Jak produkować zdrowe, ekologiczne napoje na bazie starodawnych, babcinych receptur?

Poniższe opracowanie przedstawia otoczenie prawne dla osób zainteresowanych rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej, polegającej na produkcji i sprzedaży ekologicznych napojów. Opisane uwarunkowania będą przydatne także dla osób planujących rozpoczęcie dystrybucji napojów ekologicznych, jak i dla wszystkich osób zainteresowanych produkcją lub dystrybucją żywności ekologicznej.

Założenie działalności o powyższym profilu jest świetnym pomysłem dla pasjonatów tematyki zdrowej żywności i napojów ekologicznych, a także zdrowego trybu życia. Możesz  oczywiście sam opracować recepturę lub jedynie korzystać z porad ekspertów i smakoszy, którzy opracują dla Ciebie formułę nowego napoju ekologicznego. 

Ważne jest, abyś wcześniej:

• odpowiednio się przygotował,
• poznał profil konsumentów swojego produktu,
• przeanalizował ranking napojów ekologicznych już istniejących na rynku oraz tych, które z niego zniknęły. 

Taka wiedza będzie dla Ciebie punktem wyjścia i pozwoli Ci na stworzenie długoterminowej strategii. 

Zachęcamy do lektury niniejszego opracowania. Omawia ono istotne zagadnienia prawne i uwarunkowania, których znajomość jest niezbędna, jeżeli chcesz rozpocząć prowadzenie omawianej działalności, w sposób zgodny z prawem oraz optymalny z biznesowego punktu widzenia.

Na początku musisz ustalić formę działalności. To decyzja, czy chcesz pracować samodzielnie, czy do realizacji pomysłu potrzebujesz wspólników? Czy będziesz odpowiadać za przedsięwzięcie i produkt, czy też będziesz się dzielił odpowiedzialnością i obowiązkami, a więc i zyskiem.

Możesz prosperować jako jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka cywilna, jawna, spółka komandytowa, komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna lub firma rodzinna (nie jest dozwolona spółka partnerska przy prowadzeniu omawianej działalności).

O tym, w jakich formach możesz ją prowadzić, przeczytasz na naszej stronie:

   Pierwsze kroki w biznesie

Popularne i odpowiednie formy prowadzenia działalności przedstawiamy także poniżej.
 

1. Jednoosobowa działalność gospodarcza

To firma, którą możesz prowadzić samodzielnie. Możesz zatrudniać innych pracowników lub współpracować z członkami rodziny w firmie rodzinnej. Nie potrzebujesz żadnych oszczędności. Jednak odpowiadasz wobec osób trzecich całym swoim majątkiem, a odpowiedzialność ta rozciąga się również na małżonka (dotyczy to odpowiedzialności ze wspólnego majątku) i na osobę, którą się posługujesz.

Twój podstawowy obowiązek - uzyskanie wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Wniosek możesz złożyć osobiście w urzędzie gminy lub przez Internet. Najpierw musisz ustalić kilka spraw, w tym przede wszystkim:

a) Twoja firma, czyli pod jakim i imieniem (nazwą) będziesz występował na rynku

W niej musi być Twoje imię i nazwisko i ewentualnie dodatek wskazujący, np. na rodzaj działalności lub konkretny produkt; może być to nazwa Twojego przedsiębiorstwa.

b) Data rozpoczęcia działalności

Określ, kiedy chcesz zacząć. Dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie to data,
od której będziesz płacić składki na ubezpieczenie społeczne. Nie może być wcześniejsza niż data złożenia wniosku. Nie może też być późniejsza niż dzień pierwszej sprzedaży.

c) Siedziba i miejsce prowadzenia działalności

Adres (nazwa ulicy, numer budynku, mieszkania) albo nietypowe miejsce (na przykład pawilon nr X w przejściu podziemnym). To miejsce nie musi być Twoją własnością. Może być to mieszkanie, które wynajmujesz. Nie możesz podać miejsca, które nie istnieje lub miejsca, które nie jest związane z Tobą lub Twoją działalnością. Konieczny jest adres siedziby firmy do korespondencji - to nie musi być lokal, w którym produkujesz napoje czy prowadzisz sprzedaż.

