Jak założyć Call Center i zatrudniać niepełnosprawnych – historia powstania firmy społecznie odpowiedzialnej

Poniższe opracowanie przedstawiające otoczenie prawne warunkujące działalność polegająca na założeniu call center. Coraz więcej firm korzysta z usług call center w tym również zagranicznych. Praca w Call center kojarzy się głównie z tzw. telesprzedażą, taka forma działalności jest dla wielu wchodzących na rynek przedsiębiorców możliwością szybkiego się zareklamowania na rynku. W przypadku podejmowania pewnego rodzaju działalności np. dystrybucji, czy sprzedaży wysyłkowej, call center może okazać się dobrym źródłem dochodów. Ponadto Twoja działalność może polegać na oferowaniu usług marketingu call center innym przedsiębiorcom, dla których będziesz świadczyć usługi pełnej „obsługi” telefonicznej klientów. Działalność gospodarcza polegająca na prowadzeniu call center daje również wiele możliwości elastycznego zatrudniania pracowników w tym również osób niepełnosprawnych.  Pracownicy mogą, bowiem pracować u siebie w domu lub też w Twoim zakładzie pracy.

W poniższym opracowaniu dowiesz się jak założyć taką działalność gospodarczą, jaką wybrać dla niej formę, jak wybrać lokalizację, zatrudniać pracowników itp. Ponadto w niniejszym opracowaniu dowiesz, jakie trzeba spełnić wymogi i jakie są uwarunkowania prawne, aby móc zatrudniać osoby niepełnosprawne. Dowiesz m.in. jak uzyskać dofinansowanie na pracownika niepełnosprawnego, w jakich wysokościach przysługuje takie dofinasowani, a także, jakie warunki musisz zapewnić osobie niepełnosprawnej, aby móc ją zatrudnić.

Czytaj także:

Poradnik – Wybór formy działalności

1.1. Call Center, telemarketing.

Call Center inaczej centrum telefoniczne w ujęciu potocznym jest to całość pewnego rodzaju infrastruktury zarówno społecznej, organizacji jak i technicznej, która jest stworzona dla komunikacji z klientami. Taka komunikacja odbywa się za pomocą środków, takich jak telefon, e-mail, skape. Call center powinno cechować charakter kontaktu, który służy bezpośredniej wymianie informacji pomiędzy konkretnymi adresatami, co pozwala na zindywidualizowanie treści przekazu.

Telemarketing w ujęciu potocznym to reklama i sprzedaż produktów za pośrednictwem konsultacji/ofert telefonicznych, czy też audio lub video przekazu. Jest to ogół działań z wykorzystaniem telefonu i komputera, jako narzędzi pracy, a także aktywne pozyskiwanie klientów, którego rezultatem ma być zawarcie transakcji kupna lub sprzedaży.

1.2. Pracownicy niepełnosprawni.

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, pracownikiem niepełnosprawnym, czyli osobą niepełnosprawną jest osoba, której stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej. Ww. ustawa określa także trzy stopnie niepełnosprawności:

• naczny do tego stopnia zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji,
• umiarkowany do tego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych,
• lekki do tego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Pamiętaj, że zaliczenie osoby do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie będzie wykluczać możliwości zatrudnienia takiej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach:

• przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej oraz właśnie,
• zatrudnienia w formie telepracy.

Czytaj także:

Poradnik – Zestawienie form zatrudnienia

Umowa o pracę – wzór z komentarzem prawnym

Umowa zlecenia – wzór z komentarzem prawnym

1.3. Lokalizacja przedsięwzięcia

Chcąc rozpocząć działalność gospodarczą i założyć własną firmę telemarketingu, centrum telefonicznego – call center, to trzeba przede wszystkim wybrać miejsce prowadzenia działalności. Dla takiej formy działalności nie ma większego znaczenia, czy będziesz prowadził swoje biuro w domu, czy też będziesz wynajmował lokal. To Ty, jako przyszły przedsiębiorca wybierasz skalę, na jaką chcesz działać. Wybierasz także, komu chcesz powierzyć wykonywanie czynności telemarketera, czy obsługi klienta np. członkom rodziny czy w drodze „naboru” do pracy w centrum lub w formie telepracy. Ponadto pamiętaj o tym, że jeżeli chcesz zatrudniać osoby niepełnosprawne to będziesz musiał odpowiednio przystosować im warunki i miejsce pracy niezależnie od tego czy będą one pracowały w swoim domu czy też w odrębnym lokalu centrum.

