Historia twórców aplikacji na smartfony – jak wspierać lojalność klientów i na tym zarabiać

Niniejsze opracowanie przedstawia otoczenie prawne dotyczące działalności gospodarczej w zakresie stworzenia aplikacji mobilnej, oferującej aplikację lojalnościową dla klientów lokali gastronomicznych. Wskazówki zawarte w niniejszym opracowaniu mogą być wykorzystywane również przy innych pomysłach biznesowych, związanych z wprowadzaniem na rynek aplikacji mobilnych. Ponadto omówione poniżej aspekty prawne, takie jak forma prawna prowadzenia działalności, są przydatne dla każdego, kto zastanawia się nad rozpoczęciem działalności związanej z branżą IT, w tym nowych technologii.

Przedsiębiorco! Jeśli marzysz o wprowadzeniu na rynek swojej własnej aplikacji mobilnej, poświęć chwilę na lekturę tego dokumentu. Po jego przeczytaniu będziesz już wiedział od czego zacząć i na co warto, abyś zwrócił uwagę. Przede wszystkim dowiesz się, jak chronić Twój pomysł, aby ktoś inny nie próbował go wykorzystać bez Twojej zgody i wiedzy. Prawo autorskie zapewnia odpowiednie narzędzia, które pozwolą zadbać o Twoją markę ! Wyjaśnimy Ci również jakie obowiązki na Tobie ciążą i jak się z nich wywiązać – w końcu będziesz przetwarzał dane osobowe użytkowników aplikacji, które muszą być przez Ciebie odpowiednio chronione i przetwarzane. Wreszcie, damy Ci wskazówki jak stworzyć Twój własny Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną, dzięki czemu odbiorcy Twojej apki będą czuli się bezpieczni i zaopiekowani! Będziesz z siebie dumny patrząc, jak Twoi przyjaciele ochoczo korzystają z Twojego pomysłu na biznes !

Jeżeli masz już pomysł na stworzenie aplikacji mobilnej, to teraz jest czas, abyś zastanowił się, jaka forma prowadzenia działalności gospodarczej będzie dla Ciebie najlepsza. W tym celu powinieneś zapoznać się z podstawowymi zasadami dotyczącymi poszczególnych form prowadzenia działalności. Nie martw się, jeśli nie wiesz gdzie ich szukać, poniżej zamieszczone zostały główne aspekty prawne każdej z nich. Pamiętaj również, że podjęcie działalności gospodarczej możliwe jest dopiero po jej zarejestrowaniu zgodnie z przepisami regulującymi daną działalność.

Wszystkie formy prowadzenia działalności gospodarczej  zostały szczegółowo przedstawione w materiale publikowanym w serwisie Mikroporady.pl, jeżeli po przeczytaniu poniższego opracowania będziesz miał wątpliwości, koniecznie go przeczytaj!

Wybór formy działalności

Szerzej o wyborze możliwych form prowadzenia działalności przeczytasz również tutaj:

 Pierwsze kroki w biznesie – poradnik początkującego przedsiębiorcy

2.1. Jednoosobowa działalność gospodarcza

Najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej jest jednoosobowa działalność gospodarcza uregulowana w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny („Kodeks cywilny” lub „k.c.”) oraz ustawie o centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej i punkcie informacji dla przedsiębiorcy z dnia 6 marca 2018 r.

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest odpowiednia przede wszystkim dla małych przedsięwzięć, jednakże nie wyklucza to prowadzenia większej działalności w tej formie. Istotą jednoosobowej działalności gospodarczej jest działanie przedsiębiorcy we własnym imieniu i na własny rachunek. Oznacza to, że przedsiębiorca prowadzący działalność w tej formie jest jedyną osobą ponoszącą pełną odpowiedzialność związaną z prowadzeniem działalności. Zatem prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą będziesz wyłącznie uprawniony do podejmowania wszelkich decyzji, w tym w przedmiocie zarządzania firmą, jednakże będziesz również wyłącznie odpowiedzialnym z tytułu wszelkich zobowiązań związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w tym zobowiązań finansowych.

Aby rozpocząć działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej konieczne jest dokonanie wpisu do Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej („CEIDG”), czyli ewidencji przedsiębiorców będących osobami fizycznymi. Na marginesie warto przypomnieć, że termin „osoba fizyczna” stanowi prawne określenie człowieka od chwili urodzenia do chwili śmierci.

Wpisu dokonuje się na bezpłatny wniosek, którym jest formularz elektroniczny zamieszczony na stronie CEIDG. Dokonanie wpisu oznacza wprowadzenie do systemu teleinformatycznego danych ewidencyjnych oraz informacyjnych wskazanych w formularzu. Co do zasady wpis powinien nastąpić nie później niż w dniu roboczym następującym po dniu wpływu do CEIDG wniosku o wpis.