d) Kody działalności gospodarczej

Przemyśl od razu zakres działalności, by ustalić poszczególne kody PKD. Ważne, by możliwie szeroko ją odzwierciedlały. Ponadto musisz wybrać działalność przeważającą i podać jej kod PKD. Jest to istotne na etapie rejestracji działalności. Obecnie obowiązuje klasyfikacja PKD 2007 wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Poszczególne kody PKD właściwe dla danego rodzaju działalności możesz też ustalić korzystając ze strony https://www.biznes.gov.pl/tabela-pkd.

e) Forma opodatkowania

Musisz również określić częstotliwość, z jaką będziesz wpłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (co miesiąc czy co kwartał).

f) Forma prowadzenia rachunkowości

Przedsiębiorcy rozpoczynający dopiero daną działalność najczęściej wybierają podatkową księgę przychodów i rozchodów, czyli prostą formę ewidencjonowania kosztów i przychodów.

g) Podstawa i zakres ZUS

To podstawowe dane dotyczące m.in. formy zatrudnienia pracowników w celu zgłoszenia ich do ubezpieczenia.

h) Rachunek bankowy

Koniecznie musisz wskazać numer rachunku, który będzie służył do rozliczeń
z urzędem skarbowym. Możesz założyć nowy, przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej albo posługiwać się tym, który już masz do użytku prywatnego.

Teraz czas na złożenie kompletnego i poprawnie wypełnionego wniosku o wpis do rejestru CEIDG. Pamiętaj - od dnia wpisania, możesz prowadzić swoją działalność. Dane Twojej firmy będą wpisane do CEIDG w ciągu 1 dnia roboczego od złożenia wniosku.

Trzeba także oznaczyć lokal na miejsce świadczenia usług, sprzedaży produktu, siedzibę firmy, kupić kasę fiskalną oraz przygotować wymaganą dokumentację i różne regulacje (regulaminy, warunki sprzedaży, istotne dla kontrahentów regulacje RODO).
 

2. Spółka cywilna

Mogą ją utworzyć co najmniej 2 osoby fizyczne bądź prawne. Spółka cywilna nie podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wspólnicy spółki, będący osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, podlegają osobno wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Do rejestracji spółki cywilnej nie jest wymagany kapitał.

Aby zarejestrować spółkę cywilną należy:

• uzyskać wpis w CEIDG (każdy wspólnik osobno),
• zawrzeć na piśmie umowę spółki,
• zgłosić w Głównym Urzędzie Statystycznym (GUS),
• uzyskać nr REGON,
• zgłosić ją we właściwym urzędzie skarbowym,
• uzyskać NIP spółki.

W umowie trzeba zawrzeć m.in. informację o wspólnikach oraz podać: cel gospodarczy, jaki spółka ma realizować, okres funkcjonowania spółki, zakres działalności według PKD, kwestie podziału zysków i wielkość wniesionych wkładów.

Zakres działalności PKD nie musi się w pełni pokrywać z PKD wspólników, ale co najmniej jeden wspólnik musi mieć daną działalność wpisaną w swoim zakresie prowadzenia działalności.

Wspólnicy spółki cywilnej mają do wyboru opodatkowanie dochodu na zasadach według skali podatkowej, liniowo lub w formach zryczałtowanych (karta podatkowa czy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).

Za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę odpowiadają wszyscy wspólnicy majątkiem wspólnym oraz każdy ze wspólników osobno - majątkiem osobistym, bez żadnych ograniczeń. O tym szerzej w art. 864 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

3. Spółki prawa handlowego

Wskazówka: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to dobry pomysł na zorganizowanie formy opisywanej działalności. Pozwala na pewien rodzaj kontroli nad ryzykiem, które jest równie wysokie, jak potencjalnie możliwe do osiągnięcia korzyści i zyski.

Patrz bliżej:

Jaka forma prawna będzie odpowiednia dla Twojej działalności?

To forma współdziałania w celu zarobkowym co najmniej dwóch osób (za wyjątkiem spółki z o.o., prostej spółki akcyjnej i akcyjnej). Może ją założyć jeden podmiot, o ile sam nie jest jednoosobową spółką z o.o. Spółka powstaje w wyniku zawarcia umowy, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz ewentualnie przez współdziałanie w inny, określony sposób. Funkcjonowanie spółek handlowych regulują przepisy prawa, a także wspólnicy bądź akcjonariusze w umowie albo statucie spółki.