Pamiętaj, że jeżeli chcesz wynająć budynek/lokal, to sprawdź, czy możesz w nim prowadzić daną działalność gospodarczą. Właściciel lokalu/budynku powinien przedstawić ci odpowiednie dokumenty, które potwierdzą ten dopuszczalny sposób użytkowania (np. decyzję o pozwoleniu na użytkowanie). Jeżeli chcesz przystosować swój wynajmowany budynek/lokal do swoich potrzeb (np. przebudować go lub zmienić sposób użytkowania), to najpierw musisz uzgodnić takie z właścicielem lokalu i uzyskać jego zgodę. Ponadto musisz również przy poważnej modernizacji, przebudowie, uzyskać zgodę nadzoru budowlanego, a także dokonać stosownego wpisu w rejestrze gruntów i budynków (zmiana charakteru lokalu, liczby pomieszczeń).

Jeżeli natomiast chcesz wykonywać swoją działalność w swoim miejscu zamieszkania lub w domu to zastanów się nad organizacją swojego mieszkania/domu. Przede wszystkim zastanów się czy posiadasz odpowiednie miejsce na urządzenie np. wyodrębnionych pokoi w taki sposób abyś posiadał odpowiednie media tj. prąd o właściwym napięciu i natężeniu, możliwość podłączenia linii telefonicznych, szybki i pojemny internet. Sprawdź również, czy będą mogły w takich pomieszczeniach zmieścić się m.in. sprzęt komputerowy, sprzęt telefoniczny, drukarki itp., uwzględniając powierzchnię dla pracownika.

Więcej na ten temat znajdziesz w poradzie:

Porada - Wybór lokalizacji oraz lokalu na siedzibę przedsiębiorcy

Umowa najmu lokalu i powierzchni

Umowa dzierżawy

2.1. Jednoosobowa działalność gospodarcza

Jednoosobowa działalność gospodarcza jest to działalność, którą możesz prowadzić samodzielnie i jako jej właściciel możesz zatrudniać innych pracowników lub współpracować z członkami rodziny w firmie rodzinnej. Aby rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej trzeba uzyskać wpis na podstawie złożonego wniosku wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Zanim jednak złożysz wniosek osobiście w urzędzie lub przez internet należy przede wszystkim ustalić:

• nazwę firmy, w której musi znaleźć się twoje imię i nazwisko,
• datę, od kiedy rozpoczniesz działalność, dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie to data, od której będziesz płacić składki na ubezpieczenie społeczne. Pamiętaj, że data rozpoczęcia działalności nie może być wcześniejsza niż data złożenia wniosku,
• miejsce prowadzenia działalności, czyli adres. Takie miejscem może być to na przykład Twoje mieszkanie lub lokal, który wynajmiesz na potrzeby prowadzenia działalności,
• kod działalności gospodarczej Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), który określi rodzaj Twojej działalności. W przypadku wykonywania działalności polegającej na prowadzeniu centrum telefonicznego - call center będą to:

• KOD PKD 82.2 – Działalność centrów telefonicznych,
• KOD PKD 82.20.Z – Działalność centrów telefonicznych (call center), ta podklasa obejmuje obsługujących zgłoszenia przychodzące za pośrednictwem pracowników z serwisu operatorskiego lub przy zastosowaniu automatycznego rozdziału zgłoszeń, zintegrowanych systemów komputerowo-telefonicznych lub interaktywnych systemów głosowych lub podobnych metod do przyjmowania zamówień, dostarczania informacji o produkcie, obsługi klienta lub rozpatrywania skarg; prowadzących działalność związaną ze sprzedażą i promocją skierowaną do klienta, z badaniem rynku, marketingiem bezpośrednim, weryfikacją adresów,
• KOD PKD 73.11.Z  - Działalność agencji reklamowych, ta podklasa obejmuje kompleksowe projektowanie i realizowanie kampanii reklamowych poprzez: projektowanie, planowanie i umieszczanie reklam w mediach drukowanych, radiu, telewizji, Internecie oraz innych mediach, projektowanie, planowanie i umieszczanie reklam zewnętrznych, w formie bilbordów, paneli, gablot, balonów i sterowców reklamowych, wystawach okiennych, reklam na samochodach i autobusach itp., dystrybucję i doręczanie prospektów i próbek reklamowych, tworzenie stoisk oraz innych konstrukcji i miejsc wystawowych, prowadzenie kampanii reklamowych i pozostałe usługi reklamowe mające na celu przyciągnięcie lub zatrzymanie klientów, np. poprzez: promocję wyrobów, marketing bezpośredni, doręczanie i zamieszczanie prospektów i próbek reklamowych oraz bezpośrednią reklamę korespondencyjną, doradztwo marketingowe,
• KOD PKD 47.19.Z – Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach, ta podklasa obejmuje sprzedaż hurtową i detaliczną (tj. sprzedaż niewymagającą przetwarzania) wszystkich rodzajów towarów, - świadczenie usług związanych ze sprzedażą towarów,

• formę opodatkowania oraz częstotliwość, z jaką będziesz wpłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, (co miesiąc czy co kwartał),
• formę prowadzenia rachunkowości, najczęściej wybieraną formą jest podatkowa księga przychodów i rozchodów, czyli prosta forma ewidencjonowania kosztów i przychodów,
• czy będziesz i na jakich warunkach zatrudniać pracowników, co wiąże się ze zgłoszeniem do ZUS,
• rachunku bankowego, który jest konieczny, ponieważ będzie służył do rozliczeń m.in. z urzędem skarbowym, czy pracownikami.

Zobacz także:

 Instrukcja - Jaka forma prawna będzie odpowiednia dla Twojej działalności?

2.2. Spółka cywilna

Swoją działalność możesz założyć również w postaci Spółki cywilnej wspólnie ze znajomym lub członkiem rodziny. Spółkę cywilną mogą utworzyć, co najmniej 2 osoby fizyczne bądź prawne. Spółka cywilna nie podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, jednak wspólnicy spółki będący osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą podlegają wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Do rejestracji spółki cywilnej nie jest wymagany kapitał zakładowy.

Aby zarejestrować Spółkę cywilną należy przede wszystkim uzyskać wpis do CEIDG (tak jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej), oraz zawrzeć na piśmie Umowę Spółki. Następnie należy dokonać zgłoszenia w Głównym Urzędzie Statystycznym (GUS), uzyskać nr REGON oraz dokonać zgłoszenia identyfikacyjnego do właściwego urzędu skarbowego i uzyskać nr NIP. W Umowie Spółki trzeba zawrzeć m.in. informację o wspólnikach, cel gospodarczy, jaki spółka ma realizować, okres funkcjonowania spółki, zakres działalności według PKD, kwestie podziału zysków i wielości wniesionych wkładów.

W kwestii opodatkowania można wybrać opodatkowanie dochodu na zasadach według skali podatkowej, liniowo lub w formach zryczałtowanych (karta podatkowa czy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).

Ponadto pamiętać należy, że za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę odpowiadają wszyscy wspólnicy swym majątkiem wspólnym oraz każdy ze wspólników z osobna majątkiem osobistym bez żadnych ograniczeń, o czym stanowi w art. 864 i następne Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Umowa spółki cywilnej – wzór z komentarzem prawnym

Eksperta prawa odpowiada - Działalność gospodarcza, a spółka cywilna

2.3. Spółka prawa handlowego

Swoją działalność możesz założyć także w formie spółki handlowej. Jest to forma współdziałania w celu zarobkowym, co najmniej dwóch osób, za wyjątkiem spółki z o.o., prostej spółki akcyjnej i spółki akcyjnej, które może założyć jeden podmiot. Do założenia spółki niezbędne jest zawarcie umowy, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienia wkładów oraz ewentualnie przez współdziałanie w inny określony sposób. Funkcjonowanie spółek handlowych regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych, a także wspólnicy bądź akcjonariusze w umowie albo statucie spółki.

