Znawca grzybów– pomysł na biznes i styl życia blisko natury

historia Justyna to opowieść o tym, że jeśli podążasz za swoją pasją, zgłębiasz ją i stale uczysz się nowych rzeczy, to na pewno Ci się powiedzie. W tym biznesie nie jest ważny wiek, czy to czym zajmowałeś się wcześniej. Liczy się to, co wiesz, co umiesz, co chcesz robić i jaki masz pomysł na to, by tę wiedzę i umiejętności zmienić w szansę na własną działalność.

Pasją Justyna, grzybiarza i grzyboznawcy z Czernichowa - pięknej miejscowości położonej nad tzw. kaskadami Soły - są grzyby. Dziś jest to jego pasja prywatna jak i zawodowa. Interesował się nimi “od zawsze”. Dzieciństwo kojarzy mu się właśnie z wyprawami do lasu i zapełnianiem koszyków grzybami. Zawodowo, zajął się nimi dopiero później, gdy pokonał w swoim życiu wiele przeciwności. Zanim założył swoją firmę “Borowik”, przez 30 lat pracował w zakładzie produkującym systemy i profile aluminiowe. Jeździł wózkiem widłowym i obsługiwał maszyny. Zakład upadł i Justyn wskutek masowych zwolnień został bez pracy. To wtedy stwierdził, że nadeszła szansa na to, by zacząć żyć i zarabiać na swoich zainteresowaniach i wiedzy. A o grzybach wie naprawdę dużo - w pewnym sensie uratowały mu życie.

Swoją wiedzę na temat grzybów, zaczął zgłębiać za namową terapeuty – miała to być metoda na walkę z uzależnieniem. Pomyślał wtedy o powrocie do pasji z dzieciństwa, zaczął czytać o grzybach, przeglądać atlasy i wykorzystywać swoją wiedzę w praktyce - coraz więcej czasu spędzał w lesie. Nie poprzestał jednak na tym i postanowił nauczyć się jeszcze więcej.

Justyn pewnego dnia stwierdził, że powoli wyczerpują się źródła, z których samodzielnie może czerpać wiedzę. Postanowił poprosić o pomoc najlepszych. Na początku lat 90 napisał więc list do znanego nieżyjącego już dziś, botanika i mikologa – profesora, najlepszego specjalisty w swoje dziedzinie. I poprosił profesora o pomoc w poszerzeniu wiedzy. Profesor zaprosił Justyna do Krakowa, gdzie poznał go z innymi mikologami i biologami. Tak rozpoczął się kolejny proces edukacji Justyna, który trwa nieprzerwanie do dziś!

Warto nadmienić, że kiedy Justyn ukończył podstawowy kurs klasyfikatora grzybów, drugi stopień był dostępny jedynie dla osób z wyższym wykształceniem. Wcześniejsze wykształcenie, a więc szkoła zawodowa (Justyn z wykształcenia jest stolarzem) w teorii uniemożliwiały mu uczestnictwo w kursie. Jak się jednak okazało, nie ma przeszkód nie do pokonania. Dzięki pomocy poznanych w Krakowie naukowców, w drodze wyjątku uzyskał pozwolenie na uczestnictwo w kursie II stopnia – który ukończył z wyróżnieniem.

Medialna „kariera”

U schyłku lat 90 Justyn nadal traktował grzyby jako pasję, nie jak pracę. W październiku 1999 roku w Międzybrodziu Bialskim znalazł ogromnego grzyba, ważącego 2,2 kg borowika szlachetnego. Jego kapelusz miał ponad metr średnicy. Justyn zadzwonił do lokalnego radia i zaproponował, że o nim opowie.

Ten świetny marketingowo krok związany z nietypowym znaleziskiem zapoczątkował karierę medialną Justyna, co w późniejszym czasie zaowocowało przeobrażeniem pasji w biznes. Wielki borowik wzbudził zainteresowanie innych mediów. Pojawiły się artykuły w gazetach, jak chociażby „Słowacy mają dość polskich grzybiarzy”, „Grzybiarz, się myli tylko raz”, czy „Na grzybobranie tylko z atlasem” - Justyn wypowiadał się w nich już nie jako pasjonat ale przede wszystkim znawca grzybów. Nadal jednak traktował to jako hobby.

Zmiany i myśl o własnym biznesie przyszły do Justyna wtedy, gdy został zwolniony z pracy. Znajomi dziennikarze i naukowcy przekonywali go, że jest to dla niego szansa na własną działalność związaną z pasją, która towarzyszyła mu właściwie przez całe życie. Justyn ich posłuchał i postanowił założyć firmę, która miała zajmować się m.in. upowszechnianiem wiedzy o grzybach i organizacją profesjonalnych grzybobrań.

Wiedział, że zanim mu się to uda, musi spełnić wszelkie wymagania formalne i zdobyć pieniądze na rozruch. Najpierw zarejestrował się w powiatowym Urzędzie Pracy i złożył wniosek o unijną dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Udało się - firma “Borowik” zaczęła działać. Justyn otrzymał z UE dotację w wysokości 19.000 złotych.