W spółkach osobowych (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna) podstawowe znaczenie mają wspólnicy, ich kwalifikacje i wykonywana praca. Za zobowiązania spółki osobowej wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem.

W spółkach kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna) najważniejszym elementem jest kapitał pochodzący od wspólników, na którym opiera się jej funkcjonowanie. Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki, o czym stanowi art. art. 151 § 4, art. 3001 § 4 i art. 301 § 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Ryzykują jedynie wniesionym wkładem, którego mogą nie odzyskać w razie niepowodzenia.

Patrz bliżej:

https://mikroporady.pl/umowy/wyniki-wyszukiwania/grupa/umowy-spolki

4. Tzw. „firma rodzinna”

Przedsiębiorstwo rodzinne to szczególny rodzaj prowadzenia działalności gospodarczej.
W takiej strukturze zarządzanie firmą pozostaje w rękach najbliższych, spokrewnionych ze sobą osób, które posiadają kontrolę nad własnością w firmie i wspólnie dbają o interesy. Może być prowadzone w dowolnej formie prawnej. Istotne jest to, że decydująca część kapitału, uprawnień kierowniczych, decyzyjnych, organizatorskich pozostaje w rękach jednej rodziny.

W takim modelu można swobodnie podzielić obowiązki i uprawnienia pomiędzy członków rodziny, prowadzących wspólnie firmę.
 

5. Inne – tzw. „samozatrudnienie”

Samozatrudnienie występuje, gdy osoba fizyczna podejmuje działalność gospodarczą na własny rachunek i osobiście wykonuje określone czynności na rzecz innego podmiotu. Robi to w ramach prowadzonej przez siebie działalności. Takie osoby prowadzą własną działalność gospodarczą (są wpisane do CEIDG), same odprowadzają składki na ubezpieczenie społeczne i zaliczki na podatek dochodowy. Nie robi tego zlecający. Jego jedynym obowiązkiem jest zapłata należności wskazanej w fakturze wystawionej przez „samozatrudnionego”.

Możliwe jest oczywiście udzielanie zleceń lub dzieła osobom, których udział i praca w przedsięwzięciu jest okresowo niezbędna. Takie umowy mogą zostać zawarte na przykład z informatykiem, który opracuje projekt graficzny i wykona stronę internetową.

Pełne zastosowanie do omawianej formy prowadzenia działalności mają informacje dotyczące prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej.

W spółkach kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz spółka akcyjna) najważniejszym elementem jest kapitał pochodzący od wspólników, na którym opiera się jej funkcjonowanie. Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki, o czym stanowi art. art. 151 § 4, art. 3001 § 4 i art. 301 § 5 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Ryzykują jedynie wniesionym wkładem, którego mogą nie odzyskać w razie niepowodzenia.

Oprócz wiedzy i umiejętności związanych z samym prowadzeniem działalności gospodarczej, przedsiębiorca powinien zdawać sobie sprawę także z wymogów prawnych, które dotyczą tego rodzaju działalności.
 

3.1. Konieczność zabezpieczenia swoich interesów za pomocą umów zawieranych z podwykonawcami oraz ubezpieczenia majątkowego i OC

Pamiętaj! Twój produkt będzie musiał spełniać szereg wymogów prawnych, pozwalających uznać go za produkt ekologiczny, a Ciebie za producenta ekologicznego. W pewnym zakresie obowiązki spoczywać będą bezpośrednio na Tobie.

W znacznym stopniu odpowiedzialność spoczywać może na Twoich podwykonawcach. Wtedy, gdy w produkcji swojego napoju będziesz wykorzystywał surowce uzyskane od podwykonawców (rolników ekologicznych). Dlatego tak ważne jest, abyś był znał przepisy regulujące działalność polegającą na produkcji ekologicznej. Konieczne jest też zawarcie umów z podwykonawcami, które będą Cię zabezpieczać przed nieuczciwymi, tj. nieposiadającymi odpowiednich certyfikatów producentami. Umowy te powinny przewidywać, że wszelką odpowiedzialność wynikającą z braku posiadania przez poszczególne surowce deklarowanych cech ekologicznych ponosi dany podwykonawca. Te same uwagi odnoszą się do producentów butelek, ekotykiet, kapsli.

