Sukces w złotej oprawie – sprawdź, jak prowadzić salon jubilerski

Poniższe opracowanie przedstawia otoczenie prawne, warunkujące działalność w zakresie wytwarzania i sprzedaży wyrobów jubilerskich - biżuterii. Informacje zawarte w poniższym tekście mogą zostać wykorzystane również przez osoby, które są zainteresowane innymi rodzajami prowadzenia działalności, np. prowadzeniem własnego sklepu w formie franczyzy. Są też poruszone kwestie ubezpieczenia działalności gospodarczej czy dotyczące nieuczciwych praktyk rynkowych. Dowiesz się również, w jaki sposób możesz starać się o dofinansowanie dla swojej działalności z urzędu pracy lub instytucji unijnych. Będziesz wiedzieć, jak od strony prawnej wygląda zakładanie profesjonalnego sklepu internetowego, który pozwoli poszerzyć Twoją przyszłą bazę klientów.

Jeżeli interesujesz się wyrobami jubilerskimi i masz odpowiednie predyspozycje do wykonywania podobnych prac, to być może właśnie znalazłeś pomysł na przyszły biznes!

Przedsiębiorca otwierający salon jubilerski ma do wyboru dwie drogi budowania swojej kariery. Pierwsza to budowanie własnej marki od zera. Tę opcję polecamy osobom odważnym, gotowym na najtrudniejsze wyzwania. Będziesz musiał sam wymyślić nazwę firmy, logo, profil sprzedażowy, lokalizację i wiele innych kwestii. Kolejnym utrudnieniem będzie to, że Twoja marka będzie nikomu nieznana – będziesz musiał przekonać potencjalnych klientów, aby korzystali z Twoich usług Musisz zastanowić się, czym Twoja firma będzie się wyróżniać na rynku – innymi słowy sprawić, aby klienci Ci zaufali i przekonali się, że Twoje wyroby są najwyższej jakości.

Druga opcja to działanie w ramach tzw. franczyzy. Oznacza to współpracę niezależnych przedsiębiorców. Jedna strona udostępnia swoją markę oraz patent na biznes, druga strona uiszcza odpowiednią opłatę i ma szansę korzystać ze sprawdzonego pomysłu. Ten wariant to łatwiejsza droga niż budowanie marki własnej.

Dwie formy współpracy - w zależności od wariantu partnerstwa możliwe są dwie:

1. Wariant agencyjny

Koszty po stronie firmy:

• inwestycja budowlana,
• inwestycja w wyposażenie lokalu,
• dostosowanie lokalu do standardu zgodnie z wizualizacją firmy,
• umowa najmu lokalu podpisana przez firmę,
• opłaty czynszowe wg umowy najmu,
• ubezpieczenie nakładów inwestycyjnych,
• zatowarowanie,
• opakowania na biżuterię,
• materiały ekspozycyjne,
• całoroczna obsługa marketingowa oraz reklama,
• pakiet szkoleń.

Lokal pozostaje własnością firmy.

Koszty po stronie partnera:

• opłaty licznikowe i eksploatacyjne,
• polisa OC,
• wynagrodzenie pracowników – minimum dwie osoby na jednej zmianie.

2. Wariant patronacki – inwestujesz w dostosowanie lokalu do standardu zgodnie z wizualizacją firmy i pozostaje on jej własnością.

Koszty po stronie partnera :

• inwestycja budowlana,
• inwestycja w wyposażenie lokalu,
• opłaty czynszowe wg umowy najmu,
• opłaty licznikowe i eksploatacyjne,
• ubezpieczenie nakładów inwestycyjnych oraz ubezpieczenie OC,
• wynagrodzenie pracowników – minimum dwie osoby na jednej zmianie.

Koszty po stronie firmy:

• zatowarowanie,
• opakowania biżuterii,
• materiały ekspozycyjne,
• umowa najmu lokalu podpisana przez Yes,
• całoroczna obsługa marketingowa oraz reklama,
• pakiet szkoleń, ubezpieczenie towaru oraz ubezpieczenie OC.

Dodatkowe, możliwe wymagania franczyzodawcy w kwestii zabezpieczenia swojej działalności przed niesumiennością franczyzobiorcy:

• weksel in blanco (papier wartościowy zawierający nieuzupełnione elementy –franczyzodawca wypełnia je w wypadku konieczności zabezpieczenia swoich interesów, w sytuacji niewywiązywania się franczyzobiorcy z umowy);
• akt notarialny dotyczący ewentualnego dobrowolnego poddania się egzekucji bez konieczności przeprowadzania postępowania sądowego na podstawie art. 777 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku - Kodeksu Postępowania Cywilnego (w przypadku ewentualnego zadłużenia);
• gwarancja bankowa jako zabezpieczenie należności franczyzobiorcy względem franczyzodawcy (uregulowana szerzej w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe);
• hipoteka na nieruchomości lub prawie franczyzobiorcy;
• kaucja, czyli suma pieniężna zabezpieczana na wypadek niewywiązywania się franczyzobiorcy z postanowień umownych.