Warto pamiętać o tym, że za zobowiązania w spółkach osobowych (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna) odpowiadają wspólnicy całym swoim majątkiem. Natomiast, jeżeli chodzi o spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna oraz akcyjna), to Wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki, o czym stanowi art. 151 § 4 oraz art. 301 § 5 Ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. Jednakże Wspólnicy ponoszą ryzyko wniesionym przez siebie wkładem, którego mogą nie odzyskać w razie niepowodzenia.

Sprawdź także:

Wyszukiwarka – Wzory - Umowy Spółki wraz z komentarzami ekspertów prawa

2.4. Inne – przedsiębiorstwo rodzinne.

W przypadku przedsiębiorstwa rodzinnego to jest to szczególny rodzaj prowadzenia działalności gospodarczej. Firmą zarządzają najbliżej spokrewnione ze sobą osoby, pomimo, że jest zarejestrowana tylko na tzw. „głowę rodziny”. Osoby zarządzające posiadają pełną kontrolę nad działalnością, mają uregulowane prawa do mienia w firmie i wspólnie dbają o interesy przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo rodzinne może być prowadzone w dowolnej formie prawnej. Istotne jest to, że decydująca część kapitału, uprawnień kierowniczych, decyzyjnych, organizatorskich pozostaje w rękach jednej rodziny. W takim modelu możliwe jest swobodne dokonanie podziału obowiązków i uprawnień pomiędzy członkami rodziny prowadzącymi wspólnie firmę. Sprawy księgowe można powierzyć np. żonie, a zamówienia i zaopatrzenia córce, która będzie również producentem. Dostawy i sprzedaż bratu, a rękodzieło, szycie, nadruki może tworzyć mama, ciocia i babcia itp.

Czytaj także:

Poradnik – Obciążenia publiczno-prawne, świadczenia podatku, składki – zestawienie

3.1. Kwalifikacje

Pamiętaj, że jeżeli chcesz prowadzić działalność polegającą na prowadzeniu call center, telemarketingu to Ty, a przede wszystkim zatrudniania pracownicy powinni umieć rozmawiać z ludźmi, a także posiadać znajomość obsługi komputera, telefonów itp. Zwrócić uwagę należy, że pracownicy call center zajmują się przede wszystkim obsługą klienta, obsługują połączenia przychodzące i wychodzące, oferują produkty, przedłużanie umów, czy też ich zawarcie. Ponadto w pracy w call center mogą również być przeprowadzane ankiety, potwierdzanie danych marketingowych, a także świadczenie pomocy w przypadku awarii, przyjmowaniu reklamacji itp. Praca w call center czy też telemarketingu to coraz częściej nie tylko telefoniczna obsługa klienta, ale także korespondencja mailowa, czy też wysyłka SMS-ów. To musi być wykonywane profesjonalnie. Dlatego warto zatrudniać pracowników z odpowiednimi kwalifikacjami i przeprowadzać szkolenia.

3.2. Zatrudnienie pracowników.

Jeżeli chcesz prowadzić działalność polegającą na prowadzeniu call center, telemarketingu to warto pomyśleć, aby w Twojej firmie pojawili się także odpowiedni pracownicy, którzy będą się zajmować telefoniczną obsługą klienta. Zatrudnienie ich nastąpić może na podstawie poniżej przedstawionych umów:

Umowa o pracę – wzór z komentarzem prawnym

Umowa zlecenia – wzór z komentarzem prawnym

Umowa o dzieło – wzór z komentarzem prawnym

Umowa o pracę nakładczą – wzór z komentarzem prawnym

Poradnik – Zestawienie form zatrudnienia

3.3. Zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego.

Jeżeli myślisz o tym, aby w Twojej firmie pracowały osoby niepełnosprawne np. osoby niewidome, z upośledzeniem ruchowym, autyzmem to musisz pamiętać, że do takich osób mają zastosowanie trochę inne warunki zatrudnienie niż w przypadku osób zdrowych. Pamiętaj, że zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (art. 15), czas pracy osoby niepełnosprawnej:

• nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo,
• zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.
• nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.

Ponadto pamiętaj, że osoba niepełnosprawna ma prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.