Istnieje kilka sposobów złożenia wniosku do CEIDG.

Po pierwsze, wniosek o wpis można przygotować przez Internet i złożyć go online za pośrednictwem portalu biznes.pl, CEIDG bądź przez bankowość elektroniczną!

Po drugie, wniosek o wpis można przygotować przez Internet i podpisać w wybranym urzędzie gminy. Przygotowanemu wnioskowi zostanie nadany określony kod, który zostanie udostępniony osobie wypełniającej wniosek. Kod ten należy zachować i podać urzędnikowi w gminie, dzięki czemu urzędnik będzie mógł odnaleźć wypełniony wniosek w systemie, wydrukować go i przedłożyć przedsiębiorcy do podpisu. W tym przypadku nie musisz posiadać kwalifikowanego podpisu elektronicznego ani podpisu zaufanego, gdyż wniosek jest podpisywany przez Ciebie własnoręcznie w wybranym urzędzie gminy. Musisz jednak pamiętać, że między złożeniem wniosku online, a wizytą w urzędzie gminy w celu jego podpisania nie może upłynąć więcej niż 7 dni.

Po trzecie, możesz wydrukować formularz stanowiący wniosek o wpis w CEIDG i uzupełnić go ręcznie. Wypełniony w ten sposób wniosek możesz złożyć osobiście w urzędzie gminy lub przesłać go za pośrednictwem tradycyjnej poczty.

2.2. Spółka cywilna

Spółka cywilna uregulowana została w Kodeksie cywilnym. W rzeczywistości spółka cywilna jest jedynie umową zawartą przez co najmniej dwóch przedsiębiorców, mocą której strony umowy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności poprzez wniesienie wkładów. Umowa spółki cywilnej musi zostać zawarta w formie pisemnej. Spółka cywilna, może zostać utworzona, przez co najmniej 2 osoby fizyczne bądź dwie osoby prawne. 

Prowadzenie działalności w formie spółki cywilnej będzie dla Ciebie odpowiednie, jeżeli chcesz wprowadzić aplikację mobilną na rynek wspólnie z kimś, kto miał wkład w jej opracowanie i w związku z tym chcecie razem czerpać z niej zysk, a jednocześnie planowane przez was przedsięwzięcie nie ma zbyt dużej skali. Oczywiście, tak jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, nie ma przeszkód, aby w formie spółki cywilnej prowadzić również działalność gospodarczą w większym rozmiarze. Należy jednak pamiętać, że za zobowiązania zaciągnięte w ramach spółki cywilnej odpowiedzialni są wszyscy wspólnicy solidarnie całym swoim majątkiem.

Wkład wspólnika spółki cywilnej może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Jednak należy pamiętać, że w przypadku, gdy wkładem ma być nieruchomość, to umowa spółki cywilnej będzie wymagać formy aktu notarialnego.

Co istotne, pomimo braku podmiotowości prawnej spółka cywilna posiada NIP i REGON oraz może być płatnikiem podatku VAT. Przy czym płatnikami podatku dochodowego w spółce są poszczególni jej wspólnicy. 

Podsumowując, w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej należy pamiętać, że spółka prawa cywilnego jest jedynie umową, zatem nie może być podmiotem praw i obowiązków, a w konsekwencji wpisowi do rejestru przedsiębiorców (CEIDG lub KRS) podlegają poszczególnymi wspólnicy (strony umowy) spółki cywilnej. Wpisu do CEIDG dokonuje się na zasadach omówionych w punkcie 2.1.

Osoby prawne oraz tzw. ułomne osoby prawne również mogą zawiązać spółkę cywilną. W takim przypadku – jeżeli któryś ze wspólników jest na przykład spółką prawa handlowego – prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.

2.3. Spółka prawa handlowego

Istotą spółki jest zrzeszenie osób lub kapitału w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Spółki prawa handlowego uregulowane zostały w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych („Kodeks spółek handlowych”, „k.s.h.”). Podstawowym podziałem spółek handlowych jest podział na spółki osobowe i spółki kapitałowe.

Prowadzenie działalności w formie spółki handlowej będzie dla Ciebie odpowiednie, jeżeli już na początku wiesz, że Twoja działalność wkrótce nabierze znacznych rozmiarów.