Warto zwrócić się do prawnika, który przygotuje dla Ciebie stosowną umowę. Na jej podstawie będziesz mógł dochodzić ewentualnych roszczeń w sądzie.

Pamiętaj również, że Twoja działalność narażona będzie na liczne ryzyka, związane nie tylko z korzystaniem z usług innych przedsiębiorców, ale też ze zdarzeniami losowymi. Najlepszym sposobem na ograniczenie ewentualnych strat jest zawarcie stosownych umów ubezpieczenia majątkowego oraz OC. Przede wszystkim powinieneś ubezpieczyć wszelkie nieruchomości, maszyny, urządzenia oraz wyposażenie. Zabezpieczy Cię to nie tylko przed pożarem czy powodzią, ale także przed kradzieżą lub kradzieżą z włamaniem. Szczególną popularnością wśród przedsiębiorców cieszą się ubezpieczenia tzw. all risk, które zabezpieczają firmę w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia mienia spowodowanego wszystkimi zdarzeniami losowymi. Równie ważne jest zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej i posiadanego mienia. Takie ubezpieczenie zapewni Ci ochronę przed wszelkimi wydatkami na pokrycie szkody wyrządzonej osobie trzeciej.
 

3.2. Obowiązki związane z wymogami dla żywności ekologicznej (uzyskanie certyfikatu)

Żywność uznawana za ekologiczną musi spełniać określone warunki, w tym m.in.:

• produkty muszą pochodzić z pól, na których nie stosowano przez ostatnie 3 lata żadnych środków do ochrony roślin oraz sztucznych nawozów,
• produkty ekologiczne muszą być przechowywane i przetwarzane zgodnie z określonymi wymogami. Dla przykładu - proces wytwarzania nie może być szkodliwy dla środowiska, surowce użyte do jej produkcji nie mogą być toksyczne, produkt nie może być testowany na zwierzętach etc.,
• ekologiczne soki są tłoczone metodą na zimno z owoców, przy których nie używano sztucznych nawozów i pestycydów,
• produkty i ich składniki nie mogą być testowane na zwierzętach,
• zużycie energii na każdym etapie produkcji powinno być zminimalizowane.

Certyfikat żywności ekologicznej

Aby Twój produkt został uznany przez konsumentów za bezpieczny i ekologiczny, musisz uzyskać certyfikat żywności ekologicznej. W Polsce działa 12 instytucji, które na podstawie upoważnienia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydają i cofają certyfikaty żywności ekologicznej. Nadzór nad nimi prowadzi Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Co musisz zrobić, by uzyskać certyfikat żywności ekologicznej? Twoje kroki:

1. Złóż wniosek o certyfikację wraz z wypełnionym formularzem „Zgłoszenie podjęcia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego”. Wzór dostępny na stronie internetowej Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Wypełniony druk prześlij do jednostki certyfikującej.

2. Podpisz umowę w sprawie kontroli. Na jej podstawie instytucja sprawdzi, czy rzeczywiście prowadzisz gospodarstwo ekologiczne (stosujesz odpowiednie metody ochrony gleby, wody, nawożenie bez chemicznych środków ochrony roślin).

Warto abyś zapoznał się także z kodeksem branżowym - tzw. Kodeksem Żywnościowym. Jest on zbiór norm żywnościowych, uznanych na forum międzynarodowym i prezentowanych w jednolity sposób. Kodeks obejmuje normy na wszystkie produkty żywnościowe: surowe, półprzetworzone i przetworzone. Zawiera także postanowienia o charakterze doradczym w formie kodeksów praktyki, wytycznych i innych zalecanych środków.

Kodeks Żywnościowy tworzony jest przez Komisję Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO, jej Komitety Ogólne, Branżowe, Regionalne Komitety Koordynacyjne i Grupy Problemowe ad hoc o bardzo szerokim spektrum działania.

Pamiętaj! W krajach Unii Europejskiej wprowadzono system kontroli i certyfikacji produkcji ekologicznej. Produkt, który został stworzony zgodnie z zasadami systemu, powinien posiadać etykietę z następującymi informacjami:

• nazwą i numerem jednostki certyfikującej, której podlega producent,
• nazwą i adresem producenta,
• nazwą produktu.