Warto również wskazać, że powyższych warunków dot. czasu pracy osoby niepełnosprawnej nie stosuje się do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

Ważną kwestią, o której musisz pamiętać zatrudniając osobę niepełnosprawną to jej wynagrodzenie. Zgodnie z ww. ustawą stosowanie obniżonych norm czasu pracy, nie powoduje obniżenia wysokości wynagrodzenia wypłacanego w stałej miesięcznej wysokości. Natomiast godzinowe stawki wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadające osobistemu zaszeregowaniu lub zaszeregowaniu wykonywanej pracy, przy przejściu na obniżone normy czasu pracy, ulegają podwyższeniu w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar czasu pracy do tych norm.

Warto również wskazać, że jako pracodawca zatrudniający osoby niepełnosprawne możesz ubiegać się o refundację składek ZUS. Aby uzyskać refundację wystarczy w deklaracji rozliczeniowej składanej do ZUS-u zaznaczyć odpowiednią rubrykę i wpisać kwoty ubezpieczenia osób niepełnosprawnych finansowane przez PFRON lub budżet państwa. Taka refundacja znacznie odciąża pracodawcę, z wagi na to, że nie musi już sam wpłacać składek na rzecz ZUS. Powyższe dotyczy zarówno zakładów pracy chronionej, jak i pracodawców zatrudniających, co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągających wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości, co najmniej 6%.

Jednak pamiętaj, że zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych refundacja składek ZUS nie będzie przysługiwać, jeżeli:

• składki zostały opłacone z uchybieniem terminów określonych w art. 40 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników lub art. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przekraczającym 14 dni,
• dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników tj. miesięczne koszty płacy (składki odprowadzane do ZUS) zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni.

Ponadto warto pamiętać, że osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy, (oprócz tego, który jest ustanowiony w Kodeksie pracy) w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

Urlop, o którym mowa powyżej nie przysługuje jednak osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów. Jeżeli wymiar urlopu dodatkowego, o którym mowa wyżej jest niższy niż 10 dni roboczych, to zamiast tego urlopu przysługuje osobie niepełnosprawnej urlop dodatkowy w wymiarze 10 dni roboczych.

Wskazać również należy, że osoba niepełnosprawna o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:

• w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku,
• w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy,
• wynagrodzenie za czas zwolnień od pracy, o których mowa powyżej oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy,

Ponadto osoby niepełnosprawne (np. niewidome) w przypadku, jeżeli posiadają psa asystującego mają prawo wstępu m.in. do obiektów użyteczności publicznej, w szczególności: budynków i ich otoczenia przeznaczonych na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, świadczenia usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz innych ogólnodostępnych budynków przeznaczonych do wykonywania podobnych funkcji, w tym także budynków biurowych i socjalnych. Dlatego też pamiętaj, że jeżeli zatrudnisz taką osobę i będzie ona miała pracować w Twoim biurze to będziesz musiał zapewnić jej możliwość przychodzenia do pracy w towarzystwie psa asystującego.

3.4. Obowiązki pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne.

Pamiętaj, że jeżeli chcesz zatrudnić pracownika niepełnosprawnego, to powinieneś zapewnić mu przede wszystkim odpowiednie warunki pracy. Takie obowiązki pracodawcy w zakresie dostosowania środowiska pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych uregulowano w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Pamiętaj, że to na Tobie, jako przyszłemu przedsiębiorcy i pracodawcy bezie ciążył obowiązek zapewnienia odpowiednio przystosowanych dla niepełnosprawnych stanowisk pracy. Pracodawca musi uwzględnić ograniczone możliwości ruchowe niepełnosprawnych pracowników do zmniejszonej sprawności tych osób. Dotyczy to m.in.:

• konieczności dostosowania dróg komunikacyjnych w przedsiębiorstwie,
• schodów (wind),
• drzwi, okien, łazienek itp.