Jeżeli zdecydujesz się prowadzić własną działalność gospodarczą, musisz dopilnować wszelkich formalności związanych z jej rejestracją. Możesz zatrudnić pracowników lub współpracować z członkami rodziny.

Twój podstawowy obowiązek

Uzyskanie wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Wynika to z ustawy z dnia 6 marca 2018 roku o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy.

Wniosek możesz złożyć osobiście w urzędzie gminy lub przez Internet. Najpierw musisz ustalić kilka najistotniejszych kwestii, czyli:

• Nazwa firmy (pod jakim imieniem/nazwą będziesz występował w obrocie na tzw. rynku) – musi zawierać imię oraz nazwisko przedsiębiorcy, ewentualnie człon wskazujący np. rodzaj/produkt.
• Data rozpoczęcia działalności – każdy przedsiębiorca musi określić od kiedy rozpoczyna działalność gospodarczą. Dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie to data, od której będziesz płacił składki na ubezpieczenia społeczne oraz odprowadzał podatki do urzędu skarbowego. Data rozpoczęcia działalności nie może być wcześniejsza, niż data złożenia wniosku.
• Miejsce prowadzenia działalności – musisz wskazać adres siedziby firmy (nazwę ulicy, numer budynku, numer mieszkania). Może to być jednocześnie miejsce, w którym faktycznie będziesz prowadził działalność. Nie musi być Twoją własnością – może być to wynajmowany lokal.
• Kody działalności gospodarczej – są to kody Polskiej Klasyfikacji Działalności, które określają rodzaj działalności. Powinieneś wskazać przynajmniej jeden kod (jeżeli podasz więcej – musisz określić tzw. kod główny). Wybierz najbardziej odpowiedni spośród poniższych:
  - PKD 32.12.Z - Produkcja wyrobów jubilerskich i podobnych;
  - PKD 32.13.Z - Produkcja sztucznej biżuterii i wyrobów podobnych;
  - PKD 47.77.Z - Sprzedaż detaliczna zegarków, zegarów i biżuterii prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach;
  - PKD 47.91.Z - Sprzedaż detaliczna prowadzona przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet.
• Forma opodatkowania oraz częstotliwość, z jaką będziesz wpłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
• Forma prowadzenia rachunkowości – zwykle początkujący przedsiębiorcy wybierają podatkową księgę przychodów i rozchodów, czyli prostą formę ewidencjonowania kosztów i przychodów.
• Rachunek bankowy – konieczne jest wskazanie numeru rachunku, który będzie służył m.in. do rozliczeń z urzędem skarbowym czy ZUS. Możesz założyć nowy rachunek, dedykowany do prowadzenia działalności gospodarczej lub posługiwać się tym, który już masz do użytku prywatnego.

3.1. Jak rozpocząć sprzedaż internetową?

Jeżeli planujesz prowadzić sprzedaż internetową, pierwszym krokiem będzie zakup domeny oraz serwera. Jeżeli nie umiesz zrobić tego sam, konieczna będzie pomoc informatyka. Warto też zadbać o odpowiednią oprawę graficzną strony, która wizualnie przyciągnie potencjalnych użytkowników. Jeżeli na samym początku chciałbyś ograniczyć koszty uruchomienia strony, możesz skorzystać z udostępnianych w Internecie szablonów w ramach tzw. wolnej licencji (CC). Uzyskanie takiej licencji może niekiedy wymagać opłaty – warunki jej udzielenia znajdziesz w miejscu, z którego można pobrać materiały.

3.1.1. Domena

Koszty rejestracji domeny są niewielkie. Kwoty oscylują w granicach 70 - 150 zł na rok (domenę odnawiamy co roku).

