnym.

Obecnie w ramach funduszy europejskich wydatkowane są środki m.in. na rozwój działalności firmy (zakup sprzętu, doposażenia) oraz informatyzację (wprowadzenie e-handlu, portale e-usługowe). Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem dotacji unijnej na swoją działalność, warto udać się do jednego z punktów informacyjnych, w którym dowiesz się nie tylko o możliwości uzyskania wsparcia finansowego, ale także o dotowanych szkoleniach, konkursach i kursach.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) dysponuje bogatą ofertą dotacji dla mikro, małych oraz średnich przedsiębiorców, w tym przede wszystkim projektów realizowanych w formie startupu. Uzyskanie dotacji oczywiście poprzedzone jest spełnieniem szeregu wymogów formalnych, a więc uciążliwą dla beneficjenta procedurą przygotowania dokumentów oraz składania wniosków. Jednak nie jest to cała procedura, ponieważ przedsiębiorca uzyskujący środki z funduszy unijnych zobowiązany jest do wykonania danego przedsięwzięcia w określonym czasie, z czego jest skrupulatnie sprawdzany.

W przypadku niewywiązania się z umowy o dofinansowania jednostka wdrażająca może wydać decyzję na podstawie, której beneficjent będzie zobowiązany do zwrotu uzyskanego dofinansowania wraz z odsetkami. Dlatego też najlepszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem dla mikroprzedsiębiorców jest zawarcie umowy z firmą, która zajmuje się sporządzaniem wniosków oraz prowadzeniem wszelkich późniejszych kontaktów z instytucją wdrażającą. Istotne w takim przypadku jest odpowiednie sporządzenie umowy, na podstawie której przedsiębiorca zajmujący się profesjonalnie uzyskiwaniem środków europejskich zobowiąże się również do nadzoru nad wszelkimi kontaktami beneficjenta z instytucją wdrażającą w trakcie wykonywania danego projektu. Pomoże to uchronić mikroprzedsiębiorcę przed ewentualnymi błędami w składanych dokumentach do instytucji wdrażającej.

PARP prowadzi różne nabory wniosków o dofinansowanie w ramach działań programów: ,,Inteligentny Rozwój'', ,,Polska Wschodnia'' oraz „Wiedza Edukacja Rozwój”. Program ,,Inteligentny Rozwój''  oraz „Wiedza Edukacja Rozwój” kierowane są do wszystkich mikro, małych i średnich przedsiębiorców w całej Polsce, natomiast ,,Polska Wschodnia'' do tych z województwa: lubelskiego, warmińsko – mazurskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego oraz podlaskiego.

Szczegółowe wymogi, jakie musi spełniać przedsiębiorca ubiegający się o dotacje z PARP w ramach wskazanych programów zostały opisane w artykule:

https://mikroporady.pl/prowadzenie-dzialalnosci/co-nowego-w-prawie/item/3879-warto-wiedziec-wymogi-dla-dotacji-parp.html?

Warto również na bieżąco śledzić aktualne terminy naborów wniosków do poszczególnych programów, korzystając z oficjalnej strony PARPu:

http://www.parp.gov.pl

Ponadto, w serwisie mikroPorady opublikowaliśmy tabelę, zawierającą najczęściej wybierane przez przedsiębiorców formy uzyskania wsparcia finansowego. Zachęcamy do zapoznania się z tym dokumentem.

Poradnik – Przykładowe Rodzaje Finansowania Działalności

Przepisy prawa:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz.U. 2022.1360);
2. Ustawa z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2022.1467 t.j);
3. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach (Dz.U. 2022.699 t.j.);
4. Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 2022.2519);
5. Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 roku o gospodarce opakowaniami oraz odpadami opakowaniowymi (Dz.U. 2023.1360 t.j.);
6. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U.2022.690 t.j.);
7. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 roku Prawo zamówień publicznych (Dz.U. 2022.1710 t.j.);
8. Ustawa z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2023.221 t.j.);
9. Ustawy dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2022.2556 t.j.);
10. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2022.2509 t.j.);
11. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 roku Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2021.324t.j.);
12. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz.U. 2022.1510 t.j.);
13. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz.U. 2007.251.1885);
14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. 2019.1839);
15. Dyrektywa 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 roku w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.U.UE.L 1994.365.10).
16. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz.U. 2020.1903);
17. Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. 2022.1622 t.j.).

Stan prawny - 28.02.2023