Ponadto należy pamiętać, że jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu ze względu m.in. na niepełnosprawność jest zabroniona w Kodeksie pracy. W myśl przepisów Kodeksu pracy za niedopuszczalne uznawane są praktyki, które powodują pogorszenie sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy m.in. poprzez ograniczenia w warunkach zatrudnienia, w dostępie do awansów czy szkoleń. Art. 183a Kodeksu pracy, stanowi, że pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Warto również zaznaczyć, że nie tylko polskie przepisy chronią osoby niepełnosprawne. Prawo wspólnotowe również zawiera katalog kryteriów dyskryminacji, wśród których wymienia się niepełnoprawność. Zaznaczyć należy, że została uchwalona dyrektywa, która wyznacza ogólne ramy walki z dyskryminacją ze względu na religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną w odniesieniu do zatrudnienia i pracy (art. 1 dyrektywy Rady 2000/78/WE).

Zgodnie z art. 2 dyrektywy zasada równego traktowania oznacza brak jakichkolwiek form bezpośredniej lub pośredniej dyskryminacji oraz wskazuje, że:

• dyskryminacja bezpośrednia występuje w przypadku, gdy osobę traktuje się mniej przychylnie niż traktuje się, traktowano lub traktowano by inną osobę w porównywalnej sytuacji,
• dyskryminacja pośrednia występuje w przypadku, gdy przepis, kryterium lub pozornie neutralna praktyka może doprowadzić do szczególnej niekorzystnej sytuacji dla osób danej religii lub przekonań, niepełnosprawności, wieku lub orientacji seksualnej, w stosunku do innych osób,

3.5. Dofinansowania, dotacje i wsparcie ze środków UE

3.5.1. Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.

Zatrudniając osoby niepełnosprawne, jako przyszły przedsiębiorca/pracodawca możesz skorzystać z dofinansowania ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Takie dofinasowanie jest wypłacane comiesięczne do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Jednakże, aby móc skorzystać z takiego dofinansowania to taki pracownik powinien być zarejestrowany w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, prowadzonej przez PFRON.

Aby skorzystać z dofinansowania z Funduszu PRFON trzeba spełnić następujące warunki:

• osobę niepełnosprawną trzeba zatrudniać zgodnie z przepisami prawa pracy,
• posiadać dokument potwierdzający status pracownika, jako osoby niepełnosprawnej od pierwszego dnia zatrudnienia,
• wykazać tzw. efekt zachęty, który powstaje w przypadku, gdy zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego spowoduje w miesiącu, w którym pracownik niepełnosprawny rozpoczyna pracę wzrost zatrudnienia ogółem w stosunku do średniego stanu zatrudnienia z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających ten miesiąc,
• wypłacać wszystkie elementy kosztów płacy pracownika niepełnosprawnego w terminie lub z uchybieniem terminu jednakże nieprzekraczającym 14 dni,
• wypłacać wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego ze środków innych niż środki publiczne,
• wypłacać wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego na jego rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych;
• nie mieć zaległości wobec Funduszu PFRON na więcej niż 100 zł.

Jeżeli spełniasz powyższe warunki ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych i chcesz skorzystać z dofinansowania musisz zarejestrować się w Funduszu PFRON. Rejestracji możesz dokonać osobiście lub pocztą, składając poniższe dokumenty:

• wniosek WN-D – wniosek o wypłatę miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych,
• kopię aktualnych dokumentów potwierdzających pełną nazwę pracodawcy, a także jej skrót, o ile posiada, oraz numery: REGON i NIP, o ile ich nadanie wynika z przepisów prawa
• formularz INF-D-P – zawierający miesięczną informację o wynagrodzeniach, zatrudnieniu, stopniach i rodzaju niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych,
• formularz INF-O-PR – zawierający informacje przedstawiane przy ubieganiu się o pomoc w rolnictwie lub rybołówstwie inną niż pomoc de minimis w rolnictwie i rybołówstwie (w przypadku, gdy prowadzisz działalność gospodarczą w sektorze rybołówstwa i akwakultury lub w dziedzinie produkcji podstawowej produktów rolnych),
• formularz INF-O-PP – zawierający informacje przedstawiane przy ubieganiu się o pomoc inną niż pomoc w rolnictwie lub rybołówstwie, pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (w przypadku, gdy prowadzisz działalność gospodarczą w pozostałych sektorach),
• oświadczenie o nieotrzymaniu pomocy publicznej (w przypadku, gdy nie otrzymałeś dotychczas pomocy publicznej na te same koszty, na które ubiegasz się o dofinansowanie z Funduszu),
• sprawozdania finansowe za okres 3 ostatnich lat obrotowych lub oświadczenie o braku obowiązku sporządzania sprawozdań finansowych (obowiązek ten nie dotyczy osób prowadzących działalność gospodarczą w sektorach rolnictwa i rybołówstwa, a także mikro lub małych przedsiębiorców),
• pełnomocnictwo (w przypadku upoważnienia innej osoby do podpisywania i przesyłania dokumentów w imieniu przedsiębiorcy).