• Musisz utworzyć konto u jednego z tzw. rejestratorów domen. Przykładowe firmy to: nazwa.pl, home.pl, active24.pl lub domeny.pl. Podajesz online wszystkie dane (firmowe lub osobiste) i szukasz domeny. Te stanowiące odzwierciedlenie popularnych słów, np. kredyty.pl czy bizuteria.pl są od dawna zajęte. Niech to będzie wyzwanie dla Twojej kreatywności!
  Rejestr krajowej domeny internetowej, tj. domeny z końcówką .pl, prowadzi Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK) Państwowy Instytut Badawczy.
  W praktyce rejestracja domen odbywa się przez firmy partnerskie NASK.
• Sprawdź, czy adres Twojego portalu, czyli wybrany przez Ciebie ciąg wyrazów nie jest już wykorzystywany przez kogoś innego. W tym celu skorzystaj z przeglądarki domen: dns.pl.
• Zapoznaj się z regulaminem, określającym warunki świadczenia usług przez NASK w zakresie utrzymywania nazw w domenie.pl. Znajdziesz go na stronie: https://www.dns.pl/regulamin.html.

Występując o rejestrację domeny, uzyskasz status oferenta. W swojej ofercie będziesz musiał potwierdzić, że:

- dane w niej zawarte są prawidłowe,

- złożenie oferty i wykonywanie umowy nie spowoduje naruszenia praw osób trzecich lub przepisów prawa,

- nazwa domeny nie będzie wykorzystywana do rozpowszechniania złośliwego oprogramowania, zarządzania botnetami ani do phishingu.

NASK może odmówić przyjęcia Twojej oferty w szczególności, gdy:

- nie spełniłeś warunków technicznych, określonych w witrynie internetowej NASK,

- NASK jest związany umową o utrzymywanie tej samej nazwy domeny, która została wskazana w Twojej ofercie albo trwa proces zawierania takiej umowy.

Wszelkie prawa i obowiązki związane z użytkowaniem przez Ciebie domeny.pl będą opierały się na umowie zawartej pomiędzy Tobą a NASK (lub akredytowanym partnerem).

Pamiętaj! Prawo do domeny nie jest prawem własności. Masz status abonenta domeny, ale Twoje logo (o ile je wcześniej zgłosiłeś w Urzędzie Patentowym) będzie objęte prawem ochrony do znaku towarowego.

3.1.2. Serwer

Większość firm oferujących rejestrację domeny proponuje również usługi serwerowe. Utrzymywaniem serwerów zajmują się firmy hostingowe. Przed wyborem firmy - przeczytaj opinie internautów. Tworzenie strony internetowej to także wybór języka programowania oraz szaty graficznej dla Twojego portalu. Jeżeli nie masz umiejętności w tym zakresie, możesz skorzystać z pomocy programisty i/lub grafika - freelancera.

3.1.3. Logotyp, czyli znak słowno – graficzny

Twoje logo będzie znakiem rozpoznawczym Twojej działalności i swego rodzaju kluczem - trzeba je dokładnie przemyśleć. Będzie się ono kojarzyć się z Twoją stroną i produktami, które oferujesz. To sprawdzony i skuteczny sposób na przyciągnięcie uwagi. Logo możesz zaprojektować samodzielnie lub zlecić profesjonaliście. Zadbaj o indywidualność i wyjątkowość elementów odróżniających Twój biznes od innych. Pamiętaj, aby Twoja nazwa i logo nie naruszały praw innych podmiotów na rynku. Nie musisz jednak zajmować się logotypem od razu – wiele zależy od Twojego budżetu i rozmachu w tworzeniu biznesplanu.

Logo to kombinacja słowno-graficzna. Dzięki niemu nazwa domeny, przy zastosowaniu odpowiedniej plastyki/grafiki/kolorystyki, stanie się jednocześnie Twoim znakiem rozpoznawczym, czy wręcz znakiem towarowym.

Czym jest znak towarowy?

To każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, w szczególności:

• wyraz,
• rysunek,
• ornament,
• kompozycja kolorystyczna,
• forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania,
• melodia lub inny sygnał dźwiękowy,

jeżeli oznaczenie to umożliwia odróżnienie towarów (produktów) jednego przedsiębiorstwa, od towarów innego przedsiębiorstwa.

Jeżeli zarejestrujesz takie oznaczenie, uzyskasz prawa ochronne do tego Twojego znaku - ®. Jest to symbol, który oznacza zarejestrowanie danego znaku towarowego w odpowiednim urzędzie patentowym. Możesz używać tego symbolu w sąsiedztwie swojego znaku. Ważne! Za oznaczanie w ten sposób znaku towarowego, który nie został zarejestrowany, grozi kara grzywny.