Całą sumę zainwestował w niezbędny sprzęt, zakupił m.in. laptop, drukarkę, aparat fotograficzny i laminarkę. Zaplanował, że zgromadzi zdjęcia około 200 gatunków grzybów. Wiedział, że musi je odpowiednio wyeksponować – w tym celu zakupił też specjalne stojaki na zdjęcia. Inwestycja się opłaciła. Justyn obecnie pojawia się ze swoją wystawą m.in. w czasie najważniejszych imprez odbywających się w Beskidach, takich jak Tydzień Kultury Beskidzkiej.

Z jego wiedzy korzystają też inni grzybiarze - jest zapraszany jako ekspert na mistrzostwa w zbieraniu grzybów organizowanych dla środowiska aktorskiego. W swojej działalności ceni sobie możliwość edukowania młodzieży, jego wystawa prezentowana jest w szkołach, gdzie przekazuje uczniom wiedzę o tym jak rozróżniać grzyby jadalne od trujących. Radość sprawia mu sam fakt, że robi coś pożytecznego dla innych – że dzięki jego pracy uda się zapobiec kolejnemu wypadkowi, że być może jego wiedza uratuje lub uratowała komuś zdrowie lub nawet życie. Widać, że za firmą Justyna stoi pewna filozofia i chęć pomocy innym. Jak widać, biznes zrodzony z pasji może być pełen szlachetnych pobudek.

Zdobądź lub rozwijaj swoje kwalifikacje. Klienci szukają jakości, a to może zapewnić Twój profesjonalizm.

1. Ucz się - z pewnością już znasz się na grzybach, ale umiejętności nigdy za wiele – poszukaj nowych kwalifikacji, które będą Cię odróżniać od innych – wystarczy w wyszukiwarce wpisać „Kursy dla profesjonalnych grzybiarzy”. W lokalnym oddziale Sanepidu z pewnością dostaniesz listę terminów najbliższych organizowanych szkoleń na różnych poziomach.

   Jeśli planujesz także dzielić się swoją wiedzą - mogą przydać Ci się nie tylko umiejętności identyfikacji grzybów, ale także umiejętności i wiedza z zakresu dydaktyki i wystąpień publicznych (prezentacji), z zakresu sprzedaży i marketingu w usługach lub inne. Na rynku dostępnych jest wiele szkoleń i kursów - Sprawdź, gdzie odbywają się profesjonalne szkolenia dla krasomówców w Twojej okolicy. Poszukaj także kursów online lub blogów osób, które edukacja innych zajmują się na co dzień.

   W Polsce działają liczne stowarzyszenia i organizacje branżowe, m.in.:

   - Stowarzyszenie na Grzyby

   - Polskie Towarzystwo Mykologiczne

   - Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne

   - Izba Przetwórców i Eksporterów Runa Leśnego

   - Stowarzyszenie Branży Grzybów Uprawnych,

   I wiele innych.

2. Uczestnicz w konferencjach i targach - znajdziesz tam nowinki i wypatrzysz trendy, poznasz środowisko osób zajmujących się profesjonalnie uprawą, zbieraniem grzybów oraz pasjonatów tej branży.

   Przykłady imprez branżowych, np.:

   - Targi Pieczarkarskie,

   - Święto Grzybów,

   - Targi Runa Leśnego we Włoszczowej

   - Święto Pieczarki

   - Święto Grzybów

3. Obserwuj konkurencję - zrób własną listę firm szkoleniowych lub osób realizujących podobny do Twojego model biznesowy i przekonaj się osobiście, na czym polega ich sukces. Monitoruj regularnie. Zbieraj informacje.

4. Możesz też założyć bloga/ vloga na temat grzybów - to prosty sposób na rozpoczęcie budowy wizerunku eksperta w tej branży – dziel się wiedzą, publikuj zdjęcia, twórz albumy i własne atlasy. Dołącz do społeczności grzybiarzy, osób zaangażowanych w edukację młodych ludzi w szkołach itp. Stwórz swój Atlas Grzybów.

5. Czytaj - zaopatrz się w branżową lekturę – atlasów grzybów i opracowań naukowych nigdy nie za dużo. Zaprenumeruj newslettery konkurencji, obserwuj działanie biznesów podobnych jak Twój, również w social media. Tak jak Justyn możesz nawiązać bliższe relacje ze środowiskiem naukowym, gdzie będziesz miał dostęp do wiedzy z pierwszej ręki.

