Biuro tłumaczeń z/na język migowy

Niniejszy przewodnik przedstawia otoczenie prawne dla działalności w zakresie tłumaczeń z/na język migowy. Taka firma może zajmować się nie tylko tłumaczeniami książek, podręczników, gazet dla głuchoniemych. Mogą w niej pracować tłumacze, którzy byliby też potrzebni w różnego rodzaju instytucjach państwowych, m.in. w sądach. Osoby głuchonieme są często wykluczone społecznie, napotykają w życiu codziennym wiele barier, ktore utrudniaja im funkcjonowanie.

Opracowanie zawiera m.in. informacje:

• jak założyć działalność gospodarczą,
• w jakiej formie prowadzić biznes,
• jakie wymagania muszą posiadać tłumacze,
• co można tłumaczyć na język migowy.

Materiał może być także pomocny w przypadku innych szczególnych tłumaczeń, np. z języków tzw. martwych, pisma klinowego, egipskich hieroglifów.

Prowadzenie szkoły języka migowego jest możliwe w dowolnie wybranej formie, za wyjątkiem spółki partnerskiej, która przypisana jest dla określonych zawodów takich jak np. adwokat, radca prawny, notariusz. Szkoła języka migowego może, zatem działać, jako jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka cywilna, spółka jawna, spółka komandytowa, komandytowo-akcyjna, sp. z o.o., jak i spółka akcyjna. Jednakże najbardziej popularną formą dla początkującego przedsiębiorcy jest jednoosobowa działalność gospodarcza.

O wyborze możliwych form prowadzenia działalności dowiesz sie więcej na:    Pierwsze kroki w biznesie

Rejestrowanie działalności gospodarczej – zasady ogólne

• Działalność polegającą na prowadzeniu biura tłumaczeń z/na język migowy, tak jak każda inna wymaga zarejestrowania.
• Może być prowadzona w dowolnej formie.
• Działalność jednoosobową i spółkę cywilną należy zgłosić w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
• Inne spółki (jawna, komandytowa, z o.o., prosta spółka akcyjna, akcyjna lub komandytowo-akcyjna) muszą być zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

FORMALNOŚCI:

• złożenie formularza CEIDG-1:
  - osobiście w urzędzie miasta lub gminy lub też
  - elektronicznie przez Internet, korzystając z bezpiecznego podpisu kwalifikowanego albo za pośrednictwem odpowiedniej aplikacji na stronie danego miasta lub gminy – profil zaufany ePUP.

O różnych formach prowadzenia działalności gospodarczej możesz przeczytać:

Wybór formy działalności

W zgłoszeniu indywidualnej działalności gospodarczej należy posługiwać się klasyfikacją PKD (Polska Klasyfikacja Działalności).

Wypełnienie wniosku CEIDG-1 wiążę się m.in. wyborem formy opodatkowania. Najpierw pomyśl o przyszłym dochodzie oraz kosztach. W zależności od tego, masz do wyboru:

• rozliczenie wg ogólnej skali podatkowej – daje możliwość korzystania z kwoty wolnej od podatku, różnych ulg podatkowych oraz wspólnego rozliczenia się z małżonkiem,
• rozliczenie wg stawki liniowej 19 %,
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Dwa ostatnie przypadki wykluczają ulgi podatkowe i wspólne koszty.

3.1 Ulga na start

Prawo przedsiębiorców zapewnia ulgę na start zarówno nowym przedsiębiorcom, którzy po raz pierwszy zakładają swoją działalność jak i tym, którzy ją wznawiają. Mogą z niej skorzystać wyłącznie osoby fizyczne, które:

• podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy;
• podejmują ponownie działalność gospodarczą po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia;
• nie będą świadczyć działalności na rzecz byłego pracodawcy - jeżeli przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej (w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym) w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy wykonywali czynności wchodzące w zakres podejmowanej działalności gospodarczej.

- Dzięki ,,uldze na start’’ można nie płacić składek ZUS na ubezpieczenie społeczne (rentowe, emerytalne, wypadkowe i chorobowe) przez 6 miesięcy od rozpoczęcia wykonywania działalności. Nie dotyczy to składek na ubezpieczenie zdrowotne.

- Trzeba co miesiąc opłacać ubezpieczenie zdrowotne. Można je odliczyć od podatku (nie od dochodu).

Pamiętaj!

Korzystanie z ulgi na start to Twoje prawo, nie obowiązek. Jeżeli z niej zrezygnujesz - musisz zgłosić się do ubezpieczeń w ZUS na normalnych zasadach.