3.2 Regulacje prawne dotyczące franczyzy

Umowa franchisingu zaliczana jest do tzw. „umów nienazwanych” - nie została uregulowana bezpośrednio przez polskiego ustawodawcę. W związku z tym, możliwość jej stosowania wynika z zasady swobody umów, zawartej w art. 3531 Kodeksu Cywilnego. Stanowi on, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść nie sprzeciwiała się naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Nieuczciwa konkurencja

Kolejnym ważny dla Ciebie akt prawny - Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Szczególnie istotna jest regulacja zawarta w art. 11 ust. 1. Stanowi on, że czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnianie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Natomiast ust. 2 definiuje, czym jest tajemnica przedsiębiorstwa. Wedle jego brzmienia jest nią:

• informacja techniczna, technologiczna, organizacyjna przedsiębiorstwa
• lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji
• albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności.

Musisz pamiętać, aby nie ujawnić istotnych dla przedsiębiorstwa franczyzodawcy informacji (np. upublicznić przekazanego Ci know-kow), gdyż będzie to działanie niezgodne z prawem.

Ochrona znaku towarowego

Bardzo ważne są też przepisy dotyczące ochrony znaku towarowego, a konkretnie art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 roku - Prawo własności przemysłowej.

Ust. 1 wskazuje, że znak towarowy może zostać przeznaczony do:

- równoczesnego używania przez kilka osób, w tym przedsiębiorców, którzy zgłosili go wspólnie, jeżeli używanie takie nie jest sprzeczne z interesem publicznym i nie ma na celu wprowadzenia odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, przeznaczenia, jakości, właściwości lub pochodzenia towarów (wspólne prawo ochronne).

Oznacza to, że będziesz mógł korzystać ze znaku towarowego razem z innymi przedsiębiorcami, nie łamiąc przy tym przepisów prawa.

3.3 Dbaj o swoje bezpieczeństwo! Ubezpieczenie działalności

Podstawowe regulacje dotyczące ubezpieczenia - art. 805-820 Kodeksu Cywilnego.

Jak stanowi art. 805, przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający się zobowiązuje się zapłacić składkę.

Obowiązki ubezpieczającego - art. 815 Kodeksu Cywilnego.
Najważniejszy to - podanie do wiadomości ubezpieczyciela wszystkich znanych sobie okoliczności, o które ubezpieczyciel zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy w innych pismach

Ubezpieczenie Twojej działalności gospodarczej.

Zgodnie z ustawą z dnia 11 września 2015 roku o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej ubezpieczenia dzielimy na:

• ubezpieczenia osobowe
• ubezpieczenia majątkowe:
  - ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej
  - ubezpieczenia mienia.

Ciebie, jako przyszłego przedsiębiorcę zajmującego się m.in. działalnością jubilerską, powinna najbardziej interesować ta ostatnia podkategoria. Szczególnie ubezpieczenia majątkowe są niezbędne - zarówno te losowe, jak i z działań umyślnych.

Polisą można objąć wszystkie lub wybrane składniki mienia i obejmuje ona swoim zakresem dwa rodzaje ryzyka:

• kradzież z włamaniem;
• rabunek.

Ze względu na charakter tych ryzyk, koniecznym warunkiem ubezpieczenia jest odpowiednie zabezpieczenie mienia. Wymagania te zależą od ubezpieczyciela. Jednak kraty, systemy alarmowe czy wewnętrzna ochrona są wymagane przez większość firm. Im bardziej wartościowe będzie Twoje mienie, tym większe wymagania będą przed Tobą stawiane. Pamiętaj, aby nie oszczędzać na ubezpieczeniu – może Cię uchronić przed utratą dorobku całego życia!

3.4 Dofinansowania z urzędu pracy

Przyszły przedsiębiorca planujący założenie własnej działalności gospodarczej może starać się o bezzwrotną dotację z urzędu pracy.

Warunki uzyskania dotacji :

- Posiadanie statusu osoby bezrobotnej (po zarejestrowaniu w powiatowym urzędzie pracy jako osoba o takim statusie), statusu Absolwenta Centrum Integracji Społecznej lub Absolwenta Klubu Integracji Społecznej. Jest o tym mowa w przepisach Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym.

- Odczekanie trzech miesięcy od rejestracji w urzędzie jako osoby bezrobotnej. Po tym czasie można złożyć wniosek o dofinansowanie. Niektóre urzędy skracają ten czas do miesiąca, a inne zwiększają liczbę wymogów. Dlatego warto się zapoznać z wewnętrznym regulaminem przyznawania dotacji obowiązującym w danym urzędzie.

- Bezrobotny, starający się o dotację z urzędu pracy nie może być studentem studiów dziennych. Może studiować zaocznie.