Spółka osobowa będzie dla Ciebie lepszym wyborem, jeżeli przy wdrożeniu aplikacji mobilnej ściśle współpracujesz ze współpomysłodawcą biznesu (aplikacji) i razem chcecie go rozwijać. Spółkami osobowymi są spółki zrzeszające wspólników w celu wykonywania działalności gospodarczej, której podstawą jest praca wykonywana przez wspólników osobiście. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponoszą solidarnie spółka i wspólnicy całym swoim majątkiem. Spółkami osobowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa oraz spółka komandytowo-akcyjna. Spośród tych spółek jedynie spółka partnerska zastrzeżona została dla osób wykonujących określone zawody,  do których nie zaliczają się zawody związane z branżą IT. Zatem jeżeli chcesz prowadzić działalność gospodarczą w formie spółki osobowej, a Twój biznes polega na wypuszczeniu na rynek aplikacji mobilnej pozostaje Ci do wyboru spółka jawna, komandytowa lub komandytowo-akcyjna.

Natomiast spółkę kapitałową powinieneś wybrać, jeżeli masz pomysł, który ma potencjał, lecz nie dysponujesz środkami pieniężnymi niezbędnymi do jego realizacji. Spółkami kapitałowymi są spółki zrzeszające kapitał. Co do zasady w spółkach kapitałowych brak jest więzi osobistej pomiędzy działalnością prowadzoną przez spółkę, a wspólnikami. Konsekwencją tego jest zasada nieponoszenia przez wspólników spółek kapitałowych odpowiedzialności za zobowiązania spółki wobec osób trzecich. Spółkami kapitałowymi są: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna.

Właściwym rejestrem przedsiębiorców dla spółek prawa handlowego jest Krajowy Rejestr Sądowy („KRS”) uregulowany w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym ( „ustawa o KRS”). Krajowy Rejestr Sądowy jest prowadzony przez sądy rejonowe, dlatego wniosek o wpis powinien zostać złożony do sądu rejonowego właściwego ze względu na siedzibę spółki. Zasady postępowania o dokonanie wpisu znajdują się w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego („k.p.c.”).

Co do zasady wpisu do KRS dokonuje się na wniosek uprawnionego podmiotu zgodnie z zasadami reprezentacji wskazanymi w Kodeksie spółek handlowych lub w umowie spółki. Wniosek o wpis do KRS podlega obligatoryjnej opłacie za dokonanie wpisu w wysokości 500 zł oraz opłacie za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym  w wysokości 100 zł.

Od 1 lipca 2021 roku wnioski o wpis spółki do KRS oraz wnioski w zakresie zmian będzie można składać wyłącznie elektronicznie.

3.1 Źródła finansowania działalności

3.1.1. Dotacje z urzędu pracy

Jeżeli posiadasz status osoby bezrobotnej, nie jesteś studentem studiów dziennych oraz w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o otrzymanie dotacji nie prowadziłeś działalności gospodarczej, a obecnie prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, to możesz ubiegać się o bezzwrotną dotację z urzędu pracy.

Pomimo spełnienia powyższych kryteriów urząd pracy odmówi przyznania dotacji, jeżeli w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku bez uzasadnienia odmówiłeś przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego lub stażu.

Dotacja nie będzie Ci przysługiwać również w sytuacji, gdy w ciągu dwóch lat przed złożeniem wniosku popełniłeś przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu.

Wniosek o udzielenie dotacji z urzędu pracy może być uwzględniony tylko raz i wyłącznie przez jeden urząd.

Wysokość dotacji różni się w zależności od urzędu pracy ją przydzielającą. W każdym przypadku dotacja nie może jednak wynosić więcej niż równowartość sześciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.

Jeżeli urząd pracy uwzględni wniosek zawierana jest umowa.

Środki finansowe pochodzące z dofinansowania muszą zostać wykorzystane zgodnie ze złożonym wnioskiem i umową. Zgodność ma dotyczyć zarówno celu ich wydatkowania, jak i terminu. W przeciwnym razie, jak również w sytuacji, gdy jednoosobowa działalność gospodarcza będzie prowadzona krócej niż 12 miesięcy, będziesz zobowiązany do zwrotu urzędowi pełnej kwoty udzielonej dotacji.

Informacje na temat aktualnie prowadzonych naborów do poszczególnych programów, w ramach których możesz otrzymać dotację na założenie działalności gospodarczej, dostępne są na stronach urzędów pracy. Przykładowo, obecnie w urzędzie pracy w Łodzi realizowany jest projekt „Zawód – szef” w ramach którego możesz oprócz dotacji uzyskać wsparcie szkoleniowo-doradcze. Szczegóły znajdziesz na stronie Serwisu Regionalnego Programu Operacyjnego WUP Łódź (https://wuplodz.praca.gov.pl/web/rpo-wl/dotacje-na-rozpoczecie-dzialalnosci-gospodarczej).

