Socjalna spółdzielnia urody - jak trzy kobiety zmieniły kosmetyczne przyzwyczajenia Bydgoszczanek

Poniższe opracowanie przedstawia otoczenie prawne dotyczące podjęcia przez spółdzielnię działalności związanej z prowadzeniem salonu kosmetycznego.

Socjalna spółdzielnia to rodzaj spółdzielni pracy. Prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę jej członków, w celu ich społecznej oraz zawodowej reintegracji.

Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą, lecz osiągane przez nią zyski nie są
w całości do podziału przez członków. Są środkami przeznaczonymi na realizację celów statutowych - zysk osiągany z tej działalności jest środkiem do ich realizacji. Spółdzielnia może zajmować się aktywnością społeczną oraz oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich lokalnego środowiska.

Powinno być co najmniej trzech (jeżeli założycielami są osoby fizyczne) bądź dwóch (jeżeli założycielami są osoby pawne) założycieli spółdzielni (nie więcej niż 50), które są osobami:

• posiadającymi status osoby bezrobotnej w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
• bezdomnymi realizującymi indywidualny program wychodzenia z bezdomności, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
• uzależnionymi od alkoholu, po zakończeniu programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego,
• uzależnionymi od narkotyków lub innych środków odurzających, po zakończeniu programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej,
• chorymi psychicznie, w rozumieniu przepisów o ochronie zdrowia psychicznego,
• zwalnianymi z zakładów karnych, z trudnościami w integracji ze środowiskiem, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
• uchodźcami realizującymi indywidualnymi program integracji, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
• wykluczonymi społecznie i ze względu na swoją sytuację życiową nie są w stanie same zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych i znajdują się w sytuacji powodującej ubóstwo oraz uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestniczenie w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym
• niepełnosprawnymi w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
• poszukującymi pracy niepozostające w zatrudnieniu lub niewykonujące innej pracy zarobkowej,
• opiekunów osób niepełnosprawnych, będących poszukującymi pracy niepozostającym w zatrudnieniu lub niewykonującym innej pracy zarobkowej,
• osobami usamodzielnionymi, opuszczającymi, po osiągnięciu pełnoletności, rodzinę zastępczą, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutycznym;

Członkami spółdzielni mogą być również osoby spoza grup określonych w ustawie – tzw. specjaliści. Ich liczba nie może być większa niż 50% wszystkich członków spółdzielni, bądź 70% ogólnej liczby założycieli, w przypadku gdy spółdzielnię socjalną zakładają osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych albo gdy spółdzielnia socjalna prowadzi działalność w zakresie:

• zadań i usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,
• rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
• opieki nad dziećmi do lat trzech, o której mowa w przepisach o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3,
• prowadzenia niepublicznych przedszkoli lub innych form wychowania przedszkolnego,
• wspierania rodziny i pieczy zastępczej w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;

Członkowie spółdzielni są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Pracownicy spółdzielni, po 12 miesiącach nieprzerwanego zatrudnienia, też mają prawo do uzyskania członkostwa.

Członkowie spółdzielni odpowiadają za ewentualne straty ponoszone przez spółdzielnię
do wysokości swoich udziałów. Nie odpowiadają osobiście za jej zobowiązania.

Przyszli członkowie powinni zwołać zebranie założycielskie, wybrać zarząd oraz ustalić i podpisać statut.

Na początku zebrania trzeba wybrać sekretarza i przewodniczącego. Ich obowiązkiem jest sporządzenie sprawozdania z przeprowadzonego zebrania. Jest to niezbędny dokument, który musi być załączony do dokumentów rejestrowych.

Statut zawiera cele funkcjonowania spółdzielni oraz określa zasady jej funkcjonowania.

Niezbędne elementy statutu:

• nazwa spółdzielni - musi być w niej zawarty zwrot „spółdzielnia socjalna", przedmiot działalności, określony na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD dla spółdzielni prowadzącej działalność kosmetyczną to 96.02.Z – Fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne),
• siedziba – miejscowość, w jakiej znajduje się siedziba spółdzielni,
• teren działania – obszar, w obrębie którego spółdzielcy mają zamiar sprzedawać towary lub usługi, np. miasto, gmina czy cały kraj,
• czas trwania - w przypadku, gdy spółdzielnia została założona na określony czas,
• prawa, obowiązki członków spółdzielni,
• zasady wstępowania nowych członków, odwoływania, wykreślania lub wykluczania członków spółdzielni,
• zasady wyboru i odwoływania władz spółdzielni,
• kompetencje członków oraz władz spółdzielni,
• zasady wprowadzania zmian w statucie – decyzje o zmianie podejmuje walne zgromadzenie członków,
• sposób podziału, połączenia się, a także likwidacji spółdzielni socjalnej,
• zasady podziału nadwyżki bilansowej oraz pokrycia strat, wysokość wpisowego, wysokość i liczba udziałów, jakie członek zobowiązany jest zadeklarować, terminy wnoszenia i zwrotu oraz skutki niewniesienia udziału w terminie,
• możliwość wnoszenia wkładu – określa tryb i sposób wnoszenia wkładów, zasady wyceny.