- Osoba, która stara się o dofinansowanie nie może prowadzić innej działalności gospodarczej. Dotyczy to okresu 12 miesięcy przed złożeniem wniosku (w niektórych urzędach pracy obowiązuje dłuższy okres).

Inne ważne informacje.

• Dotacji z urzędu pracy nie otrzyma osoba, która w okresie 12 miesięcy przed złożeniem wniosku, bez uzasadnienia, odmówiła przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego lub stażu.
• Osoba, która stara się o dofinansowanie z urzędu pracy, nie może mieć na swoim koncie przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu. Dotyczy to okresu 2 lat, liczonych od dnia złożenia wniosku.
• Dotacji nie uzyska osoba, która już wcześniej otrzymała bezzwrotne środki publiczne na podjęcie działalności lub złożyła w tym samym czasie wniosek o dotację w innym urzędzie.
• Wysokość dotacji zależy od możliwości finansowych danego urzędu. W praktyce jest to maksymalnie sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
• Dofinansowanie należy wykorzystać zgodnie ze złożonym wnioskiem i we wskazanym w umowie terminie. W przypadku złamania warunków umowy lub prowadzenia działalności przez okres krótszy niż 12 miesięcy, trzeba zwrócić urzędowi pełną kwotę uzyskanej dotacji wraz z odsetkami, w terminie 30 dni.
• Zdarza się, że urzędy rozpatrujące wniosek o udzielenie dotacji, biorą pod uwagę to, czy przyszły przedsiębiorca dysponuje jakimiś środkami, które chce przeznaczyć na finansowanie planowanej działalności. Mówi o tym Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

3.5 Dofinansowania z Unii Europejskiej

Aktualnie przedsiębiorcy, obok samorządów, stanowią głównych beneficjentów funduszy unijnych. W najbliższych latach dotychczasowy system wsparcia przedsiębiorców ma zacząć się zmieniać. Ma dominować wsparcie pozadotacyjne, czyli kredyty, poręczenia i pożyczki. Będą one udzielane przez pośredników finansowych, w tym banki oraz fundusze pożyczkowe i poręczeniowe. Będą oferowane na preferencyjnych warunkach, lepszych od tych panujących na rynku komercyjnym.

Obecnie, w ramach funduszy europejskich, wydatkowane są środki m.in. na rozwój działalności firmy (zakup sprzętu, doposażenia) oraz informatyzację (wprowadzenie e-handlu, portale e-usługowe).

Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem dotacji unijnej na swoją działalność, udaj się do jednego z punktów informacyjnych. Tam dowiesz się nie tylko o możliwościach uzyskania wsparcia finansowego, ale także o dotowanych szkoleniach, konkursach i kursach.

Obecnie są możliwe dwa źródła dofinansowania:

1. w przypadku osób poniżej 30 lat – wsparcie w Programie Wiedza Edukacja Rozwój (Europejski Fundusz Społeczny, Inicjatywa dla młodych)

2. w przypadku osób powyżej 30 lat – dotacje i pożyczki w Regionalnych Programach Operacyjnych, realizowanych w każdym województwie

3.6 Zatrudnianie pracowników i wymagane kwalifikacje

Jeżeli planujesz prowadzić omawianą działalność, będziesz musiał zatrudnić odpowiednich pracowników. Zatrudnienie może nastąpić na podstawie poniżej przedstawionych umów:

Umowa o pracę - wzór wraz z komentarzem prawnym

Umowa zlecenia - wzór wraz z komentarzem prawnym

Umowa o dzieło - wzór wraz z komentarzem prawnym

Ponadto zatrudnieni przez Ciebie pracownicy powinni posiadać odpowiednie kwalifikacje. Jubilerem może zostać każda osoba, która przeszła przez wymagający proces samokształcenia lub korzystała z kursów. Jeżeli ktoś chce posiadać stosowny dokument, potwierdzający wiedzę z tego zakresu, może ukończyć wyższą uczelnię, np. Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie, która oferuje kierunki umożliwiające zdobycie odpowiednich kwalifikacji.

Osoby, które odbyły minimum trzyletnią praktykę w zawodzie jubilera, mogą przystąpić do egzaminu czeladniczego, a po 5 latach - do mistrzowskiego, który zdaje się w izbie rzemieślniczej.

3.7 Podstawy prawne

1. Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2022.2283 t.j.);
2. Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. 2018 poz. 419);
3. Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. 2022.1233 t.j.);
4. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2022.690 t.j.);
5. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. 2022.1360 t.j.);
6. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz. U. 2022.1510 t.j.);
7. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2021.324 t.j.).

Stan prawny - 28.02.2023