Rezygnacja z ulgi na start oznacza, że ponowne skorzystanie z tego uprawnienia będzie możliwe dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia zakończenia bądź zawieszenia działalności gospodarczej.

Tzw. "mały ZUS":

• Można z niego skorzystać po upływie pełnych 6 miesięcy kalendarzowych korzystania ze zwolnienia.
• Ulga pozwala na płacenie przez kolejne 24 miesiące niższych składek.
• Warunki korzystania z małego ZUS-u są takie same, jak przy uldze na start - nalicza się w okresie pełnych 24 miesięcy. Jeśli rezygnacja z ulgi na start nastąpi, np. w połowie miesiąca, okres małego ZUS-u zacznie się liczyć dopiero od kolejnego.
• Zawieszenie działalności gospodarczej nie przerywa biegu terminu ulgowego ZUS-u, który wynosi 24 miesiące.

Po upływie 6 miesięcy korzystania z ulgi na start, należy obowiązkowo zarejestrować się do ubezpieczeń w ZUS na standardowych albo preferencyjnych warunkach (niższe składki przez 24 miesiące).

Należy pilnować terminu zakończenia małego ZUS-u i po jego upływie przerejestrować się na pełne składki. ZUS nie ma obowiązku przypominania o tym przedsiębiorcy.

3.2 Tłumaczenia stacjonarne czy online?

Szkołę tłumaczeń z/na język migowy można prowadzić w formie stacjonarnej lub online, czyli prowadząc ją wyłącznie za pośrednictwem strony internetowej.

Nie ma żadnych szczególnych wymogów, jakie powinien spełniać lokal dla biura tłumaczeń. Można je wynająć lub wydzierżawić. Jeżeli tłumaczenia mają odbywać się na miejscu, to musisz poszukać lokalu, który będzie spełniał odpowiednie wymagania, np. posiadał salę konferencyjną. Jeżeli tłumaczenia będą poza biurem, a koniecznie chcesz mieć swoją siedzibę, to wystarczy nawet jedno pomieszczenie.

Zapraszamy do zapoznania się ze wzorem umowy najmu oraz umowy dzierżawy na stronie serwisu mikroPorady.pl:

Umowa najmu lokalu i powierzchni

 Umowa dzierżawy:

Biuro prowadzone tylko w formie online, powinno posiadać stronę internetową. Powinna ona zawierać następujące informacje:

• wymienione usługi (gdzie są wykonywane tłumaczenia - na miejscu, u klienta czy w innym miejscu);
• zespół (jeżeli biuro posiada kilku tłumaczy, można utworzyć zakładkę ZESPÓŁ, przedstawić tłumaczy i dziedziny jakimi się zajmują);
• dziedziny - zakresy, w jakich biuro świadczy usługi (są one szczegółowo wymienione w pkt. 9);
• na jakie języki są tłumaczenia z/na język migowy;
• adres biura;
• cennik;
• politykę prywatności.

Na stronie internetowej serwisu mikroporady.pl, znajdziesz szczegółowe informacje i dokumenty, dotyczące zakładania firmowej strony internetowej, np.:

 Instrukcja – Strona internetowa przedsiębiorcy

 Porada – Poznaj sposoby na darmową stronę internetową

   Porada – Jak samodzielnie wypozycjonować stronę internetową

3.3 Jak uzyskać uprawnienia tłumacza migowego

Polski Związek Głuchych zajmuje się organizacją kursów i przeprowadza egzaminy na tłumacza języka migowego. Działa poprzez swoje oddziały tj.:

• Oddział Dolnośląski
• Oddział Kujawsko-Pomorski
• Oddział Lubelski
• Oddział Lubuski
• Oddział Łódzki
• Oddział Małopolski
• Oddział Mazowiecki
• Oddział Opolski
• Województwo Podkarpackie
• Oddział Podlaski
• Oddział Pomorski
• Oddział Śląski
• Oddział Świętokrzyski
• Oddział Warmińsko-Mazurski
• Oddział Wielkopolski
• Oddział Zachodniopomorski

Jednostką, która bezpośrednio zajmuje się organizacją kursów przygotowujących do zawodu tłumacza migowego jest Centrum Edukacyjne Języka Migowego (CEJM).

Zadania CEJM to także promocja języka migowego oraz edukacja w tym zakresie zarówno osób słyszących, jak i niesłyszących czy głuchoniemych. Jest to szczególnie ważne w przypadku m.in. takich służb jak: pogotowie, policja, straż pożarna. Ich pracownicy mają kontakt z osobami niepełnosprawnymi w sytuacjach, kiedy szybkiego porozumienie się jest priorytetowe dla ratowania zdrowia i życia.