Oprócz tego, na etykiecie może się też znajdować:

• napis „Rolnictwo ekologiczne – system kontroli UE”,
• wspólnotowy znak „Rolnictwo ekologiczne”.

Etykieta, spełniająca powyższe kryteria, da konsumentom na terenie Unii Europejskiej pewność, że Twój produkt jest ekologiczny, czyli:

1. przynamniej 95% składników zostało wyprodukowanych metodami naturalnymi,

2. podczas produkcji przeprowadzany był należyty nadzór, a sam produkt został przygotowany zgodnie z obowiązującymi wytycznymi,

3. towar sprzedawany jest bezpośrednio przez producenta lub w oznakowanym i zabezpieczonym odpowiednio opakowaniu,

4. wiadomo, gdzie i w jakich warunkach produkt został stworzony.

Podsumowując, Twój certyfikat musi spełniać warunki określone przez:

1. Unię Europejską,

2. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi,

3. Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Ponadto na Twojej etykiecie znaleźć powinny się także informacje dotyczące:

• listy składników – ułożona w kolejności malejącej, składnik znajdujący się na ostatnim miejscu jest w produkcie tylko w niewielkiej ilości,
• terminu przydatności do spożycia
• masy netto,
• warunków przechowywania,
• sposobu przygotowania,
• zawartości tłuszczu (w przypadku wyrobów mlecznych),
• klasy jakości,
• innych dodatków (na przykład barwników).

Spełnienie powyższych wymagań spoczywa na podmiotach trzecich.

W związku z powyższym, jeszcze raz podkreślamy, że umowy łączące Cię z poszczególnymi podwykonawcami, muszą zabezpieczać Cię w najwyższym stopniu z punktu widzenia m. in. powyższych wymagań.

Pamiętaj!!! To od Ciebie, jako producenta produktu, konsumenci będą dochodzili ewentualnych roszczeń. W przypadku, gdy wina (w tym dołożenie nienależytej staranności) za wyrządzone szkody spoczywać będzie na Twoim podwykonawcy, dobrze sformułowana umowa pozwoli Ci w sposób efektywny dochodzić wobec niego przysługującego Ci roszczenia regresowego. Pamiętaj również, że wprowadzanie do obrotu produktów oznaczonych oznaczeniami „eko” w przypadku niespełniania wymogów prawnych, może spowodować nałożenie na Ciebie kary pieniężnej w wysokości do 200% korzyści majątkowej uzyskanej lub którą mógłbyś uzyskać za wprowadzony do obrotu środek, produkt lub substancję.
 

3.3. Obowiązki związane z przetwarzaniem danych osobowych

Zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - jej przepisy stosuje się do przetwarzania danych przez przedsiębiorców (art. 3 ust. 2 pkt. 2). Niektóre przepisy powyższej ustawy zostały zastąpione poprzez wejście w życie ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych.

Na gruncie krajowego porządku prawnego mamy dwa równorzędne, uzupełniające się nawzajem akty prawne.

Ważne!

25 maja 2018 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

Ma ono bezpośrednie zastosowanie w państwach członkowskich. Zgodnie z art. 5 ust. 1 rozporządzenia dane osobowe muszą być:

• przetwarzane zgodnie z prawem, rzetelnie i w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą („zgodność z prawem, rzetelność i przejrzystość”);
• zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i przetwarzane dalej w sposób zgodny z tymi celami; w drodze wyjątku dopuszczone jest dalsze przetwarzanie do celów archiwalnych w interesie publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych lub do celów statystycznych („ograniczenie celu”);
• adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane („minimalizacja danych”);
• prawidłowe i w razie potrzeby uaktualniane; należy podjąć wszelkie rozsądne działania, aby dane osobowe, które są nieprawidłowe w świetle celów ich przetwarzania, zostały niezwłocznie usunięte lub sprostowane („prawidłowość”);
• przechowywane w formie umożliwiającej identyfikację osoby, której dane dotyczą, przez okres nie dłuższy, niż jest to niezbędne do celów, w których dane te są przetwarzane; dane osobowe można przechowywać przez okres dłuższy, o ile będą one przetwarzane wyłącznie do celów archiwalnych w interesie publicznym, do celów badań naukowych lub historycznych lub do celów statystycznych, z zastrzeżeniem że wdrożone zostaną odpowiednie środki techniczne i organizacyjne wymagane na mocy niniejszego rozporządzenia w celu ochrony praw i wolności osób, których dane dotyczą („ograniczenie przechowywania”);
• przetwarzane w sposób zapewniający odpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych, w tym ochronę przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, za pomocą odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych („integralność i poufność”).