Dofinansowanie z PRFON przysługuje pracodawcom, którzy:

• zatrudniają osoby niepełnosprawne (każdemu pracodawcy),
• prowadzącą zakład pracy chronionej,
• zatrudniającym, co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającemu wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości, co najmniej 6%,
• nie posiadają zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu PFRON.

Pamięta jednak, że dofinansowanie do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej z Funduszu PFRON nie przysługuje w przypadku, jeżeli:

• osoba niepełnosprawna jest zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej (tj. umowa o dzieło, umowa zlecenie),
• osoba niepełnosprawna posiada lekki lub umiarkowany stopień niepełnosprawności i posiada ustalone prawo do emerytury,
• osoba niepełnosprawna jest zatrudniona w formie przewidującej wypłatę jej wynagrodzenia ze środków publicznych tzn., jeśli część jej wynagrodzenia jest wypłacana ze środków publicznych to dofinansowanie z Funduszu PFRON może być wypłacane tylko do pozostałej części wynagrodzenia.

Pamiętaj! W związku z powyższymi wymogami dofinansowanie z Funduszu PRFON do wynagrodzenia osoby niepełnosprawnej może mieć miejsce tylko wtedy, gdy będzie on zatrudniony przez Ciebie na podstawie umowy o pracę.

Kolejną niezbędną informacją o jakiem musisz wiedzieć, jeżeli chcesz zatrudniać osoby niepełnosprawne to wysokość miesięcznego dofinansowania na osobę niepełnosprawną. Ta wysokość jest uzależniona m.in. od:

• wymiaru czasu pracy osoby niepełnosprawnej tzn. dofinansowanie jest proporcjonalne do wymiaru czasu pracy,
• stopnia niepełnosprawności osoby niepełnosprawnej tzn., że im wyższy stopień niepełnosprawności posiada taka osoba, tym wyższa będzie kwota dofinansowania, którą możesz otrzymać,
• szczególnych schorzeń osoby niepełnosprawnej tzn., że kwoty dofinansowania mogą się zwiększać o 40% najniższego wynagrodzenia w przypadku osób niepełnosprawnych, które mają orzeczoną m.in.: chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych,
• rodzaju zakładu pracy pracodawcy, u którego osoba niepełnosprawna jest zatrudniona tzn., że np. zakład pracy chronionej otrzyma wyższe dofinansowanie niż przedsiębiorstwa z otwartego rynku pracy.

Jeżeli dofinansowanie zostało Ci przyznane to wypłacane jest ono, co miesiąc, a jego kwota w przypadku zakładu pracy chronionej może wynosić:

• 1950,00 zł- w związku z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej ze znacznym stopniem niepełnosprawności;
• 1200,00 zł - w związku z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności;
• 450,00 zł - w związku z zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej z lekkim stopniem niepełnosprawności;

W sytuacji gdy pracodawca zatrudnia osobę niepełnosprawną, posiadającą orzeczenie o zdiagnozowanej chorobie psychicznej (02-P), upośledzeniu umysłowym (01-U), całościowym zaburzeniu rozwojowy (12-C) lub epilepsję (06-E) bądź są osobami niewidomi w stopniu znacznym i umiarkowanym (04-O) to do wskazanej powyżej dolicza się:

• Kwotę 1 200,00 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,
• Kwotę 900,00 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;

• Kwotę 600,00 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

3.5.2. Dotacje z urzędów pracy

Jeżeli planujesz rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej, a jesteś „bezrobotnym” pomyśl o uzyskaniu bezzwrotnej dotacji z urzędu pracy. Warunki, jakie trzeba spełnić, aby uzyskać dotację to:

• posiadanie statusu osoby bezrobotnej (po zarejestrowaniu w Powiatowym Urzędzie Pracy, jako osoba o takim statusie lub statusu Absolwenta Centrum Integracji Społecznej lub Absolwenta Klubu Integracji Społecznej, o których jest mowa w przepisach Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym odczekanie trzech miesięcy od rejestracji w urzędzie, jako osoby bezrobotnej. Dopiero po tym czasie można złożyć wniosek o dofinansowanie (warto zapoznać się z wewnętrznym regulaminem przyznawania dotacji obowiązującym w danym urzędzie, gdyż niektóre urzędy pracy skracają termin oczekiwania do miesiąca, a inne zwiększają liczbę wymogów),
• bezrobotny starający się o dotacje z urzędu pracy nie może być studentem studiów dziennych. Może studiować zaocznie.
• osoba występująca z wnioskiem o dofinansowanie nie może posiadać na swoim koncie innej działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku (w niektórych urzędach pracy obowiązuje dłuższy okres).

Ważne: Dotacji z urzędu pracy nie przyznaje się osobom, które w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku bez uzasadnienia odmówiły przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego lub stażu. Osoba starająca się o dofinansowanie z urzędu pracy, w okresie 2 lat liczonych od dnia złożenia wniosku, nie może mieć na swoim koncie przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu.

Ponadto warunkiem uzyskania dotacji jest także to, aby bezrobotny składający wniosek o dotację nie otrzymał już wcześniej bezzwrotnych środków publicznych na podjęcie działalności ani nie złożył w tym samym czasie wniosku o dotację w innym urzędzie.

Pamiętaj, że wysokość dotacji każdorazowo zależy od możliwości finansowych danego urzędu. W praktyce jest to maksymalnie sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw. Dofinansowanie, które otrzymasz należy wykorzystać zgodnie ze złożonym wnioskiem i we wskazanym w umowie terminie. W przypadku złamania warunków umowy lub prowadzenia działalności przez okres krótszy niż 12 miesięcy trzeba zwrócić urzędowi pełną kwotę uzyskanej dotacji wraz z odsetkami w terminie 30 dni.

Zdarza się, że urzędy rozpatrując wniosek o udzielenie dotacji, zwracają uwagę na to, czy przyszły przedsiębiorca dysponuje jakimiś środkami, które chce przeznaczyć na finansowanie planowanej działalności, o czym stanowi m.in. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

3.5.3. Środki unijne

Obecnie w ramach funduszy europejskich udostępniane są środki m.in. na rozwój działalności firmy (zakup sprzętu, doposażenia) oraz informatyzację (wprowadzenie e-handlu, portale e-usługowe). Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem dotacji unijnej na swoją działalność, warto udać się do jednego z punktów informacyjnych, w którym dowiesz się nie tylko o możliwości uzyskania wsparcia finansowego, ale także o dotowanych szkoleniach, konkursach i kursach.

Obecnie są dwa możliwe źródła dofinansowania:

• w przypadku osób poniżej 30 lat – dotacjami w Programie Wiedza Edukacja Rozwój (Europejski Fundusz Społeczny, Inicjatywa dla młodych)
•  w przypadku osób powyżej 30 lat – dotacjami i pożyczkami w Regionalnych Programach Operacyjnych realizowanych w każdym województwie

Czytaj także:

 Porada – Jak wybrać źródła i otrzymać dofinansowanie na otwarcie działalności gospodarczej – krok po kroku

Poradnik – Przykładowe Rodzaje Finansowania Działalności

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U.2022.1457 t.j.);
2. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021.573 t.j.);
3. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021.1)
4. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. 2022.1360 t.j.);
5. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U.2022.1510 t.j.);
6. Dyrektywa Rady 2000/78/WE z dnia 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz.Urz.UE.L 2000 Nr 303, str. 16);
7. Rozporządzenie z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą (Dz.U. 1976 Nr 3, poz. 19);
8. Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. 2022.344 t.j.).
9. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. 2020.176 t.j.);
10. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2022.650).

Stan prawny – 30 września 2022 r.