3.4 Potwierdzenie kwalifikacji tłumacza języka migowego

Stopień znajomości i umiejętność posługiwania się językiem migowym określa posiadany certyfikat. Trzy podstawowe rodzaje:

• Certyfikat N – dotyczy znajomości słownictwa oraz umiejętności komunikacji;
• Certyfikat T1 – to słownictwo, komunikacja oraz tłumaczenia;
• Certyfikat T2 – potwierdza znajomość słownictwa, komunikatywność „migania”, umiejętność tłumaczenia oraz kompetencje tłumacza przysięgłego języka migowego i szeroką wiedzę o niesłyszących.

Certyfikat T1 nazywany jest certyfikatem tłumacza migowego, natomiast T2 – certyfikatem tłumacza biegłego języka migowego. Posiadając certyfikat T2 można m.in. brać udział w sprawach sądowych czy administracyjnych.

Potwierdzenie kwalifikacji tłumacza przysięgłego można otrzymać:

• czasowo,
• na stałe - dotyczy ekspertów języka migowego i osób posiadających certyfikat tłumaczy biegłych.

3.5 Jak zatrudniać pracowników?

Możesz:

• prowadzić biuro samodzielnie - musisz posiadać stosowne uprawnienia,
• zatrudnić pracowników - nie masz obowiązku posiadania uprawnień.

Formy zatrudnienia tłumacza/tłumaczy:

Umowa o pracę

Umowa zlecenia

Umowa o dzieło

3.6 Zatrudnianie tłumacza migowego – o czym trzeba pamiętać?

Osoby głuche mogą się posługiwać się różnymi sposobami komunikacji:

- Polskim Językiem Migowym,

- systemem językowo-migowym,

- mieszanką języka polskiego i Polskiego Języka Migowego.

W zależności od tych potrzeb, należy poszukać odpowiedniego tłumacza.

3.7 Gdzie szukać tłumacza Polskiego Języka Migowego?

Kontakt z tłumaczami języka migowego można nawiązać w:

• Stowarzyszeniu Tłumaczy Polskiego Języka Migowego (stpjm.org.pl)
• Polskim Związku Głuchych (pzg.org.pl).

3.8 Co jeszcze jest ważne przy zatrudnianiu tłumaczy?

Aby zapewnić skuteczną komunikację oraz jak najwyższą jakość tłumaczeń, warto zwrocić uwagę na:

- wykształcenie ogólne tłumacza,

Przykładowo - Czy tłumacz, który tłumaczy wykłady akademickie ma wyższe wykształcenie?

- wiedzę specjalistyczna tłumacza,

Czy tłumacz posiada:

• wykształcenie zawodowe uprawniające go do wykonywania tłumaczenia,
• wiedzę na temat procesu tłumaczenia, jego istoty,
• praktyczne umiejętności – znajomość strategii i technik tłumaczenia?

- znajomość tematyki tłumaczenia,

Czy tłumacz jest przygotowany do tłumaczenia w danej dziedzinie - ma doświadczenie zawodowe (ukończył studia w tym kierunku, odbył szkolenia, warsztaty, uczestniczył w konferencjach z danego obszaru)?

- znajomość kodeksu etyki,

Czy tłumacz przestrzega kodeksu etyki zawodowej, umie określić zasady etyczne, którymi kieruje się w swojej pracy?

- świadomość swojej roli,

Czy tłumacz jest w stanie wyjaśnić, na czym polega jego rola w tłumaczeniu, jak rozumie zakres swoich obowiązków wobec stron tłumaczenia? Jakie można mieć wobec niego oczekiwania?

- przynależność do organizacji,

Czy tłumacz należy do organizacji zawodowej, zrzeszającej tłumaczy lub innej, która sprawuje kontrolę nad jakością wykonywanej przez niego pracy?

Tłumacze języka migowego pracują w różnych środowiskach i obszarach:

• prawno-sądowym (na policji, w sądzie, u notariusza);
• administracyjnym (w urzędzie, banku, spółdzielni);
• edukacyjnym (w szkole, na uczelni wyższej);
• medycznym (wizyty lekarskie u lekarzy pierwszego kontaktu, specjalistów, w przychodni i w szpitalu);
• zawodowym (podczas rozmowy kwalifikacyjnej, na zebraniach pracowniczych, szkoleniach firmowych);
• publicznym (podczas uroczystości lokalnych, państwowych);
• rodzinnym i towarzyskim (podczas uroczystości religijnych, na imprezach okolicznościowych);
• artystycznym (w teatrze, kinie, na imprezach kulturowych);
• religijnym;
• konferencyjnym;
• telewizyjnym.