   Przykłady czasopism:

   - biokurier.pl

   - Las Polski

   - grzyby.pl

• Grzyby - organizmy cudzożywne nie mające ciałek zieleni, żyjące saprofitycznie lub pasożytniczo. Plechy ich składają się z poszczególnych nici, zwanych strzępkami, splecionych ze sobą w grzybnię. Rozmnażają się bezpłciowo przez zarodniki, a płciowo przez izogamię, anizogamię, oogamię lub zrastanie się strzępek. Substancją zapasową w grzybach jest głównie glikogen i tłuszcz lub mannit. Grzyby są jedną z najliczniejszych gromad, liczącą ok. 75 000 gatunków. Grzyby pełnią bardzo ważną rolę w przyrodzie, gdyż rozkładając martwą materię organiczną, umożliwiają krążenie pierwiastków. Są także pokarmem wielu gatunków zwierząt. Duże znaczenie gospodarcze mają drożdże, które stosuje się w przemyśle spożywczym. Grzyby mogą wywoływać choroby ludzi, zwierząt i roślin.

  źródło: Ekologia.pl http://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/grzyby [dostęp 02.11.2017]

• Grzyby kapeluszowe - z pojęciem „grzyb” najczęściej kojarzony jest owocnik grzyba kapeluszowego tj. składającego się z trzonu (często potocznie, niewłaściwie nazywanego korzeniem i centralnie umieszczonego na nim kapelusza. Niemal wszystkie tradycyjnie zbierane grzyby jadalne to grzyby kapeluszowe.

• Grzyby jadalne - liczba zbieranych gatunków grzybów jadalnych jest niewielka. Polskie lasy to nie tropikalna dżungla i liczba gatunków (wszelkich organizmów) jest o rzędy niższa. Potencjalnie w grę przy grzybobraniu wchodzi kilkadziesiąt gatunków. W praktyce grzybiarze zbierają tylko kilka gatunków (są też tacy co zbierają tylko jeden - pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius)). Nieliczni grzybiarze-znawcy lub po prostu eksperymentatorzy, zbierają więcej niż dziesięć gatunków. Niedużo materiału trzeba opanować aby dobrze nauczyć się identyfikować te kilka-kilkanaście gatunków grzybów.

  Popularne grzyby jadalne:

  - prawdziwek, borowik szlachetny (Boletus edulis)

  - kurki, pieprznik jadalny (Cantharellus cibarius)

  - kania, czubajka kania (Macrolepiota procera).

  - rydze, mleczaj rydz (Lactarius deliciosus).

  - zielonka, gąska zielonka (Tricholoma equestre).

  - podgrzybek, podgrzybek jadalny (Xerocomus badius)

  - zajączek, podgrzybek zajączek (Xerocomus subtomentosus)

  - koźlarze (Leccinum).

  - maślaki (Suillus),

  - opieńki (Armillaria mellea sensu lato),

  źródło; Grzyby.pl

1. PKD - podstawową podklasa dla takiej działalności będzie „85.59.B Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane”, jednak warto uzupełnić je o dodatkowe wpisy:

   - 85.60.Z Działalność wspomagająca edukację
   - 70.22.Z Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania
   - 74.90.Z Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana
   - 02.40.Z Działalność usługowa związana z leśnictwem

2. Sezonowość- zbieranie grzybów to zajęcie sezonowe, najlepszy termin na grzybobranie to połowa lata i jesień. Najwięcej grzybów jest w lasach zaraz po deszczu. Orientacyjny kalendarz grzybiarza:

   - borowiki: lipiec – październik

   - gąski: lipiec – listopad

   - kanie: czerwiec – listopad

   - koźlarze: lipiec – październik

   - kurki: czerwiec – listopad

   - maślaki: czerwiec – październik

   - opieńki: wrzesień – listopad

   - podgrzybki: czerwiec – listopad

   Jeśli chodzi o miejsce – to najwięcej grzybów występuje w województwie podkarpackim, małopolskim, świętokrzyskim, śląskim, dolnośląskim.

3. Źródła pozyskiwania Klientów - jeśli rozważasz prowadzenie zajęć edukacyjnych związanych - zastanów się, czy szkoły to jedyna grupa Twoich potencjalnych Klientów. Możesz poszukać możliwości współpracy z lokalnymi sanepidami lub gminnymi ośrodkami kultury, jak również inicjatywami kierowanymi do osób w wieku 50+. Poszukaj również konkursów na organizację zajęć dodatkowych dla dzieci, młodzieży i np. uniwersytetów III wieku.

4. Służbowy samochód - w takiej działalności będziesz potrzebować samochodu – być może już go masz. Jeśli nie, przemyśl formę zakupu – jeśli kupisz na własność auto używane, musisz liczyć się z kosztami napraw. Jeśli będziesz dużo jeździć, niespodziewana awaria może oznaczać nie tylko koszty naprawy, ale i utracone dochody wskutek niezrealizowanych szkoleń lub prezentacji. Nowy samochód kosztuje dużo, jednak być może leasing będzie lepszym rozwiązaniem?

5. Pomoce dydaktyczne zastanów się, jakich pomocy naukowych będziesz potrzebować. Justyn zakupił wieszaki na zdjęcia, ale być może przyda Ci się mobilny projektor, duże standy na plakaty lub mobilna tablica kreślarska?