Statut spółdzielni musi być podpisany przez wszystkich jej członków (założycieli).

Po podpisaniu statutu, zarząd spółdzielni ma obowiązek złożenia dokumentów rejestrowych we właściwym ze względu na siedzibę spółdzielni oddziale Krajowego Rejestru Sądowego (składa wypełnione formularze:  KRS W5, KRS-WA, KRS-WH, KRS-WK, KRS-WM, KRS-ZN, KRS-WL), Dokumenty mogą być złożone listownie, elektronicznie, bezpśrednio w sądzie.

Do dokumentów rejestrowych należy także dołączyć:

• protokół z zebrania założycielskiego, podpisany przez przewodniczącego
• i sekretarza zebrania,
• listę członków założycieli z oryginalnymi podpisami,
• uchwały podjęte przez członków założycieli (o powołaniu spółdzielni, o uchwaleniu statutu, o powłoaniu zarządu),
• statut,
• zaświadczenia potwierdzające, iż założyciele spełniają odpowiednie wymogi (patrz szerzej powyżej). Zaświadczenie takie można uzyskać we właściwym urzędzie (urząd pracy, ośrodek pomocy społecznej, zakład lecznictwa odwykowego itp.).

Złożenie wniosku o wpis do rejestru spółdzielni socjalnej jest wolne od opłat.

3.1. Kwalifikacje - kto może prowadzić zakład kosmetyczny?

Nie ma wymogów dla właścicieli zakładów kosmetycznych. Nie ma też specjalnych wymagań kwalifikacyjnych dla manikiurzystek ani wizażystek. Jeżeli nie masz wykształcenia kosmetycznego czy kosmetologicznego lub nie ukończyłaś odpowiednich kursów, nie możesz jednak liczyć na zaufanie ze strony klientów. Nie możesz także wykonywać zabiegów, które wymagają określonych kwalifikacji. Warto o tym wcześniej wiedzieć.

Można wyróżnić następujące zawody:

• kosmetyczka,
• technik usług kosmetycznych,
• kosmetolog,
• dermatolog.

Kosmetyczka - zajmuje się pielęgnacją urody. To osoba z wykształceniem kosmetycznym, która wykonuje zabiegi, w oparciu o wiedzę zdobytą na rozmaitych kursach i szkoleniach.

Technik usług kosmetycznych - absolwent szkoły kształcącej na kierunku technik usług kosmetycznych (np. szkoły policealnej), który pozytywnie zdał zawodowy egzamin końcowy.

Kosmetolog - osoba, która ukończyła kosmetologię (3-letnie studia licencjackie, a następnie 2-letnie studia magisterskie) lub ukończyła studia podyplomowe z zakresu kosmetologii.

Dermatolog - osoba, która ukończyła 6-letnie studia medyczne. Posiada prawo do wykonywania zawodu oraz zrobiła specjalizację na kierunku dermatologia.

3.2. Jakie wymogi musi spełniać lokal przeznaczony na salon/zakład kosmetyczny?

Wybór miejsca, w którym będzie prowadzona działalność kosmetyczna, jest bardzo istotny ze względu na charakter działalności.

Trzeba zrobić szczegółową analizę pod kątem położenia lokalu, jego powierzchni, liczby pomieszczeń, gwarantujących zarówno właściwe funkcjonowanie salonu, jak również komfort pracy. Trzeba też zapewnić swobodny relaks oraz intymność klientom.

Wybrany lokal musi spełniać wymagania sanepidu. Do 2012 roku, obowiązywało Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej. Pomimo, że rozporządzenie już nie obowiązuje, warto wykorzystać je jako wskazówki do oceny możliwości adaptacyjnych lokalu.

Wymogi sanitarne, jakimi muszą kierować się osoby zakładające salon kosmetyczny zostały szczegółowo przedstawione w powyższym rozporządzeniu, uchylonym 2 stycznia 2012 r.

Obecnie trwają prace nad przygotowaniem nowego aktu prawnego. Szczegóły nie są jeszcze znane.

Niektóre wytyczne z uchylonego rozporządzenia:

- Salon kosmetyczny powinien być zlokalizowany w odrębnym budynku lub lokalu albo stanowić wyodrębnioną część budynku / lokalu.