3.1.2. Środki unijne

Fundusze unijne stanowią potencjalne źródło finansowania mikro, małych oraz średnich firm. Ich celem jest poprawienie konkurencyjności mniejszych firm. Warto skorzystać ze środków unijnych jak najszybciej, bowiem z informacji podawanych przez Ministerstwo Finansów wynika, że w przeciągu następnych kilku lat dotacje mają być zastępowane kredytami, poręczeniami i pożyczkami udzielanymi na preferencyjnych warunkach przez pośredników finansowych takich jak banki lub fundusze pożyczkowe i poręczeniowe.

Jeżeli jesteś zainteresowany pozyskaniem środków finansowych z Unii Europejskiej, w pierwszej kolejności powinieneś udać się do Centralnego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich w Warszawie lub Głównego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich w poszczególnych miastach wojewódzkich („Punkt Informacyjny”), w których można uzyskać szczegółowe informacje w zakresie możliwości pozyskania dotacji na daną działalność. Przede wszystkim dowiesz się jakie aktualnie programy unijne są realizowane, jakie musisz spełniać kryteria i do kiedy trwa nabór wniosków do danego programu. Konsultacje w Punkcie są bezpłatne. Punkty Informacyjne prowadzą również konsultacje w formie telefonicznej.

Innym miejscem, w którym możesz uzyskać informacje na temat aktualnych programów pomocowych jest Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości („PARP”). W jej ramach funkcjonuje specjalna infolinia obsługiwana przez ekspertów udzielających informacji na temat obsługiwanych przez PARP programów.

W ramach PARP uruchomione zostały programy operacyjne „Inteligentny Rozwój”, „Polska Wschodnia”, „Wiedza Edukacja Rozwój”. Program „Inteligentny Rozwój” skierowany jest przede wszystkim do małych i średnich przedsiębiorców. W jego ofercie znajdziesz projekty mające na celu przyczynienie się do rozwoju realizujących je podmiotów np. poprzez ekspansję na nowe rynki lub ulepszenie oferowanych produktów.

Program „Wiedza Edukacja Rozwój” również adresowany jest do małych i średnich przedsiębiorców. Projekty w ramach tego programu mają m.in. przyczynić się do aktywizacji zawodowej ludzi młodych – do 30 roku życia. Na ten cel została przeznaczona kwota 2 035 mln euro.

Szczególnie ciekawe projekty oferowane są dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw typu start-up w ramach programu „Polska Wschodnia”, który jest realizowany na terenie województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego lub warmińsko-mazurskiego. Jednym z takich projektów jest np. Platforma Startowa: Unicorn Hub skierowana między innym do przedsiębiorców z branży IT.

 Porada – Jak wybrać źródła i otrzymać dofinansowanie na otwarcie działalności gospodarczej – krok po kroku 

Poprawne przygotowanie wniosku jest czasochłonne, dlatego też warto udać się do profesjonalisty po pomoc w tym zakresie.

3.1.3. Anioł biznesu

Warto również rozważyć współpracę z aniołem biznesu. Mianem anioła biznesu określa się prywatnego inwestora, który wspiera innych przedsiębiorców poprzez inwestycje własnego kapitału w rozwój ich działalności. Anioły biznesu najczęściej działają w sektorze start-upów. W zamian za partycypację w kosztach danego przedsięwzięcia anioł biznesu oczekuje niewielkich udziałów i odpowiadającego tym udziałom zysku. Największą zaletą tej formy finansowania jest niemalże natychmiastowe uzyskanie niezbędnych środków pieniężnych oraz brak obowiązku spłaty odsetek od kwoty pożyczki tak jak ma to miejsce w przypadku kredytu bankowego. Warto dodać, że z pomocy aniołów biznesu korzystały na początku takie firmy jak Apple czy Starbucks.

Najprostszą drogą na pozyskanie anioła biznesu jest zwrócenie się do instytucji zrzeszającej osoby chętne do inwestowania w perspektywiczne projekty. W Polsce jedną z najstarszych i najpopularniejszych instytucji tego typu jest PolBAN Business Angel Club z siedzibą w Bydgoszczy i biurem w Warszawie. W pierwszej kolejności polecamy jednak dokonać rozpoznania, czy na lokalnym rynku nie ma podmiotu, który chciałaby wesprzeć Twój biznes. Firmy często chętnie wspierają lokalne przedsięwzięcia, inwestycje lub po prostu osoby pochodzące z ich regionu.