Administrator jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów art. 5 ust. 1 i musi być w stanie wykazać ich przestrzeganie („rozliczalność”).

Patrz dokument

Rozporządzenia UE o ochronie danych osobowych (RODO):

Rozporządzenie o ochronie danych osobowych

3.4. Pracownicy

Od Ciebie zależy, czy pracę będziesz wykonywał samodzielnie prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą, czy zdecydujesz się na zatrudnienie pracowników.

Skorzystać możesz z następujących poniżej przedstawionych umów:

• Umowa o pracę

• Umowa zlecenia

• Umowa o dzieło

3.5. Firma w Internecie (ochrona własności intelektualnej – logo, nazwa, domena internetowa)

Jeśli już podjąłeś decyzję, masz pomysł na swój własny biznes – to teraz skup się na podstawowych elementach, które nie tylko wyróżnią Twój pomysł, ale też zapewnią Twojej firmie rozpoznawalność i pozwolą wypromować markę.

Kwestia wyboru logo i nazwy dla firmy lub Twojego przedsięwzięcia to sprawa indywidualna - zależy tylko od Ciebie. Możesz stworzyć je sam lub skorzystać z pomocy specjalistów marketingu lub grafików. Oni przygotują i zaprezentują Ci kilka wersji elementów charakteryzujących Twój produkt lub startup, abyś mógł wybrać najbardziej ciekawy i przykuwający uwagę. Pamiętaj, aby Twoja nazwa i logo nie naruszały praw innych podmiotów na rynku.

3.5.1. Jak chronić swoje logo (znak słowno-graficzny tzw. logotyp), nazwę, domenę internetową?

Ochrona znaku słowno-graficznego (dalej: logotypu) może wynikać z prawa autorskiego, jeśli logo i nazwę będzie można określić jako utwory, a więc przedmioty prawa autorskiego.

Utwór prawa autorskiego musi mieć:

• charakter twórczy (być przejawem twórczej działalności człowieka),
• charakter indywidualny (niepowtarzalny),
• ustaloną i utrwaloną postać.

W przypadku, gdy logo lub jego grafikę tworzy dla Ciebie grafik, to on jest jego twórcą. Zadbaj, aby w umowie o wykonanie logo zamieścić odpowiednie zapisy, dotyczące przeniesienia autorskich praw majątkowych.

Warto rozważyć także zamieszczenie w umowie (bądź zawarcie osobnej umowy) o niewykonywaniu autorskich praw osobistych w stosunku do danego dzieła lub o przekazanie wykonywania autorskich praw osobistych nabywcy utworu graficznego (logo), a więc Tobie. Dodatkowo można także w takiej umowie wskazać karę umowną, której zapłaty będziesz mógł dochodzić w przypadku niewywiązywania się z umowy przez autora (np. grafika lub agencję marketingową przygotowującą m.in. Twoje logo).

3.5.2. Rejestracja znaków towarowych

Kolejnym istotnym zabezpieczeniem praw majątkowych do logo i elementów „tożsamości” Twojego biznesu recyklingowego może być rejestracja znaku towarowego. Dotyczy to zarówno logotypu, nazwy, jak też domeny internetowej czy nazwy produktu.

Jeśli domena Twojej strony internetowej będzie odpowiadać nazwie przedsiębiorstwa, produktu lub Twojej firmie zabezpieczonej znakiem towarowym, to ochrona taka rozciągnie się równie na domenę internetową. Konieczny warunek - domena faktycznie będzie zawierać znak towarowy (nazwę), który nie będzie ogólnoinformacyjnym ogólnym znakiem opisowym.

Organem właściwym do udzielania praw ochronnych na wzory użytkowe, przemysłowe, patenty i znaki towarowe jest Urząd Patentowy RP. Zapewnienie znakom towarowym (logo) odpowiedniej ochrony prawnej, pozwala uniknąć naruszeń ze strony osób trzecich. Umożliwia też czerpanie korzyści majątkowych z ich wykorzystania (zysk np. z franczyzy).