• Wejście może być wspólne dla wszystkich jego użytkowników i prowadzić z dróg komunikacji ogólnej.
• Wejście nie może kierować przez pomieszczenia, w których nie są świadczone usługi (np. lokal mieszkalny, opuszczona hala itp.)

- W lokalu wydziela się:

• pomieszczenia, w których są świadczone usługi;
• szatnię i poczekalnię dla osób korzystających z usług;
• pomieszczenia sanitarnohigieniczne dla osób korzystających z usług i zatrudnionych w salonie;
• pomieszczenie lub miejsce do przechowywania sprzętu do utrzymania czystości;
• pomieszczenie lub szafy do przechowywania preparatów kosmetycznych oraz czystej i brudnej bielizny;
• miejsce na pojemniki, w których są gromadzone odpady.

- Rozmieszczenie, zainstalowanie i użytkowanie urządzeń i sprzętu, powinno zapewnić właściwe świadczenie usług. Ściany przy umywalkach i zlewach w pomieszczeniach, w których są świadczone usługi kosmetyczne, pokrywa się do wysokości co najmniej
1,6 m nienasiąkliwym materiałem, łatwo zmywalnym i odpornym na działanie wilgoci.

- Lokal powinien być przyłączony do instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej lub korzystać z własnego ujęcia wody. Należy doprowadzić ciepłą i zimą wodę lub zainstalować urządzenia służące do podgrzewania wody. Ścieki ze wszystkich urządzeń sanitarnych, do których jest doprowadzona woda, muszą być kierowane do instalacji kanalizacyjnej.

UWAGA! Z uwagi na panującą aktualnie pandemię SAR-CoV-2 w Polsce MInisterstwo Rozowju przygotowało szereg wytycznych dotyczących pracy w gabinecie kosmetycznym bądź zarządzania nim. Ich celem jest m.in.:

• dbałość o bezpieczeństwo zarówno pracowników salonów jak i jego klientów;
• minimalizacja ryzyka zakażenia;
• ograniczenie liczby kontaktów na terenie gabinetu, w ramach zabezpieczenia przed możliwym zakażeniem;
• określenie rekomendowanych działań przeciwepidemicznych dostosowanych do etapu zaawansowania stanu epidemii.

Planując rozpoczęcie działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu salonu kosmetycznego, rekomendujemy wcześniejsze szczegółowe zapoznanie się z aktualnie obowiązującymi wytycznymi, które regularnie publikowane i modyfikowane są w serwisie internetowym Ministerstwa Rozwoju pod adresem: https://www.gov.pl/web/rozwoj/salony-kosmetyczne 

3.3. Jak uzyskać środki na rozpoczęcie działalności spółdzielni - dotacje dla założycieli

a) dotacje z urzędów pracy

Przedsiębiorca, planujący założenie własnej działalności gospodarczej może starać się
o bezzwrotną dotację z urzędu pracy.

• Posiadanie statusu osoby bezrobotnej (po zarejestrowaniu w powiatowym urzędzie pracy jako osoba o takim statusie), statusu Absolwenta Centrum Integracji Społecznej lub Absolwenta Klubu Integracji Społecznej, bezrobotny nie może w przeciągu 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku bez uzasadnienia odmówić przyjęcia propozycji zatrudnienia, przygotowania zawodowego bądź stażu. Jest o tym mowa w przepisach Ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym. Odczekanie trzech miesięcy od rejestracji w urzędzie jako osoby bezrobotnej. Po tym czasie można złożyć wniosek o dofinansowanie. Niektóre urzędy skracają ten czas do miesiąca, a inne zwiększają liczbę wymogów. Dlatego warto się zapoznać z wewnętrznym regulaminem przyznawania dotacji obowiązującym w danym urzędzie.
• Bezrobotny, starający się o dotację z urzędu pracy nie może być studentem studiów dziennych. Może studiować zaocznie.
• Osoba, która stara się o dofinansowanie nie może prowadzić innej działalności gospodarczej. Dotyczy to okresu 12 miesięcy przed złożeniem wniosku (w niektórych urzędach pracy obowiązuje dłuższy okres).
• Osoba, która stara się o dofinansowanie nie może być w okresie 2 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku skazana za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu.

• Dotacji nie uzyska osoba, która już wcześniej otrzymała bezzwrotne środki publiczne na podjęcie działalności lub złożyła w tym samym czasie wniosek o dotację w innym urzędzie.
• Wysokość dotacji zależy od możliwości finansowych danego urzędu. W praktyce jest to maksymalnie sześciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw.
• Dofinansowanie należy wykorzystać zgodnie ze złożonym wnioskiem i we wskazanym w umowie terminie. W przypadku złamania warunków umowy lub prowadzenia działalności przez okres krótszy niż 12 miesięcy, trzeba zwrócić urzędowi pełną kwotę uzyskanej dotacji wraz z odsetkami, w terminie 30 dni.
• Zdarza się, że urzędy rozpatrujące wniosek o udzielenie dotacji, biorą pod uwagę to, czy przyszły przedsiębiorca dysponuje jakimiś środkami, które chce przeznaczyć na finansowanie planowanej działalności. Mówi o tym Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

b) środki unijne

W latach 2014-2022 przedsiębiorcy, obok samorządów byli i będą głównymi beneficjentami funduszy unijnych.