Biuro tłumaczeń z/na język migowy może świadczyć usługi w jednej z wyżej wymienionych dziedzin, w kilku lub we wszystkich.

3.9 Kto może zostać biegłym tłumaczem języka migowego?

Wymogi:

• ukończone 21 lat
• Certyfikat T2 - tłumacz-biegły w zakresie języka migowego lub
• tytuł eksperta, nadany przez Polski Związek Głuchych.

3.10 Informacje, które należy pozyskać od klienta przed wykonaniem tłumaczenia:

• dziedzina, jakiej tłumaczenie będzie dotyczyło;
• forma (pisemna – dokument, podręcznik, książka itp.; ustna – wykład, szkolenie, spotkanie biznesowe, wizyta w urzędzie, rozprawa sądowa itp.);
• miejsce, data i godzina w przypadku tłumaczenia ustnego lub termin dla tłumaczenia pisemnego;
• ilu tłumaczy będzie potrzebnych i na jaki czas;
• jakiego języka dotyczy tłumaczenie;
• wynagrodzenie;
• ewentualnie inne preferencje klienta, np. co do stroju tłumacza (będzie to zależało od miejsca tłumaczenia, np. w sądzie, podczas konferencji, spotkania biznesowego itp.).

3.11 Jak uzyskać najwyższą jakość tłumaczeń?

Na jakość tłumaczeń wpływ ma bardzo wiele czynników, przede wszystkim warunki zewnętrzne, w jakich odbywa się tłumaczenie. Dla tłumaczy oraz odbiorców tłumaczenia języka migowego ważne są:

- dobra widoczność

Tłumacz musi być dobrze widoczny dla odbiorców tłumaczenia i odbiorca powinien być w zasięgu wzroku tłumacza. To jeden z elementów monitoringu, wykonywany przez tłumacza w trakcie tłumaczenia.

- odpowiednie oświetlenie

To podstawa dobrej widoczności - tłumacz nie powinien stać pod światło, bo jego twarz jest niewidoczna dla osoby głuchej.

- odpowiednia akustyka

Tłumacz, który przekłada z języka migowego na język foniczny powinien mieć odpowiednie warunki do pracy głosem.

3.12 Ochrona danych osobowych

W dniu 25 maja 2018 r. we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej weszły w życie tzw. przepisy RODO, czyli Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)).

Każdy przedsiębiorca, który przetwarza dane osobowe jest zobowiązany do wprowadzenia odpowiednich rozwiązań, w celu ich skutecznej ochrony.

Przedsiębiorca wykorzystujący dane osobowe ma obowiązek przeprowadzania analizy skutków każdej operacji przetwarzania.

Jest także zobowiązany do informowania osób, których dane dotyczą m.in. o okresie retencji danych oraz o prawie wniesienia skargi do organu nadzorczego za niewłaściwe wykorzystywanie.

Przedsiębiorca zobowiązany jest przede wszystkim do:

• Zgłaszania przez administratorów danych przypadków naruszeń, które mogą skutkować zagrożeniem praw i swobód osób, których dane zostały naruszone, do właściwego organu nadzoru, w ciągu 72 godzin od wykrycia.
• Informowania w szerszym zakresie zarówno pracowników i osób, których dane są przetwarzane, co się dzieje z ich danymi. ( Należy zadbać o przejrzystość, rzetelność i czytelność tych informacji).
• Prowadzenia rejestru czynności przetwarzania przez administratora lub podmiot przetwarzający. (Nie jest konieczna rejestracja zbiorów danych osobowych przez GIODO).
• „Zapominania” danych osobowych, na żądanie osób, których one dotyczą
• Udostępnienia danych na żądanie osób których dane są przetwarzane, a także przeniesienia danych.
• Powołania Inspektora Danych Osobowych - dotyczy podmiotów przetwarzających dane osobowe w imieniu administratora, które są organami lub podmiotami publicznymi.
• Współpracy z organami nadzorczymi oraz udostępniania rejestrów danych osobowych w celu monitorowania operacji przetwarzania.
• Wprowadzenia szyfrowania w celu zachowania bezpieczeństwa i zapobiegania przetwarzaniu niezgodnemu z niniejszym rozporządzeniem.
• Do oszacowania właściwego ryzyka.
• Uwzględniania ryzyka w zakresie bezpieczeństwa danych, m.in.:
  - przypadkowe lub niezgodne z prawem zniszczenie,
  - utracenie, zmodyfikowanie, nieuprawnione ujawnienie lub nieuprawniony dostęp do danych osobowych przesyłanych, przechowywanych lub w inny sposób przetwarzanych.