Przedsiębiorco, pamiętaj! Znaki towarowe są podstawą budowania reputacji i wizerunku firmy. Wart zadbać o uregulowanie tej kwestii już na samym początku.

Czym jest znak towarowy?

• wyraz (włącznie z nazwiskiem),
• rysunek,
• litera,
• cyfra,
• kolor, forma przestrzenna w tym kształt towaru lub opakowania,
• dźwięk,

Co muszę zrobić, aby zarejestrować znak towarowy?

1) Upewnij się, czy oznaczenie nie jest już zarejestrowane przez inną osobę lub podmiot. Pomoże Ci w tym profesjonalista (np. rzecznik patentowy, prawnik specjalizujący się w prawie własności przemysłowej). Nie jest to zadanie trudne. Możesz to zrobić samodzielne – za pośrednictwem baz danych, dostępnych na stronie Urzędu Patentowego.

2) Wypełnij podanie. Pamiętaj o opłacie.

3) Od tego momentu Urząd Patentowy zajmuje się rozpoznaniem Twojego podania. W pierwszej kolejności weryfikuje je pod kątem formalno-prawnym i ogłasza zgłoszenie. Umożliwia to wnoszenie ewentualnych uwag i zastrzeżeń przez osoby trzecie, które mają podstawy do sprzeciwu przeciwko rejestracji danego znaku towarowego. Kolejny etap to już merytoryczna ocena zgłoszenia.

4) Jeśli Urząd nie stwierdzi przeszkód w rejestracji, ogłoszenie o zgłoszeniu znaku towarowego zostaje opublikowane w Biuletynie Urzędu Patentowego RP.

5) Od momentu ogłoszenia, osoby trzecie mogą (w terminie 3 miesięcy) zgłaszać sprzeciw wobec zgłoszenia znaku towarowego. Po bezskutecznym upływie tego terminu lub w przypadku oddalenia sprzeciwu, Urząd Patentowy rejestruje znak towarowy.

Patrz bliżej mikroporady.pl:

Zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, towarowego, przemysłowego oraz procedury uzyskania patentu, prawa ochronnego lub z rejestracji (część A)

Zgłoszenie wynalazku, wzoru użytkowego, towarowego, przemysłowego oraz procedury uzyskania patentu, prawa ochronnego lub z rejestracji (część B)

Ważne: Pamiętaj, że okres ochronny trwa 10 lat. Po tym czasie konieczne jest odnowienie i opłacenie praw ze znaków towarowych!

Gdybyś potrzebował więcej informacji, porada dotycząca własności intelektualnej w biznesie dostępna jest tu:

Własność intelektualna w e-biznesie

3.6. Źródła finansowania działalności

3.6.1. Dotacje z urzędów pracy

Przyszły przedsiębiorca planujący założenie własnej działalności gospodarczej może starać się o bezzwrotną dotację z urzędu pracy. Takie rozwiązanie jest możliwe jedynie w przypadku wyboru jednoosobowej działalności gospodarczej.

Warunki uzyskania dotacji to:

• Posiadanie statusu osoby bezrobotnej (po zarejestrowaniu w powiatowym urzędzie pracy jako osoba o takim statusie), statusu Absolwenta Centrum Integracji Społecznej lub Absolwenta Klubu Integracji Społecznej, bezrobotny nie może w przeciągu 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku bez uzasadnienia odmówić przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego bądź stażu.
• Odczekanie trzech miesięcy od rejestracji w urzędzie jako osoby bezrobotnej. Po tym czasie można złożyć wniosek o dofinansowanie. Niektóre urzędy skracają ten czas do miesiąca, a inne zwiększają liczbę wymogów. Dlatego warto się zapoznać z wewnętrznym regulaminem przyznawania dotacji obowiązującym w danym urzędzie.
• Bezrobotny, starający się o dotację z urzędu pracy nie może być studentem studiów dziennych. Może studiować zaocznie.
• Osoba, która stara się o dofinansowanie nie może prowadzić innej działalności gospodarczej. Dotyczy to okresu 12 miesięcy przed złożeniem wniosku (w niektórych urzędach pracy obowiązuje dłuższy okres).
• Osoba, która stara się o dofinansowanie, nie może być w okresie 2 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku skazana za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu.