Planowane są jednak zmiany w dotychczasowym systemie finansowania. Według informacji Ministerstwa Finansów, ma dominować wsparcie pozadotacyjne, czyli kredyty, poręczenia i pożyczki. Będą one udzielane przez pośredników finansowych, w tym banki oraz fundusze pożyczkowe i poręczeniowe. Będą oferowane na preferencyjnych warunkach, lepszych od tych panujących na rynku komercyjnym.

Obecnie, w ramach funduszy europejskich, wydatkowane są środki m.in. na rozwój działalności firmy (zakup sprzętu, doposażenia) oraz informatyzację (wprowadzenie e-handlu, portale e-usługowe).
Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem dotacji unijnej na swoją działalność, udaj się do jednego z punktów informacyjnych. Tam dowiesz się nie tylko o możliwościach uzyskania wsparcia finansowego, ale także o dotowanych szkoleniach, konkursach i kursach.

Obecnie są możliwe dwa źródła dofinansowania:

1. w przypadku osób poniżej 30 lat – wsparcie w Programie Wiedza Edukacja Rozwój (Europejski Fundusz Społeczny, Inicjatywa dla młodych)

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/wyszukiwarka/osoba-fizyczna/#/3764=3099/3756=Osoba%20fizyczna

2. w przypadku osób powyżej 30 lat – dotacje i pożyczki w Regionalnych Programach Operacyjnych, realizowanych w każdym województwie

http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/wyszukiwarka/osoba-fizyczna/#/3764=3100/3756=Osoba%20fizyczna

c) inne możliwości

Jeśli jesteś osobą niepracującą i nie miałeś wcześniej własnej firmy, to możesz skorzystać z pożyczki w programie Banku Gospodarstwa Krajowego „Pierwszy Biznes Wsparcie w Starcie”. Jest on finansowany ze źródeł krajowych, koordynowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Funduszami dysponuje Bank Gospodarstwa Krajowego.

Do dyspozycji są dwa instrumenty finansowe:

• pożyczka na rozpoczęcie działalności gospodarczej

Może być przyznana:

- niepracującym studentom ostatniego roku studiów wyższych,

- absolwentom szkoły wyższej, do 4 lat od ukończenia studiów,

- zarejestrowanym osobom bezrobotnym.

• pożyczka na utworzenie miejsca pracy

3.4. Jakie zabiegi możesz wykonywać w salonie kosmetycznym, kiedy nie jesteś lekarzem?

3.5. Odpowiadasz za źle przeprowadzone zabiegi kosmetyczne

Przed podjęciem działalności, koniecznie ubezpiecz siebie i swoją działalność przed skutkami niewłaściwie wykonanych zabiegów. Będzie to odpowiedzialność z tytułu zawodowej odpowiedzialności cywilnej za czynności dokonane w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.

Za zabieg wykonany niewłaściwe, narażający usługobiorcę na straty, Twój klient może się domagać:

• zadośćuczynienia,
• odszkodowania m.in.:
  - zwrotu kosztów zabiegu kosmetycznego,
  - zwrotu kosztów leczenia skutków zabiegu kosmetycznego – wizyty u internisty, dermatologa itd.
  - zwrotu kosztów dojazdów do placówek medycznych,
  - zwrotu kosztów leków i opatrunków,
  - zwrotu utraconych zarobków.

Przykładowym ubezpieczeniem jest OWU OC, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej lub użytkowania mienia. Jego zakres obejmuje między innymi odpowiedzialność cywilną przedsiębiorcy za szkody na osobie lub mieniu wyrządzone osobom trzecim, w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, w tym:

• odpowiedzialność cywilną deliktową i kontraktową,
• szkody wyrządzone nieumyślnie, w tym wskutek rażącego niedbalstwa,
• koszty wynagrodzenia rzeczoznawców oraz niezbędne koszty obrony sądowej (pokrywane ponad sumę gwarancyjną),
• szkody wyrządzone przez podwykonawców osób objętych ubezpieczeniem,
• szkody powstałe po wykonaniu pracy lub usługi wynikłe z nienależytego wykonania zobowiązania,

3.6. Przepisy prawa

1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz.U.2020.2085),

Stan prawny: grudzień 2022 r.