 Słowniczek – Anioł Biznesu

3.1.4. Kredyt bankowy

Jeżeli nie masz możliwości skorzystania z wyżej wskazanych źródeł finansowania możesz rozważyć zawarcie z bankiem umowy kredytu. Kredyt bankowy stanowi wygodne rozwiązanie dla przedsiębiorcy, gdyż umożliwia sfinansowanie wszelkich inwestycji. Ubiegając się o kredyt powinieneś skonsultować się z doświadczonym doradcą. Oprócz tego Twój pomysł na biznes będzie podlegać indywidualnej ocenie banku. Bank sprawdzi również Twoją zdolność kredytową i dopiero wtedy zaproponowane zostaną Ci warunki kredytu.

Zwróć uwagę, że pracownik banku przedstawiający warunki kredytu będzie podkreślał konkurencyjność oferty na rynku. Warto jednak samemu dokonać porównania ofert różnych banków. W ten sposób już na początku możesz zaoszczędzić część pieniędzy, które przeznaczyłbyś na spłatę odsetek w przypadku zawarcia umowy kredytu z pierwszym bankiem.

Istotna jest także kwestia waluty kredytu. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie uzyskanie i spłata kredytu w walucie, w której zarabiasz. Rozumiemy jednak, że bank może zaoferować Ci atrakcyjny kredyt w walucie obcej. Musisz jednak pamiętać o ryzyku zmian kursów walutowych, którego wyeliminować się nie da. Dla pełniejszej oceny sytuacji poproś pracownika banku o przedstawienie symulacji spłat rat kredytu oraz o udzielenie dokładnych informacji w przedmiocie sposobu ustalania przez bank kursu waluty, po której będzie przeliczał wysokość raty w walucie obcej na walutę polską, a także informacji czy umowa kredytu obejmuje kredyt walutowy, czy złotówkowy. Dokładnie przeczytaj umowę oraz załączone do niej dokumenty. Ponadto sprawdź, czy treść umowy zgadza się z informacjami udzielonymi przez pracownika banku.

Jeżeli planujesz pozyskanie kredytu bankowego, musisz pamiętać, aby wszcząć procedurę odpowiednio wcześniej, gdyż proces udzielania kredytu jest długotrwały. Musisz również liczyć się z tym, że udzielenie kredytu bankowego będzie dla Ciebie stałym obciążeniem. Może okazać się to problematyczne, jeżeli Twoja działalność nie będzie przynosić zysków, co może zdarzyć się zwłaszcza na początku jej prowadzenia.

 Słowniczek – Wniosek kredytowy

3.2. Aplikacja mobilna jako przedmiot prawa autorskiego

Aplikacja mobilna jest programem komputerowym, czyli uporządkowanym zestawem instrukcji dostarczanych komputerowi, których wykonanie przez komputer skutkuje uzyskaniem danego rezultatu. Program komputerowy (aplikacja mobilna) podlega ochronie tak jak utwór literacki na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych („Prawo autorskie”). Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia.

W związku z powyższym powinieneś zadbać, aby przysługiwały Ci majątkowe prawa autorskie do aplikacji, którą wprowadzisz na rynek. Zrobisz to zawierając z podmiotem wykonującym dla Ciebie aplikację odpowiednią umowę. Musisz przy tym wiedzieć, że prawa autorskie dzielą się na osobiste oraz majątkowe.

Jeżeli Prawo autorskie nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:

• autorstwa utworu;
• oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
• nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
• decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
• nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Zatem podmiot, któremu zlecisz wykonanie aplikacji zachowa powyższe autorskie prawa osobiste niezależnie od treści postanowień łączącej was umowy. Jeżeli dojdzie do naruszenia ww. praw twórca może żądać zaniechania tego działania.

Natomiast zbyciu podlegają autorskie prawa majątkowe. Zgodnie z ich regulacją, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Ponadto, autorskie prawo majątkowe do programu komputerowego, w tym do aplikacji mobilnej, obejmują prawo do:

• trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego;
• tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała;
• rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii.

W związku z tym, jeżeli chcesz wprowadzić na rynek aplikację mobilną wykonaną dla Ciebie przez inny podmiot, musisz zawrzeć w umowie odpowiednie postanowienie zgodnie z którym twórca przeniesie na Ciebie autorskie prawa majątkowe. Nie martw się, jeśli już zawarłeś umowę z informatykiem bez takiego postanowienia. Do umowy zawsze można podpisać aneks lub możesz zawrzeć kolejną umowę, której przedmiotem będzie wyłącznie przeniesienie autorskich praw majątkowych.

Przykłady takich umów znajdziesz tutaj:

 Umowa zbycia majątkowych praw autorskich

Zawarcie umowy w przedmiocie zbycia autorskich praw majątkowych nie będzie konieczne, jeżeli twórcą aplikacji jest osoba, z którą wiąże Cię umowa o pracę, gdyż Prawo autorskie stanowi, że prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej.