Inne, ważne informacje.

• Dotacji z urzędu pracy nie otrzyma osoba, która w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku, bez uzasadnienia, odmówiła przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego lub stażu.
• Osoba, która stara się o dofinansowanie z urzędu pracy, nie może mieć na swoim koncie przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu. Dotyczy to okresu 2 lat, liczonych od dnia złożenia wniosku.
• Dotacji nie uzyska osoba, która już wcześniej otrzymała bezzwrotne środki publiczne na podjęcie działalności lub złożyła w tym samym czasie wniosek o dotację w innym urzędzie.
• Wysokość dotacji zależy od możliwości finansowych danego urzędu. W praktyce jest to maksymalnie sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
• Dofinansowanie należy wykorzystać zgodnie ze złożonym wnioskiem i we wskazanym w umowie terminie. W przypadku złamania warunków umowy lub prowadzenia działalności przez okres krótszy niż 12 miesięcy, trzeba zwrócić urzędowi pełną kwotę uzyskanej dotacji wraz z odsetkami, w terminie 30 dni.
• Zdarza się, że urzędy rozpatrujące wniosek o udzielenie dotacji, biorą pod uwagę to, czy przyszły przedsiębiorca dysponuje jakimiś środkami, które chce przeznaczyć na finansowanie planowanej działalności. Mówi o tym Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

3.6.2. Środki unijne

Od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, przedsiębiorcy obok samorządów są głównymi beneficjentami funduszy unijnych. Według informacji Ministerstwa Finansów, w kolejnych 7 latach dotychczasowy system wsparcia przedsiębiorców ma zmieniać się z dotacji w stronę wsparcia pozadotacyjnego. Mają to być kredyty, poręczenia i pożyczki udzielane przez pośredników finansowych, w tym banki oraz fundusze pożyczkowe i poręczeniowe. Mają być udzielane na preferencyjnych warunkach, korzystniejszych od tych panujących na rynku komercyjnym.

Obecnie, w ramach funduszy europejskich, wydatkowane są środki m.in. na rozwój działalności firmy (zakup sprzętu, doposażenia) oraz informatyzację (wprowadzenie e-handlu, portale e-usługowe).

Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem dotacji unijnej na swoją działalność, udaj się do jednego z punktów informacyjnych. Tam dowiesz się nie tylko o możliwościach uzyskania wsparcia finansowego, ale także o dotowanych szkoleniach, konkursach i kursach.

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) dysponuje bogatą ofertą dotacji dla mikro, małych oraz średnich przedsiębiorców; przede wszystkim dla projektów realizowanych w formie startupu. Uzyskanie dotacji jest poprzedzone spełnieniem szeregu wymogów formalnych. Jest to procedura przygotowania dokumentów oraz składania wniosków. Przedsiębiorca, który uzyskał środki z funduszy unijnych jest zobowiązany do wykonania danego przedsięwzięcia w określonym czasie i jest z tego skrupulatnie sprawdzany.

Niewywiązanie się z umowy o dofinansowanie

Beneficjent będzie zobowiązany do zwrotu uzyskanego dofinansowania wraz z odsetkami. Dlatego najlepszym i najskuteczniejszym rozwiązaniem dla mikroprzedsiębiorców jest zawarcie umowy z firmą, która profesjonalnie zajmuje się sporządzaniem wniosków oraz odpowiada za kontakt z instytucją wdrażającą. Istotne jest odpowiednie sporządzenie umowy. Podmiot, który zajmuje się uzyskiwaniem środków europejskich zobowiązuje się również do nadzoru nad kontaktami beneficjenta z instytucją wdrażającą, w trakcie wykonywania danego projektu. Pomoże to uchronić mikroprzedsiębiorcę przed ewentualnymi błędami w składanych dokumentach do instytucji wdrażającej.

Podstawowe akty prawne

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 2022.1360),
2. Ustawa z dnia 30 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2023.221 t.j.),
3. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. 2012.541 t.j.),
4. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2022.1467 t.j.),
5. Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. 2020.287 t.j.),
6. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2021.324),
7. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. 2022.2132 t.j.),
8. Ustawa z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz.U. 2022.1370 t.j.),
9. Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 189/1),
10. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119/1).

Stan prawny - 28.02.2023