3.13 Jak pozyskać środki finansowe na start?

a) dotacje z urzędów pracy

Przedsiębiorca, planujący założenie własnej działalności gospodarczej może starać się o bezzwrotną dotację z urzędu pracy.

Warunki uzyskania dotacji określane są przez właściwy miejscowo dla zakłądanej działałności gospodarczej urząd pracy. Te warunki, to między innymi:

• Posiadanie statusu osoby bezrobotnej (po zarejestrowaniu w powiatowym urzędzie pracy jako osoba o takim statusie), statusu Absolwenta Centrum Integracji Społecznej lub Absolwenta Klubu Integracji Społecznej, bezrobotny nie może w przeciągu 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku bez uzasadnienia odmówić przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego bądź stażu.
• Odczekanie trzech miesięcy od rejestracji w urzędzie jako osoby bezrobotnej. Po tym czasie można złożyć wniosek o dofinansowanie. Niektóre urzędy skracają ten czas do miesiąca, a inne zwiększają liczbę wymogów. Dlatego warto się zapoznać z wewnętrznym regulaminem przyznawania dotacji obowiązującym w danym urzędzie.
• Bezrobotny, starający się o dotację z urzędu pracy nie może być studentem studiów dziennych. Może studiować zaocznie.
• Osoba, która stara się o dofinansowanie nie może prowadzić innej działalności gospodarczej. Dotyczy to okresu 12 miesięcy przed złożeniem wniosku (w niektórych urzędach pracy obowiązuje dłuższy okres).

Inne, ważne informacje:

• Dotacji z urzędu pracy nie otrzyma osoba, która w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku, bez uzasadnienia, odmówiła przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego lub stażu.
• Osoba, która stara się o dofinansowanie z urzędu pracy, nie może mieć na swoim koncie przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu. Dotyczy to okresu 2 lat, liczonych od dnia złożenia wniosku.
• Dotacji nie uzyska osoba, która już wcześniej otrzymała bezzwrotne środki publiczne na podjęcie działalności lub złożyła w tym samym czasie wniosek o dotację w innym urzędzie.
• Wysokość dotacji zależy od możliwości finansowych danego urzędu. W praktyce jest to maksymalnie sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
• Dofinansowanie należy wykorzystać zgodnie ze złożonym wnioskiem i we wskazanym w umowie terminie. W przypadku złamania warunków umowy lub prowadzenia działalności przez okres krótszy niż 12 miesięcy, trzeba zwrócić urzędowi pełną kwotę uzyskanej dotacji wraz z odsetkami, w terminie 30 dni.
• Zdarza się, że urzędy rozpatrujące wniosek o udzielenie dotacji, biorą pod uwagę to, czy przyszły przedsiębiorca dysponuje jakimiś środkami, które chce przeznaczyć na finansowanie planowanej działalności. Mówi o tym Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j.: Dz. U. 2020.1409).

b) środki unijne

Obecnie, w ramach funduszy europejskich, wydatkowane są środki m.in. na rozwój działalności firmy (zakup sprzętu, doposażenia) oraz informatyzację (wprowadzenie e-handlu, portale e-usługowe).

Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem dotacji unijnej na swoją działalność, udaj się do jednego z punktów informacyjnych. Tam dowiesz się nie tylko o możliwościach uzyskania wsparcia finansowego, ale także o dotowanych szkoleniach, konkursach i kursach.

Obecnie są możliwe dwa źródła dofinansowania:

1. w przypadku osób poniżej 30 lat – wsparcie w Programie Wiedza Edukacja Rozwój (Europejski Fundusz Społeczny, Inicjatywa dla młodych)

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/wyszukiwarka/osoba-fizyczna/#/3764=3099/3756=Osoba%20fizyczna

2. w przypadku osób powyżej 30 lat – dotacje i pożyczki w Regionalnych Programach Operacyjnych, realizowanych w każdym województwie

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/wyszukiwarka/osoba-fizyczna/#/3764=3100/3756=Osoba%20fizyczna

3.14 Podstawa prawna:

Stan prawny - 31.01.2023