W przypadku naruszenia autorskich praw majątkowych, uprawniony może żądać zaniechania naruszenia, usunięcia skutków naruszenia, naprawienia wyrządzonej szkody, a także wydania uzyskanych korzyści.

3.3. Aplikacja mobilna jako przedmiot ochrony prawa własności przemysłowej

3.3.1. Nazwa i logo Twojej aplikacji

Nazwa i logo Twojej firmy lub aplikacji mobilnej zależy wyłącznie od Ciebie. Nie musisz jej rejestrować, zastanów się jednak, czy nie lepiej byłoby to zrobić ze względów opisanych poniżej.

Być może na rynku jest już kilka aplikacji podobnych do Twojej, jednakże Twoja nie ma wad w nich występujących, jest bardziej funkcjonalna lub istnieją inne czynniki, dla których to właśnie Twoja aplikacja będzie wybierana częściej. Jeżeli będziesz dysponować ciekawym logo, Twoi potencjalni klienci nie będą mieć problemu z odróżnieniem Twojej aplikacji od innych. Jeżeli dodatkowo używane przez siebie logo zarejestrujesz, unikniesz sytuacji, w której ktoś inny „ukradnie” Twój pomysł na logo, a tym samym użytkowników, którzy nie będą w stanie odróżnić aplikacji oznaczonej Twoim logiem od loga podobnego do Twojego. Nazwa i logo ma zatem służyć identyfikacji Twoich produktów lub usług z Tobą. W ten sposób buduje się markę.

Znak towarowy jako taki nie podlega rejestracji, jednakże możliwe jest udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy. Najpopularniejszymi znakami towarowymi są znaki słowne, czyli nazwy lub słowno-graficzne, czyli logo. Jednakże zgodnie z ustawą z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej ( Dz.U. z 2021.324 t.j.), znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony, w szczególności wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk. Zatem jeżeli masz niestandardowe pomysły, być może warto byłoby rozważyć rejestrację prawa ochronnego na znak towarowy.

Skutkiem rejestracji nie jest sama możliwość posługiwania się logo w obrocie, lecz nabycie praw ochronnych związanych z używanym przez Ciebie znakiem. Zarejestrowanie znaku towarowego, np. loga, oznacza, że żaden inny przedsiębiorca nie będzie mógł używać tego samego lub podobnego do Twojego znaku towarowego. W przypadku gdyby jednak podmiot trzeci naruszył ten zakaz, to będzie Ci przysługiwało roszczenie o zaniechanie naruszeń, roszczenie o naprawienie szkody, roszczenie o wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści. Co ciekawe, znak towarowy może występować również w innych postaciach. Zatem jeżeli masz niestandardowe pomysły, być może warto byłoby rozważyć rejestrację prawa ochronnego w tym zakresie.  

Odpowiedniego zgłoszenia dokonuje się w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej. Szerzej na ten temat przeczytasz tutaj:

Zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, towarowego, przemysłowego oraz procedury uzyskania patentu, prawa ochronnego lub z rejestracji (część A)

Zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, towarowego, przemysłowego oraz procedury uzyskania patentu, prawa ochronnego lub z rejestracji (część B) 

Pamiętaj, że w przypadku zlecenia podmiotowi trzeciemu wykonania logo, tak jak w przypadku zlecenia wykonania aplikacji mobilnej, powinieneś zadbać, aby w umowie znalazły się odpowiednie postanowienia w przedmiocie przeniesienia autorskich praw majątkowych (patrz szerzej punkt 3.2).

Zachęcamy również do skorzystania z naszego wzoru umowy o opracowanie logo:

 Umowa o opracowanie logo

3.3.2. Ochrona patentowa aplikacji mobilnej

W niektórych sytuacjach aplikacja mobilna jako program komputerowy może być również przedmiotem ochrony patentowej. Przy czym prawa ochronnego udziela się tylko takiej aplikacji, która jest środkiem do realizacji wynalazku (np. urządzenia) powstałego na bazie teorii matematycznej – nowego algorytmu informatycznego wykorzystanego do stworzenia aplikacji.

3.3.3. Prawo ochronne na wzór przemysłowy

Możliwe jest dokonanie rejestracji interfejsu użytkownika jako wzoru przemysłowego.  Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Innymi słowy, możesz zarejestrować wygląd aplikacji. Co więcej, możesz także zarejestrować jako wzór przemysłowy poszczególne ikony użyte przez Ciebie w aplikacji. W każdym czasie możesz złożyć jeden lub więcej wniosków o rejestrację, zawierając w nich po kilka wersji wzorów przemysłowych. Warto jednak dokonać jednego zbiorczego zgłoszenia, gdyż każdy wniosek podlega opłacie. Dokonanie rejestracji zarówno wzoru przemysłowego, jak i znaku towarowego znacznie ułatwi dochodzenie Twoich praw w przypadku ich ewentualnego naruszenia przez podmiot trzeci.

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj:

Porada – Jak zabezpieczać prawa majątkowe do autorskich praw majątkowych do utworów stanowiących podstawę znaków towarowych, wzorów użytkowych, przemysłowych

3.4. Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną

Powyższe oznacza, że działalność gospodarcza w zakresie wprowadzania na rynek aplikacji mobilnych będzie kwalifikowana jako świadczenie usług drogą elektroniczną.

W konsekwencji obligatoryjnie powinieneś określić regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną, czyli regulamin udostępniania użytkownikom aplikacji mobilnej i zasady z niej korzystania.

Regulamin w szczególności powinien zawierać postanowienia w przedmiocie:

• rodzaju i zakresu usług świadczonych drogą elektroniczną;
• warunków świadczenia usług drogą elektroniczną, w tym:
  1. wymagań technicznych niezbędnych do współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługuje się usługodawca,
  2. zakazu dostarczania przez usługobiorcę treści o charakterze bezprawnym;
• warunków zawierania i rozwiązywania umów o świadczenie usług drogą elektroniczną;
• trybu postępowania reklamacyjnego.

Z uwagi na fakt, że prawdopodobnie odbiorcami Twojej aplikacji będą konsumenci, przy tworzeniu regulaminu musisz zwrócić uwagę, aby nie zawierał on tzw. klauzul niedozwolonych.

W tym miejscu warto przypomnieć, że w prawie cywilnym za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Klauzulami niedozwolonymi są takie postanowienia umowy (regulaminu), które kształtują prawa konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszając ich interesy. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi rejestr klauzul niedozwolonych, w którym możesz sprawdzić, czy dane postanowienie zostało uznane za klauzulę niedozwoloną. Rejestr klauzul niedozwolonych jest dostępny bezpłatnie online na stronie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (https://www.rejestr.uokik.gov.pl).

Musisz jednak pamiętać, że pomimo obszerności rejestru klauzul niedozwolonych ma on jedynie charakter pomocniczy. Zatem fakt, że dane postanowienie nie zostało w nim uwzględnione nie oznacza, że w realiach konkretnego stanu faktycznego nie zostanie za takie uznane.

Przedsiębiorca ma obowiązek nieodpłatnie udostępnić regulamin usługobiorcy jeszcze przed zawarciem umowy o świadczenie usług, a więc przed zainstalowaniem przez użytkownika Twojej aplikacji. Ponadto, na żądanie usługobiorcy, masz obowiązek nieodpłatnie udostępnić regulamin w sposób umożliwiający pozyskanie, odtwarzanie i utrwalanie jego treści za pomocą systemu teleinformatycznego, którym posługuje się usługobiorca. Jeżeli tego nie zrobisz, usługobiorca nie będzie związany nieudostępnionymi postanowieniami regulaminu. Ciebie postanowienia regulaminu będą obowiązywały zawsze.

Wzór regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną znajdziesz na stronie Mikroporady.pl:

Regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną

3.5. Dane osobowe, które będziesz przetwarzać

Regulacje związane z ochroną danych osobowych zawarte są w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.Urz.UE.L 2016 Nr 119, „Rozporządzenie”). Nie należy bagatelizować tego aktu, gdyż zgodnie z prawem Unii Europejskiej rozporządzenia nie wymagają implementacji, co oznacza, że stosowane są w państwach członkowskich bezpośrednio. Innymi słowy, nie ma wymogu, aby władze polskie wydały akt prawny w przedmiocie przyjęcia i stosowania Rozporządzenia, gdyż już od momentu jego uchwalenia i wejścia w życie na szczeblu unijnym, wskazane Rozporządzenie staje się dla Ciebie wiążące tak samo, jak każda inna ustawa obowiązująca w Polsce.

Na gruncie Rozporządzenia, przetwarzanie danych osobowych jest zgodne z prawem, m.in. wtedy, gdy jest ono niezbędne do wykonania umowy lub zawarcia umowy. Takim przypadkiem jest korzystanie z aplikacji mobilnej. Z uwagi na fakt, że zasadą jest wyrażenie jednoznacznej zgody na przetwarzanie danych osobowych, w regulaminie świadczenia usług drogą elektroniczną powinno znaleźć się odpowiednie postanowienie w tym zakresie. Postanowienie regulaminu powinno zostać skonstruowane w taki sposób, aby nie powstały wątpliwości, czy dany użytkownik Twojej aplikacji wyraził zgodę dobrowolnie, świadomie i jednoznacznie. Pamiętaj również o tym, że nie ma możliwości wyrażenia zgody zbiorczej na wszystkie cele przetwarzania. W konsekwencji, co do każdego celu w regulaminie powinno się znaleźć odpowiednie postanowienie o wyrażeniu zgody.

Odrębna zgoda usługobiorcy będzie również potrzebna, jeżeli planujesz profilowanie użytkowników Twojej aplikacji. Profilowanie oznacza dowolną formę zautomatyzowanego przetwarzania danych osobowych, które polega na wykorzystaniu danych osobowych do oceny niektórych czynników osobowych osoby fizycznej, w szczególności do analizy lub prognozy aspektów dotyczących efektów pracy tej osoby fizycznej, jej sytuacji ekonomicznej, zdrowia, osobistych preferencji, zainteresowań, wiarygodności, zachowania, lokalizacji lub przemieszczania się.

Ponadto regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną powinien zawierać postanowienia w przedmiocie:

• Danych, jakie będziesz zbierać i zapisywać;
• sposobu i celu przetwarzania zbieranych przez Ciebie danych;
• prawa do bycia zapomnianym, tj. sposobu w jaki użytkownik może edytować lub usunąć swoje dane osobowe z Twojej bazy;
• organu, do jakiego konsument może zgłosić naruszenie związane z procesem przetwarzania danych;
• Twojego zobowiązania, że dane osobowe użytkownika nie zostaną wydane podmiotom trzecim;
• prawa użytkowania do żądania od Ciebie zaprzestania przetwarzania jego danych osobowych;
• możliwości wniesienia skargi przez konsumenta do właściwego organu.

Dostosowanie regulaminu do wymogów Rozporządzenia nie jest Twoim jedynym obowiązkiem w zakresie danych osobowych. Musisz również pamiętać, że masz obowiązek informowania właściwego organu nadzoru o przypadkach naruszeń przepisów o ochronie danych osobowych, które mogą skutkować zagrożeniem praw i swobód osób, których dane zostały naruszone w ciągu 72 godzin od wykrycia naruszenia oraz masz obowiązek bezzwłocznie poinformować użytkownika, którego dane wyciekły o tym fakcie.

Więcej informacji na temat zasad przetwarzania i udostępniania danych osobowych dostępnych jest na stronie:

Porada – Zasady przetwarzania i udostępniania danych osobowych , tworzenie zbiorów

Natomiast przykładowy regulamin w przedmiocie procedury w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji zamieszczony jest na stronie Mikroporady.pl:

Procedura/Regulamin w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji

3.6. Pozycjonowanie aplikacji mobilnej

Na pewno wiesz, że można pozycjonować strony internetowe. Czy wiedziałeś jednak, że aplikacje mobilne równie często są pozycjonowane? Obecnie konkurencja na rynku jest tak duża, że zaniedbanie pozycjonowania może spowodować, że Twoja aplikacja nie odniesie sukcesu niezależnie od tego jak dobra będzie.

Pozycjonowanie Twojej aplikacji sprawi, że pojawi się ona wyżej w wynikach wyszukiwania, a w konsekwencji częściej będzie wybierana przez potencjalnych użytkowników.

Proces pozycjonowania tak naprawdę zaczyna się już w Twoim biurze. Pierwszą rzeczą, którą musisz zrobić jest rzetelna analiza rynku i trafne określenie grupy konsumentów, do której kierujesz swoją aplikację. Mając poczynione takie założenia, istnieje większe prawdopodobieństwo prawidłowego doboru przez Ciebie fraz kluczowych. Słowa kluczowe powinny być w mianowniku.

Wskazuje się, że istnieją cztery główne czynniki bezpośrednio wpływające na efektywność pozycjonowania aplikacji mobilnych. Są to:

• tytuł aplikacji;
• właściwy dobór słów kluczowych dla opisu;
• opinie aplikacji i jej oceny;
• ilość pobrań aplikacji.

Pamiętaj, że sumienne wykonanie pozycjonowania będzie skutkować osiągnięciem pożądanych przez Ciebie efektów.

Akty prawne

1. 1. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2021.162 t.j.);
   2. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 2022.1360 t.j.);
   3. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. 2022.541 t.j.);
   4. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2022.1457 t.j.);
   5. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 2021.1805 t.j.)
   6. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1062);
   7. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2021.324 t.j.);
   8. Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. z 2020.344 t.j.);
   9. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE.

Stan prawny – 30 września 2022 r.